Về Triệu Lăng xem “Chiếc nón kỳ diệu” (13/05/2010)
Đứng trên bờ hồ nuôi tôm mà tôi cữ ngỡ trong mơ. Đúng là các CCB ở đây có phép thần thông biến hóa, mới chỉ hai năm thôi mà các anh đã biến vùng đất cát trắng bạc màu, bao đời nay chỉ có cây phi lao trơ gan cùng tuế nguyệt thành bát cơm, manh áo mà người dân nơi đây bao đời hằng mong ước. Mải ngắm nhìn, tôi quên mình đang đứng giữa trời nắng nóng 39oC. Các anh trong đoàn giục: "Ngắm thế được rồi, ta vào nhà kẻo nắng"…
Nói là vào nhà nhưng thực ra là vào quán mà chủ quán không ai khác là "ông tổ của tôm thẻ chân trắng" Trần Xuân Quý và chị Đoàn Thị Tưởng, hai vợ chồng thương binh 4/4. Anh nhập ngũ năm 1972, chuyển ngành 1976, năm 1999 về địa phương. Với bản lĩnh của người lính, anh chấp nhận thử thách nghiệt ngã của cuộc sống, của công việc, quyết tâm khai thác tiềm năng thế mạnh nơi đây
Năm 2000, anh trình bày nguyện vọng của mình với UBND xã xin mở con đường ra biển, vừa tạo thuận lợi cho tư thương thu mua hải sản của bà con, vừa mở ra bãi tắm thu hút hàng trăm lao động có việc làm, tăng thu nhập. Được UBND xã cho phép, anh vận động 6 hộ hội viên CCB cùng anh thực hiện đề án và kết quả đem lại ngoài mong muốn. Năm 2007, qua phương tiện thông tin đại chúng, anh được biết trong Nam, ngoài Bắc đang phát triển nuôi tôm thẻ chân trắng có hiệu quả. Anh khăn gói lên đường học hỏi kinh nghiệm qua 5 tỉnh, thành trong cả nước. Anh tổng kết: Nếu mình nuôi tôm cái được và cái mất là 50/50, mà cái mất ở dây là do tôm dịch bệnh, mà dịch bệnh của tôm bắt đầu là do nước bị nhiễm khuẩn. Từ đó anh ngày đêm trăn trở làm thế nào để lượng nước trong hồ luôn xanh, sạch, đảm bảo cho tôm chóng lớn, không dịch bệnh. Để chứng minh ý tưởng của mình, anh đào ao nuôi thí điểm. Cách đào ao của anh không giống ai, vì vậy, có người bảo anh gàn dở; nhiều người còn dí dỏm bảo "chiếc nón kỳ diệu" của VTV3 Đài truyền hình Việt Nam đã về đến Triệu Lăng. Chả là anh đào ao hình nón, ở đáy hình nón anh đặt hệ thống dẫn xả tạp chất; còn nước biển đưa vào hồ anh lấy từ giếng ngầm cách mặt nước biển 2m. Sau khi nuôi thí điểm thành công, anh phổ biến nhân rộng ra toàn xã. Đến nay, có 714/1.112 hộ nuôi tôm, chiếm 64,2%; đã đào đắp được 245 hồ với diện tích 99 ha; sản lượng thu được hằng năm 750 tấn, trị giá 45 tỷ đồng. Từ năm 2008 đến nay, toàn xã chưa có hộ nào xảy ra dịch bệnh, chưa có hộ nào thất thu. Không chỉ giúp cho nhân dân trong xã, anh còn giúp cho nhân dân của 4 huyện dọc tuyến biển Quảng Trị khi có nhu cầu nuôi tôm. Anh đã giúp 90 hộ gia đình CCB trong xã không những thoát nghèo còn trở thành tỷ phú.
Từ ngày xã nhà mở ra nuôi tôm, thu hút con em bấy lâu nay không có việc làm sinh ra rượu chè càn quấy, bỏ địa phương đi tha phương, lần lượt trở về xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc trên quê hương mình. Đã có 6/6 thôn được công nhận đơn vị văn hóa. Chỉ tính 5 hồ của anh Quý đã thu hút 15 lao động có việc làm thường xuyên và lãi ròng không dưới 3 tỷ đồng mỗi năm. Năm 2009, anh được Tổng công ty UBVN mời dự lễ khánh thành trại giống ở Ninh Thuận; rồi được mời báo cáo kết quả "Chiếc nón kỳ diệu" trước đại biểu toàn quốc…
LÊ VĂN MINH