Xét xử sơ thẩm (lần 2) vụ “Tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất” của gia đình CCB Phạm Văn Hưng (Ea H’leo – Đắk Lắk): Bản án vi phạm thủ tục tố tụng dân sự…đẩy gia đình CCB Hưng ra đường (!)
Toàn cảnh phiên xét xử sơ thẩm (lần 2) vụ CCB Phạm Văn Hưng.
Sáng 27-6-2025, Tòa án nhân dân (TAND) huyện Ea H’leo (Đắk Lắk) mở phiên xét xử sơ thẩm (lần 2) vụ án dân sự thụ lý số 25/2025/TLDS-DS, ngày 3-2-2025 về việc “Tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất (QSDĐ), yêu cầu bối thường thiệt hại về tài sản; yêu cầu hủy đăng ký biến động QSDĐ; tranh chấp hợp đồng giao khoán tài sản, bồi thường thiệt hại về tài sản; kiện đòi tài sản” giữa ông Phạm Văn Hưng và bà Vũ Thị Lán, trú thôn 5A, xã Ea Hiao, huyện Ea H’leo; với ông Lê Vĩnh Tiến và bà Vũ Thị Thùy Dung, trú tại thôn 7, xã Ea Ral, huyện Ea H’leo; cả hai bên vừa là nguyên đơn, đồng thời là bị đơn trong vụ án.
Điều đáng nói là Bản án do Thẩm phán Đỗ Văn Dũng, Chủ tọa phiên toà xét xử sơ thẩm (lần 2), lại trái ngược hoàn toàn với Bản án số: 30/2024/DSST, ngày 24-6-2024, do Thẩm phán Trần Thị Phượng, Phó chánh án TAND huyện Ea Hleo tuyên tại phiên xét xử sơ thẩm (lần 1) vào 1 năm, 3 ngày trước đó. Với bản án thiếu công tâm, không khách quan, vi phạm thủ tục tố tụng dân sự, và vô nhân tính này, đã đẩy gia đình CCB vào bước đường cùng “không tài sản, không nhà cửa”; đồng thời có dấu hiệu tiếp tay cho hành vi chiếm đoạt tài sản.
Vụ việc tranh chấp này đã được Báo CCB Việt Nam phản ánh trên các số báo: Phát hành ngày 23-8-2023, có tiêu đề “Gia đình CCB Phạm Văn Hưng có bị xâm phạm?”, của tác giả Thành Nam; và phát hành ngày 16-5-2025, có tiêu đề “Cần phán quyết công minh từ TAND huyện Ea H’leo”, của tác giả Kiều Bình Định.
Diễn biến vụ việc tóm tắt như sau: Trong quan hệ làm ăn, vợ chồng ông Phạm Văn Hưng, bà Vũ Thị Lán, trú thôn 5A, xã Ea Hiao, huyện Ea H’leo có giao dịch vay 400 triệu đồng của HTX Thương mại - Dịch vụ Thành Công (HTX Thành Công), do ông Lê Vĩnh Tiến, sinh năm 1960, trú tại thôn 7, xã Ea Ral, huyện Ea H’leo giữ cương vị Giám đốc, với lãi suất 1%/tháng. Khi vay, ông Hưng thế chấp cho HTX Thành Công 2 Giấy chứng nhận QSDĐ, gồm thửa đất số 59, tờ bản đồ số 14 mang tên hộ Phạm Văn Hưng; và thửa đất số 142, tờ bản đồ số 14 đứng tên ông Hưng, bà Lán. Tính đến ngày 25-5-2021, gia đình ông Hưng có viết giấy nhận nợ HTX Thành Công (cả gốc lẫn lãi, và cấn nợ từ người thân ông Tiến) số tiền tổng cộng 816 triệu đồng.
Để đảm bảo cho khoản tiền nợ 816 triệu đồng, ngày 22-2-2021, tại Văn phòng Công chứng Nguyễn Thị Hương Thùy (từ ngày 29-3-2021, đổi thành Văn phòng Công chứng Phạm Văn Quế), địa chỉ 535 Giải Phóng, tổ dân phố 12, thị trấn Ea Drăng, huyện Ea H’leo), ông Tiến yêu cầu vợ chồng ông Hưng, cùng con gái Phạm Thị Thu Trang ký kết 2 bản hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ 2 thửa đất. Gồm Hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ có số công chứng 0640, quyển số 04/TP/CC-SCC/HĐGD, bên chuyển nhượng là ông Hưng, bà Lán, bên nhận chuyển nhượng là ông Lê Vĩnh Tiến và bà Vũ Thị Thùy Dung, chuyển quyền sử dụng 4.492m2 đất thuộc thửa đất số 142, tờ bản đồ 14, tại xã Ea Hiao theo Giấy chứng nhận QSDĐ số: BQ 590444 được UBND huyện Ea H’leo cấp ngày 25-2-2014 cho ông Hưng và bà Lán, số tiền ghi trên trên hợp đồng là 150.000.000 đồng; Và Hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ có số công chứng 0641, quyển số 04/TP/CC-SCC/HĐGD, bên chuyển nhượng là ông Hưng, bà Lán, và con gái Phạm Thị Thu Trang; bên nhận chuyển nhượng là ông Tiến và bà Dung, chuyển quyền sử dụng 9.120m2 đất, thuộc thửa đất số 59, tờ bản đồ 14, tại xã Ea Hiao, theo Giấy chứng nhận QSDĐ số: R 278364 do UBND huyện Ea H’leo cấp cho hộ ông Hưng vào ngày 16-1-2001, số tiền ghi trên hợp đồng là 250.000.000 đồng. Cũng theo thỏa thuận 2 bên, sau khi ký hợp đồng sang nhượng, hộ ông Hưng tiếp tục quản lý, sử dụng đất, mỗi năm trả cho ông Tiến 200 triệu đồng tiền nợ, trả liên tục trong 4 năm, khi hết 816 triệu đồng, thì ông Tiến làm thủ tục chuyển nhượng lại 2 thửa đất trên cho hộ ông Hưng(!).
Trong các ngày 16-11-2022, và 20-2-2023, với lý do gia đình ông Hưng không trả nợ theo cam kết, ông Tiến đã đưa người vào vườn rẫy gia đình ông Hưng đang quản lý, nhổ 700 trụ tiêu, 300 gốc chanh dây; dỡ gói, phá cửa, đập phá bàn thờ tổ tiên(!). Gây thiệt hại cho gia đình ông Hưng khoảng 500 triệu đồng. Ngoài ra, theo phản ánh của ông Hưng, thì người ông Tiến thuê còn lấy đi của gia đình ông số tiền 120 triệu đồng(!).
Khi xảy ra vụ việc chặt phá cây trồng, phá nhà, lấy tài sản, gia đình ông Hưng đã tố giác đến Công an huyện Ea H’leo; và khởi kiện ông Tiến, bà Dung ra TAND huyện Ea H’leo, yêu cầu hủy bỏ 2 hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ được lập ngày 22-2-2021, tại Văn phòng Công chứng Nguyễn Thị Hương Thùy, vì là hợp đồng giả tạo, và không đủ thành viên trong hộ gia đình ông Hưng ký trong hợp đồng(!)
Thụ lý, giải quyết vụ ông Hưng, bà Lán khởi kiện ông Tiến, bà Dung, ngày 10-3-2023, TAND huyện Ea H’leo đã thẩm định giá trị đất và tài sản trên đất, trong đó xác định thửa đất số 59 có tổng giá trị 1.755.411.000 đồng; và thửa đất số 142, có tổng giá trị 646.595.000 đồng. Như vậy, tổng giá trị đất và nhà cửa, tài sản trên 2 thửa đất của hộ CCB Hưng được định giá theo khung giá Nhà nước là 2.402.066.000 đồng. Căn cứ trên những chứng cứ, tài liệu và lời khai các nhân chứng, TAND huyện Ea H’leo đã phân tích Theo quy định tại Điều 124 Bộ luật Dân sự: “Khi các bên xác lập giao dịch dân sự một cách giả tạo nhằm che giấu một giao dịch dân sự khác thì giao dịch dân sự giả tạo vô hiệu, còn giao dịch dân sự bị che giấu vẫn có hiệu lực, trừ trường hợp giao dịch dân sự đó cũng vô hiệu theo quy định của Bộ luật này hoặc luật khác có liên quan”.
Ngày 24-6-2024, TAND huyện Ea H’leo đã mở phiên toàn xét xử sơ thẩm (lần 1) và ban hành Bản án số: 30/2024/DSST, tuyên: “Hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ các thửa đất số 59, và thửa đất số 142, tờ bản đồ số 14, thôn 5A, xã Ea Hiao, huyện Ea H’leo giữa ông Hưng, bà Lán với ông Tiến, bà Dung đã được công chứng tại Văn phòng Công chứng Nguyễn Thị Hương Thùy là vô hiệu. Buộc ông Tiến, bà Dung phải trả cho ông Hưng, bà Lán Giấy chứng nhận QSDĐ số: BQ 590444 do UBND huyện Ea H’leo cấp cho ông Hưng, bà Lán ngày 25-2-2014 và Giấy chứng nhận QSDĐ số: R278364, do UBND huyện Ea H’leo cấp cho hộ ông Hưng, ngày 16-1-2001. Ông Hưng, bà Lán và ông Tiến, bà Dung có trách nhiệm đến Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Ea H’leo để đăng ký biến động sang tên QSDĐ cho ông Hưng, bà Lán theo quy định”.
Sau đó, ngày 19-12-2024, vụ việc được TAND tỉnh Đắk Lắk xét xử phúc thẩm (lần 1) tại Bản án số: 351/2024/DS-PT, đưa ra phán quyết: “Hủy Bản án số: 30/2024/DSST, ngày 24-6-2024 của TAND huyện Ea H’leo; giao hồ sơ cho TAND huyện Ea H’leo giải quyết lại vụ án theo thủ tục chung”.
Tại phiên toà xét xử sơ thẩm (lần 2), ngày 27-6-2025, dưới sự chủ tọa của Thẩm phán Đỗ Văn Dũng, dựa trên những căn cứ, và phân tích thiếu giá trị pháp lý, không đúng thực tiễn và bản chất vụ việc, Hội đồng xét xử đã tuyên: “Chấp nhận đơn khởi kiện của ông Tiến, bà Dung; yêu cầu hộ ông Hưng, bà Lán giao trả đất và tài sản trên 2 thửa đất nêu trên cho ông Tiến, bà Dung!”. Khi nghe Thẩm phán Đỗ Văn Dũng tuyên án, vợ chồng ông Hưng, bà Lán cùng các con có mặt tại tòa bật khóc trong uất ức, và tủi hờn. CCB Hưng nói trong nước mắt: “Hơn 4 năm gia đình tôi sống trong cảnh màn trời, chiếu đất, mưa tạt, gió lùa; ăn không ngon, ngủ không yên. Hôm tổ chức đám cưới cho con gái, cửa nhà bị phá, bàn thờ gia tiên bị hủy, gia đình không có chỗ tiếp khách, và không có nơi để cúng ông bà, tổ tiên. Và cũng hơn 4 năm qua, vợ chồng, con cái tôi chạy khắp nơi đi tìm “công lý”. Quả bóng công lý khi đến Tòa án các cấp bị đá đi, đẩy về, với những phán quyết “đối nghịch nhau”. Và với phán quyết tại phiên xét xử ngày 27-6-2025, gia đình tôi bị nhấn sâu hơn vào cảnh cùng quẫn. Chỉ vì khoản nợ 400 triệu đồng, mà đã bị “kẻ xấu” cướp mất tài sản, mất đất, mất nhà,…, gia đình tôi chỉ còn nước “ra đường” để ở!”.
Đây là một phán quyết không thấu tình, đạt lý; thậm chí theo phân tích của Luật sư Lê Thanh Kiệt, Công ty Luật Trí Tín (Đoàn Luật sư tỉnh Đắk Lắk): “Phán quyết còn nhiều điểm vi phạm thủ tục tố tụng dân sự. Thứ nhất, việc ký kết 2 hợp đồng sang nhượng 2 thửa đất thực chất là để ông Tiến bảo đảm (che đậy) cho Hợp đồng vay 400 triệu đồng của ông Hưng, bà Lán với HTX Thành Công. Như vậy, đây không phải là hợp đồng chuyển nhượng đất thực tế, mà là giả tạo, che đậy một hợp đồng khác. Theo quy định tại Điều 124 Bộ luật Dân sự: “Khi các bên xác lập giao dịch dân sự một cách giả tạo nhằm che giấu một giao dịch dân sự khác thì giao dịch dân sự giả tạo vô hiệu, còn giao dịch dân sự bị che giấu vẫn có hiệu lực, trừ trường hợp giao dịch dân sự đó cũng vô hiệu theo quy định của Bộ luật này hoặc luật khác có liên quan”.
Thứ hai, hợp đồng chuyển quyền sử dụng 9.120m2 đất, thuộc thửa đất số 59, tờ bản đồ 14, tại xã Ea Hiao, theo Giấy chứng nhận QSDĐ số: R 278364 do UBND huyện Ea H’leo cấp cho hộ ông Hưng vào ngày 16-1-2001, và hộ gia đình ông Hưng có tổng cộng 5 thành viên. Đến thời điểm chuyển nhượng, cả 5 thành viên hộ gia đình ông Hưng đã đủ 18 tuổi. Nhưng hợp đồng lập ngày 22-2-2021, tại Văn phòng Công chứng Nguyễn Thị Hương Thùy chỉ có 3/5 thành viên hộ ông Hưng ký, 2 thành viên còn lại là con của ông Hưng, bà Lán không biết và không ký vào hợp đồng. Nên hợp đồng chuyển quyền sử dụng 9.120m2 đất, thuộc thửa đất số 59, tờ bản đồ 14, tại xã Ea Hiao, theo Giấy chứng nhận QSDĐ số: R 278364 không có giá trị pháp lý.
Thứ ba, giá trị chuyển nhượng 2 thửa đất được ghi trong hợp đồng là 400 triệu đồng, thấp hơn rất nhiều lần giá trị thực. Vào thời điểm tháng 2-2021, tại Ea H’leo cũng như tỉnh Đắk Lắk đất đang sốt và có giá cao. Trên thị trường chuyển nhượng, 2 thửa đất này phải trị giá hơn 3,5 tỷ đồng. Và tại phiên xét xử sơ thẩm (lần 1), TAND huyện Ea H’leo tổ chức định giá cũng xác định là hơn 2,4 tỷ đồng. Vậy tại sao trong hợp đồng, các bên chỉ thỏa thuận 400 triệu đồng(?). Điều này càng chứng minh, đây là 2 hợp đồng giả tạo, không phải là hợp đồng chuyển nhượng thực tế. Thử hỏi, có ai mang 2 thửa đất có giá trị ít nhất theo định giá của TAND là hơn 2,4 tỷ đồng, bán với giá 400 triệu đồng (?).
Thứ tư, việc ký kết chuyển nhượng 2 thửa đất được thực hiện từ tháng 2-2021, nhưng kể từ thời điểm đó đến nay, hai bên không thực hiện quyền và nghĩa vụ trong giao dịch. Cụ thể, Ông Tiến, bà Dung không trả cho ông Hưng, bà Lán khoản tiền mua đất nào. Ông Hưng, bà Lán cũng không bàn giao đất, bàn giao ranh giới, bàn giao tài sản trên các thửa đất cho ông Tiến, bà Dung trên thực địa. Như vậy, việc chuyển nhượng 2 thửa đất được lập hợp đồng ngày 22-2-2021, tại Văn phòng Công chứng Nguyễn Thị Hương Thùy cho đến nay đã không được các bên thực hiện trên thực tế.”.
Như vậy, có thể thấy, phán quyết tại phiên tòa xét xử sơ thẩm (lần 2) của TAND huyện Ea H’leo là thiếu căn cứ pháp lý, xâm phạm nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của gia đình CCB Hưng. Và điều dư luận đặt nghi vấn, là cùng một vụ việc, và cũng tại TAND huyện Ea H’leo, nhưng sau 2 phiên xét sử sơ thẩm, với khoảng thời gian cách nhau 1 năm, 3 ngày, hai “Thẩm phán” lại đưa ra hai phán quyết trái ngược nhau hoàn toàn. Phải chăng “án dân sự, xét xử sao cũng được!”; và nỗi bất công của gia đình CCB Phạm Văn Hưng nay biết kêu ai(?)./.
Bài và ảnh: KIỀU BÌNH ĐỊNH