Vượt qua hủ tục trên đèo Lò Xo

Một cung đường trên đèo Lò Xo, đoạn xã Đăk Man, huyện Đăk Glei, tỉnh Kon Tum.
Sinh sống trên khu vực đèo Lò Xo chủ yếu là cộng đồng dân tộc Giẻ Triêng. Họ quan niệm người bị tai nạn giao thông (TNGT), bom mìn, thú rừng cắn... thì không được ai cứu giúp, trừ người nhà nạn nhân. Nếu mình cứu giúp, cái hồn oan uổng đó sẽ nhập vào mình, bắt mình đi theo. Thậm chí, có nơi người dân còn không cho khiêng người chết qua địa phận làng mình. Tuy nhiên, chứng kiến nhiều vụ tai nạn giao thông xảy ra trên đèo Lò Xo, lòng nhân ái của người dân nơi đây đã chiến thắng hủ tục.Anh A Chải (người ngoài cùng bên trái) và các thành viên Đội cứu hộ trong một lần cứu hộ trên đèo Lò Xo.

Anh A Chải ở làng Măng Khênh, xã Đắk Man, huyện Đắk Glây (Kon Tum) cho biết: Do quan niệm như vậy cho nên khi được gọi tham gia cứu nạn, một số thành viên trong làng cứ “gãi đầu, gãi tai” vì ngại. Như vụ tai nạn ngày 21-4-2005, xe ô-tô chở 31 cựu chiến binh phường Kim Liên, quận Đống Đa, Hà Nội vào thăm chiến trường xưa đã lao xuống vực sâu đèo Lò Xo làm chết 29 người.

Khi ấy chỉ có lực lượng cảnh sát giao thông, công an, bộ đội, nhân viên y tế tham gia cứu nạn. Còn người dân địa phương chỉ đứng từ xa nhìn. Không những thế, các dụng cụ như dao, cuốc, xẻng... cho đội cứu hộ mượn, người dân đều vứt bỏ hết vì sợ con “ma xấu” theo về bắt tội. A Chải đi cứu nạn về cũng bị gia đình phê phán.

Với việc tuyên truyền, giải thích của chính quyền xã, Đoàn thanh niên, cũng như sau khi phải chứng kiến nhiều vụ tai nạn thương tâm trên đèo Lò Xo, dần dần người Giẻ Triêng đã bỏ được quan niệm lạc hậu xưa.

Anh A Chải cho biết: Trong 4 năm thành lập, Đội Thanh niên tình nguyện cứu hộ đã cứu hàng trăm người gặp nạn. Đội cứu hộ được thành lập ở tỉnh Kon Tum, nhưng “trận” cứu người số lượng lớn đầu tiên lại ở địa phận huyện Phước Sơn (Quảng Nam). Đó là vụ tai nạn giao thông ngày 18-4-2015, Đội phối hợp Trung tâm Y tế huyện Phước Sơn cấp cứu 29 nạn nhân, trong đó có 2 người chết, 17 người bị thương; tiếp đến là ngày 23-6-2015, Đội tham gia cứu nạn xe khách rớt xuống vực đèo Lò Xo cũng ở phía huyện Phước Sơn, có 34 nạn nhân, trong đó có 1 người chết, 6 người bị thương nặng. Gần đây nhất là vụ tai nạn vào lúc 2 giờ 30 phút ngày 1-3-2018, xe khách 45 chỗ chở 20 người chạy tuyến Hà Nam - Gia Lai lao xuống vực sâu khoảng 70m. Hậu quả 1 người chết tại chỗ; 19 người bị thương. Các thành viên trong đội đã thức suốt đêm để cứu hộ.

Không có lương, cũng không có tiền bồi dưỡng, nhưng dù mưa hay nắng, ban ngày hay giữa đêm khuya, chỉ cần một tin báo là anh em trong Đội thanh niên tình nguyện cứu hộ lập tức lên đường phối hợp lực lượng chức năng hỗ trợ người bị nạn.

Ông A Lê Mai - Chủ tịch UBND xã Đăk Man cho biết: “Xuất phát từ lòng thương người mà bà con đã vượt qua tập tục lạc hậu. Khi có người bị tai nạn thì họ đã cùng sơ cứu, ứng cứu. Sự góp sức của các thành viên trong đội cứu hộ, cứu nạn đã góp phần cứu hộ, cứu nạn kịp thời các trường hợp bị tai nạn, giảm thiểu các thiệt hại về người và của”.

Những việc làm đầy tình người của Đội thanh niên tình nguyện cứu hộ người dân tộc Giẻ Triêng trên đèo Lò Xo rất cần được biểu dương và nhân rộng. Việc làm này không chỉ xóa bỏ được tập tục lạc hậu của bà con dân tộc thiểu số nơi đây mà còn giúp đỡ kịp thời những người không may gặp nạn.

Đinh Tạo