Truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND cho Liệt sĩ Nguyễn Bá Ngãi: Hơn 60 năm, vẫn vẹn tình… (30/07/2010)

Liệt sĩ Nguyễn Bá Ngãi, sinh năm 1916 tại thôn Đình Tổ, thị trấn Quốc Oai, huyện Quốc Oai, TP Hà Nội. Năm 1943, ông tham gia cách mạng, trực tiếp vận động thành lập tổ Việt Minh và đội tự vệ chiến đấu của địa phương. Những năm đầu gây dựng phong trào cách mạng tại quê hương, dưới sự kìm kẹp hà khắc của kẻ thù, ông không ngại gian khổ, hy sinh, bí mật cùng các thành viên trong đội tự vệ mua sắm giáo mác, mã tấu; tổ chức cho anh em luyện tập tại sân nhà mình để chờ thời cơ cướp chính quyền. Rồi thời điểm lịch sử đã đến! Đó là một ngày mùa thu tháng tám, ông cùng đội tự vệ chiến đấu dùng số vũ khí thô sơ đương đầu với súng máy, súng trường, xe tăng bọc thép của địch; xông lên đánh chiếm phủ Quốc Oai. Cách mạng Tháng Tám thành công. Nhà nước Việt Nam dân chủ công hòa non trẻ ra đời, ông được nhân dân tín nhiệm bầu làm Chủ tịch Uỷ ban kháng chiến xã Hoàng Xá, rồi Chủ tịch Uỷ ban kháng chiến xã Hoàng Ngô.

Kháng chiến bùng nổ, nhân dân Hoàng Xá nghe theo lời vận động của ông Nguyễn Bá đã tự nguyện dành ngày công đào hàng ngàn mét giao thông hào và cắm hàng rào bao bọc xung quanh làng; tạo ra thế “thiên la địa võng” đẩy lùi 5 trận càn quét của quân thù. Chính quyền cách mạng của Hoàng Xá vẫn được giữ vững, âm mưu thành lập làng tề của địch bị phá sản. Với chiến công chung của quân và dân Hoàng Xá, năm 1948, tỉnh Sơn Tây (cũ) đã công nhận Hoàng Xá là một trong sáu làng kháng chiến kiểu mẫu của tỉnh. Thành tích đó không thể không nhắc đến công lao của vị chủ tịch trẻ Nguyễn Bá Ngãi.

Cay cú vì nhiều lần tấn công không đặt chân được vào làng, tháng 4-1949, địch huy động một lực lượng lớn khoảng 2.000 quân, có xe tăng, máy bay yểm trợ, chia thành 3 mũi, quyết tâm hủy diệt làng Hoàng Xá. Với tinh thần quả cảm, anh dũng, không sợ hy sinh của quân và dân làng Hoàng Xá, đặc biệt là người chỉ huy cao nhất của làng - Chủ tịch Uỷ ban kháng chiến hành chính Nguyễn Bá Ngãi, 3 mũi tấn công của địch liên tục bị bẻ gãy. Đến 8 giờ sáng, địch vẫn không thể chiếm được làng. Cuộc chiến đấu giằng co ngày một ác liệt, bên ta lực lượng quá mỏng, địch lại quá đông, chúng quyết tâm hủy diệt cả làng Hoàng Xá bằng bom đạn. Vì vậy, ta buộc phải rút quân lên núi để tiếp tục chiến đấu, bảo toàn lực lượng. Địch phải huy động cả máy bay ném bom để cho quân lính xông lên núi, hòng tiêu diệt hết lực lượng tự vệ do Nguyễn Bá Ngãi chỉ huy. Trong lúc đối mặt với quân thù, Nguyễn Bá Ngãi đã chiến đấu tới hơi thở cuối cùng, cùng quân và dân Hoàng Xá tiêu diệt gần 100 tên địch, phá hủy nhiều phương tiện chiến tranh của chúng.

Hơn 60 năm nằm yên nghỉ tại nghĩa trang quê nhà, với sự ghi nhận công lao to lớn của ông trong sự nghiệp đấu tranh, giải phóng dân tộc; Đảng và Nhà nước ta đã truy tặng ông danh hiệu Anh hùng LLVTND.

Tới dự lễ truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND cho liệt sĩ Nguyễn Bá Ngãi hôm nay, được tổ chức trang trọng tại UBND thị trấn Quốc Oai - quê hương ông - có nhiều vị lãnh đạo các ban ngành ở T.Ư và địa phương; các đoàn thể, họ hàng, người thân, và có cả những đồng chí sát cánh cùng ông trong những năm tháng đầy khói lửa ấy… Trong bài diễn văn của Ban tổ chức đọc trước di ảnh của liệt sĩ, nhiều người đã không kìm nén được sự xúc động trước sự hy sinh anh dũng của ông; mặc dù quần áo ướt sũng vì trời mưa to, dòng người rước ảnh ông từ nghĩa trang về hội trường vẫn kéo dài, trang nghiêm, kính cẩn…

Thay mặt gia đình, Tiến sĩ Nguyễn Bá Thủy, Thứ trưởng Bộ Y tế, em ruột liệt sĩ Nguyễn Bá Ngãi đã bày tỏ lòng biết ơn trước sự tri ân của Đảng, Nhà nước và các ban ngành, đoàn thể đã tham dự lễ truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVT cho người anh của mình.

Nhân Tâm