Khi tới vụ thu hoạch, rơm rạ được chất đống rồi đốt hoặc đem đổ xuống sông ảnh hưởng rất lớn đến môi trường sống của các loài động vật, thực vật trong vườn quốc gia, cũng như giảm năng suất của các đầm nuôi trồng thủy sản. Cùng với sự giúp đỡ của Vườn quốc gia Xuân Thuỷ, việc triển khai mô hình trồng nấm giúp tận thu nguồn rơm rạ, tạo điều kiện cho các hộ gia đình làm việc trong nội đồng cũng như hạn chế tình trạng khai thác tài nguyên vùng bờ biển một cách bừa bãi của người dân khi nông nhàn, hơn nữa lại giúp giải tỏa đàn gia súc chăn thả trong vùng lõi của vườn.

Sẵn rơm rạ, việc trồng nấm không khó khăn về nguyên liệu mà lại sản xuất được một loại thực phẩm sạch vì không dùng đến những loại hoá chất thực vật để bảo vệ. Chỉ trong 25 ngày đã có thể thu hoạch nên các hộ trồng nấm cần ít vốn, ngắn ngày mà hiệu quả kinh tế lại cao. Người dân trồng chủ yếu ba loại nấm chuyển đổi theo thời vụ: nấm rơm (mùa hè), nấm mỡ (mùa đông) và nấm sò (xuân, thu); trong đó, trồng nấm sò là chủ lực vì giá rẻ, dễ làm, năng suất lại cao. Một tấn nguyên liệu đầu vào sẽ cho tương đương một tấn nấm sò với doanh thu lên đến 5-6 triệu đồng cho một đợt thu hoạch, nếu là nấm khô cũng bán được tới 90 nghìn đồng/kg. Tại xã vùng đệm Giao Thiện hiện có hơn 30 hộ trồng nấm, còn xã Giao An có trên 15 hộ với mức thu nhập bình quân gần 20 triệu đồng/năm. CLB trồng nấm Vườn quốc gia Xuân Thuỷ do CCB Vũ Phương Thảo làm chủ tịch đã góp phần nhân rộng nghề trồng nấm tại Giao Thuỷ. Hiện nay, CLB có khoảng 70 hộ thành viên thuộc 5/6 xã vùng đệm tham gia. Được sự hỗ trợ từ vườn quốc gia, CLB đã sắm 2 lò sấy để có thể sấy khô sản phẩm dù trời không đủ nắng vẫn đảm bảo chất lượng đầu ra cho sản phẩm. Ông Thảo cho biết, khi sản xuất phát triển rất cần tạo dựng uy tín với khách hàng và duy trì sản xuất ổn định, vậy nên CLB trồng nấm chính là nơi các thành viên trao đổi, học hỏi kinh nghiệm, đồng thời cùng nhau xây dựng thương hiệu, tạo chỗ đứng trên thị trường.

Nghề trồng nấm đã giúp người dân vùng biển thoát nghèo, đồng thời góp phần bảo tồn sự đa dạng sinh học của Vườn quốc gia Xuân Thủy.

HỒ HƯƠNG