Triệu chứng và cách phòng bệnh sỏi tiết niệu

** Triệu chứng của bệnh **
Bác sĩ Vũ Đình Kha - Phó chuyên khoa Ngoại tổng hợp, Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn cho biết: Đường tiết niệu gồm thận (2 quả thận), niệu quản (2 niệu quản), bàng quang và niệu đạo. Sỏi đường tiết niệu có thể xảy ra ở bất kỳ bộ phận nào của đường tiết niệu. Bệnh có thể diễn biến dữ dội hoặc âm thầm, tiềm tàng, có trường hợp tình cờ phát hiện bị sỏi thận, sỏi niệu quản hoặc sỏi bàng quang nhân chụp phim hoặc siêu âm ổ bụng vì một bệnh khác, hoặc một lý do khác. Tuy vậy, phần lớn sỏi đường tiết niệu có biểu hiện lâm sàng khá phong phú. Triệu chứng thường gặp nhất là đau bụng, đau, mỏi vùng thắt lưng, nhất là vùng bụng phía phía bộ phận tiết niệu có sỏi.
Đau bụng có thể kèm theo buồn nôn hoặc nôn, trướng bụng. Đau vùng thắt lưng có khi âm ỉ suốt ngày, suốt tháng nhưng có khi cơn đau dữ dội mà thường gọi là cơn đau quặn thận (đau lăn lộn không thể ngồi, nằm yên được).
Trong các cơn đau quặn thận thường do sỏi tắc ở đài, bể thận hoặc sỏi đã di chuyển xuống niệu quản, nằm ở đó hoặc xuống bàng quang. Cơn đau quặn thận xuất phát từ vùng thắt lưng, lan dọc theo đường đi của niệu quản đến vùng bẹn và vùng sinh dục. Kèm theo cơn đau là đái buốt, đái rắt, đái són. Nước tiểu trong các cơn đau thường đục, đỏ, có khi có máu mà mắt thường có thể nhìn thấy được (gọi là đái máu đại thể ), nhưng cũng có khi đái ra máu nhưng mắt thường không nhìn thấy được (đái máu vi thể), phải xét nghiệm nước tiểu, soi kinh hiển vi mới thấy có hồng cầu. Trước hoặc trong cơn đau có thể có sốt cao, rét run và nước tiểu đục (do bị nhiễm khuẩn gây viêm đài thận, bể thận hoặc viêm bàng quang hoặc do cặn thận).
Tuy vậy, cũng có những trường hợp sỏi tiết niệu có nhiễm khuẩn nhưng bệnh nhân không sốt hoặc sốt nhẹ nhưng nước tiểu luôn luôn đục, thường gặp ở người cao tuổi, sức đề kháng kém (nằm lâu, ít vận động), uống ít nước. Nuớc tiểu đục có thể là toàn bãi hoặc có thể chỉ có ở đầu bãi hoặc cuối bãi. Nếu có tổn thương ở thận (đài, bể thận) thì thường có phù ở mi mắt hoặc có phù ở mắt cá chân (ấn lõm).

Cách phòng bệnh
Theo bác sĩ Vũ Đình Kha, khi bị sỏi tiết niệu, cần uống từ 1,5-2 lít nước, kết hợp với dùng thuốc nhằm đào thải sỏi ra ngoài bằng đường tiểu. Tránh để nhiễm trùng đường tiết niệu, nhất là nữ giới, do cấu tạo sinh lý đặc biệt của lỗ đái rất dễ gây nhiễm trùng đường tiết niệu ngược dòng. Vì vậy, nên vệ sinh sạch sẽ bộ phận sinh dục ngoài hàng ngày hoặc đã điều trị hết sỏi thì nên chọn chế độ ăn hợp lý, hạn chế ăn các loại thức ăn giàu canxi (tôm, cua, ốc). Những người bệnh bị gút nên định kỳ kiểm tra đường tiết niệu như chụp X-quang, xét nghiệm nước tiểu và uống thuốc điều trị gút theo đơn của bác sĩ khám bệnh một cách nghiêm túc.
Thành An