Cơ quan Tình báo Israel Mossad được thành lập ngày 1-9-1951 theo sắc lệnh của Thủ tướng đương thời David Ben Gourion. Tồn tại như một “tổ chức ma”, tên tuổi người chỉ huy Mossad không bao giờ được công bố chừng nào người ấy còn đương nhiệm.

Bộ phận nòng cốt của Mossad là khoảng 30-35 sỹ quan hoạt động, được gọi là Katsa. Đây là những sỹ quan tình báo đa năng có trình độ chuyên môn cao, được Mossad tuyển chọn kỹ lưỡng và đào tạo công phu theo những phương pháp đặc biệt gắn liền với thực tiễn hoạt động. Họ được rải ra hoạt động tại những khu vực mà Mossad quan tâm. Các điệp vụ quan trọng ở nước ngoài đều có một đến hai Katsa được phái đến, vừa chỉ đạo vừa tham gia trực tiếp.

Hỗ trợ đắc lực cho Katsa là mạng lưới những tình nguyện viên Do Thái đang sống trên khắp thế giới, gọi là các Sayan. Mossad liên hệ khá chặt chẽ với các Sayan thông qua những người trong gia đình họ ở Israel. Hiện trên thế giới có hàng nghìn Sayan, riêng ở Anh có khoảng 2000, và khoảng 5000 người khác mong được "khởi động".

Hoạt động của các Sayan muôn hình muôn vẻ. Một Sayan có cửa hàng cho thuê ôtô sẽ cho Mossad thuê xe mà không cần phải hoàn tất các thủ tục thông thường; một "Sayan bất động sản" sẽ tìm một căn hộ mà không đặt ra những câu hỏi tò mò; một "Sayan ngân hàng" sẽ kiếm ngay cho anh tiền mặt, bất kể ngày hay đêm; một"Sayan y tế" sẽ mổ lấy viên đạn cho anh mà không phải nhờ cậy vào cảnh sát... Người Do Thái không bao giờ từ chối cộng tác với Mossad và không bao giờ tố giác họ với nhà cầm quyền.

Để tránh nguy hiểm cho các Sayan, Mossad không cho họ tiếp xúc với các tin tức mật. Thế nhưng, nếu một Sayan nhận được thư từ hay tin tức liên quan đến Katsa, ngay tức khắc họ phải biết xử lý như thế nào. Một số Sayan là những nhà doanh nghiệp, thì 60% hoạt động của họ phục vụ Mossad. Nếu không có Mossad, các công ty này sẽ lụn bại.

Các Katsa còn được sự hỗ trợ của Bodel, đa số ở lứa tuổi dưới 30 và thường là sinh viên, cộng tác với Mossad để có tiền trả học phí. Trên mỗi địa bàn, thường dùng 2-3 Bodel. Nhiệm vụ của họ là chuyển giao hộ chiếu, tài liệu cho các Katsa, trông coi những căn hộ bí mật... Mọi chi phí ăn ở, học tập của họ do Mossad chi trả.

Một lực lượng khác của Mossad - Komenmiute, là những tình báo viên thực sự, được tuyển chọn từ mọi tầng lớp như bác sỹ, kỹ sư, luật sư, học giả. Họ là những người chấp nhận hy sinh cuộc đời cho Nhà nước Do Thái. Mossad thường chọn mỗi nhóm hai người thật gắn bó với nhau. Một người lên đường tới nước đối tượng thành lập công ty bình phong, còn người kia đến một nước thứ ba để tìm cách phục vụ các nhu cầu của đồng đội. Họ chỉ liên lạc với Bộ chỉ huy Mossad thông qua một Katsa; mỗi Katsa chỉ chịu trách nhiệm về bốn hoặc năm nhóm như vậy.

Công việc của những người Komenmiute là phân tích, đánh giá về mọi tình hình ở nước mục tiêu và báo cáo những kết luận cho Katsa. Họ không được phép truyền tin qua vô tuyến điện. Nếu xảy ra chiến tranh với nước mục tiêu, những người này có nhiệm vụ phá hoại cầu cống và cơ sở hạ tầng của nước đó vì họ đã được huấn luyện về kỹ thuật bom mìn.

Trong Komenmiute có một đơn vị gọi là Kindon, gồm 3 nhóm, mỗi nhóm 12 người. Các nhóm này thay nhau ra nước ngoài thực hiện các phi vụ ám sát các đối tượng có tên trong một bản danh sách được lập sẵn và đã được một Uỷ ban bí mật phê chuẩn.

Để phối hợp hành động với các Katsa và các Sayan, trong Mossad có bộ phận đặc biệt gọi là Chi nhánh Yarid chịu trách nhiệm về an ninh ở khu vực trọng yếu trên thế giới. Chi nhánh này có một nhóm chuyên theo dõi các đối tượng, khi cần thiết dựa vào “Sayan bất động sản" để thuê căn hộ bên cạnh đối tượng cần theo dõi. Một nhóm khác đặt máy nghe trộm trong căn hộ của đối tượng. Nhóm thứ ba chuyên về sử dụng các thiết bị gián điệp, bẻ khoá, đào ngạch, chụp tài liệu, sửa chữa các trang thiết bị, mở khoá điện từ, thẻ từ tính, mật mã...

Mossad không tiếc tiền trả lương cho điệp viên có quan hệ với họ trong hai năm. Mức lương thường là 4.000 USD/tháng, nhưng Mossad chỉ chuyển cho họ 1.000 USD để khỏi bị nghi ngờ bởi mức sống đột ngột thay đổi. Để bảo đảm quyền lợi cho điệp viên, Katsa mở tài khoản cho họ ở một ngân hàng tại Anh hoặc Pháp. Như vậy, điệp viên này sẽ lĩnh 12.000 USD tiền mặt một năm và còn có trong tài khoản 36.000 USD nữa; năm thứ hai cũng vậy. Điều này đảm bảo tương lai cho điệp viên và cũng giúp Katsa nắm chắc con người anh ta.

Có thể nói, tổ chức, hoạt động chặt chẽ cùng sự giúp đỡ nhiệt tình của cộng đồng người Do Thái là yếu tố quan trọng để Mossad trở thành một trong những tổ chức tình báo hàng đầu thế giới.

Đăng Song