Tỉnh Bình Định: Nỗ lực tìm kiếm quy tập hài cốt liệt sĩ

Hội viên CCB tỉnh Bình Định tham gia tìm kiếm hài cốt liệt sĩ.    

Nỗ lực tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ (HCLS) và xác định HCLS còn thiếu thông tin, đến nay tỉnh Bình Ðịnh đạt kết quả khả quan. Tuy nhiên do nhiều nguyên nhân, việc tìm kiếm quy tập HCLS ngày càng khó khăn hơn.

Thống kê trong 3 năm qua, Ban Chỉ đạo tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính HCLS còn thiếu thông tin trên địa bàn tỉnh tiếp nhận 147 thông tin về nơi chôn cất liệt sĩ do các tổ chức và nhân dân cung cấp. Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo, Bộ CHQS tỉnh hướng dẫn các huyện, thị xã, thành phố phối hợp chặt chẽ các cơ quan, hội đoàn thể, UBND các cấp xác minh, phân tích, kết luận cụ thể từng nguồn thông tin về nơi chôn cất liệt sĩ, để tiến hành khảo sát, quy tập đúng quy định. Đến nay, toàn tỉnh tổ chức 147 đợt khảo sát, quy tập tại 142 địa điểm nghi có mộ liệt sĩ. Kết quả, khai quật, tìm kiếm được 88 mộ có HCLS, trong đó 67 mộ biết tên, 21 mộ chưa biết tên; còn lại 54 vị trí không tìm thấy hài cốt, di vật.

Hiện nay, phản hồi từ các địa phương đều cho thấy công tác tìm kiếm, quy tập hết sức khó khăn. Theo báo cáo của Hội CCB tỉnh, qua 5 năm triển khai thực hiện công tác phối hợp cung cấp thông tin, tham gia tìm kiếm quy tập HCLS, Hội CCB tỉnh có 270 phiếu cung cấp thông tin về liệt sĩ, 135 lượt CCB tham gia dẫn đường, tìm kiếm các khu vực có chôn cất liệt sĩ, giúp các lực lượng chức năng khảo sát, cất bốc 452 mộ liệt sĩ, trong đó có 205 mộ còn hài cốt. Tuy nhiên, đến nay công tác này đang ngày càng hạn chế, do phần lớn các CCB tuổi đã cao, sức khỏe kém, trí nhớ giảm sút; bên cạnh đó thời gian sau chiến tranh đã dài, địa hình địa vật thay đổi nhiều nên việc cung cấp thông tin, tìm kiếm quy tập HCLS gặp vô số khó khăn. Đại tá Cao Thứ - Chính ủy Bộ CHQS tỉnh cũng cho rằng: Việc một số đơn vị của Bộ, quân khu từng đứng chân, chiến đấu trên địa bàn tỉnh trong các cuộc kháng chiến, đến nay đã cung cấp thông tin nhưng chưa đầy đủ về số lượng quân nhân hy sinh, mất tin, mất tích, thông tin về nơi chôn cất, an táng ban đầu, sơ đồ mộ chí liệt sĩ đã làm cho việc tìm kiếm, quy tập khó khăn. Chưa kể, sau chiến tranh, nhiều đơn vị giải thể, sáp nhập, công tác bàn giao hồ sơ, danh sách liệt sĩ, sơ đồ mộ chí, hồ sơ quy tập HCLS giữa các đơn vị với địa phương chưa chặt chẽ, công tác lưu trữ chưa tốt, dẫn đến thất lạc, hư hỏng.

Công tác xác định các liệt sĩ còn thiếu thông tin cũng được lực lượng chức năng tỉnh chú trọng. Toàn tỉnh hiện có 105 NTLS và 30.230 mộ liệt sĩ. Trong đó, mộ có đầy đủ thông tin là 16.443 mộ, mộ có một phần thông tin là 3.791 mộ, mộ chưa biết thông tin là 8.598 mộ, mộ không có hài cốt là 1.398 mộ. Đến nay, Bộ CHQS tỉnh rà soát, hoàn thiện bổ sung thông tin hồ sơ liệt sĩ, hồ sơ quân nhân mất tin, mất tích và nhập danh sách đưa vào cơ sở dữ liệu 17.514 trường hợp. Việc xác định danh tính HCLS còn thiếu thông tin thực hiện bằng 2 phương pháp: giám định ADN và phương pháp thực chứng. Trong thực hiện Đề án xác định HCLS còn thiếu thông tin giai đoạn 2017-2018, Sở LĐTBXH phối hợp với các cơ quan liên quan lấy mẫu sinh phẩm 58 HCLS đề nghị Cục Người có công xem xét chuyển cơ quan giám định ADN xác định danh tính liệt sĩ. Riêng phương pháp thực chứng, trên cơ sở phối hợp với Bộ CHQS tỉnh và Sở LĐTBXH các tỉnh quản lý hồ sơ gốc của liệt sĩ xem xét, khớp nối thông tin, 2 năm qua, Sở LĐTBXH điều chỉnh, bổ sung thông tin trên bia cho 118 mộ liệt sĩ; giải quyết di chuyển HCLS về nguyên quán 78 trường hợp. Trước khó khăn là rất nhiều mẫu sinh phẩm HCLS phần lớn bị phân hủy theo thời gian, ảnh hưởng đến kết quả giám định, nhiều ý kiến cho rằng: “Nên đề xuất Cục Người có công cho lấy mẫu sinh phẩm ở tất cả các mộ liệt sĩ có hài cốt chưa đủ thông tin, thực hiện giám định và lưu trữ tại ngân hàng gen để làm cơ sở cho các gia đình tìm mộ, HCLS”.

Với mục tiêu phấn đấu số lượng cất bốc, quy tập HCLS trong năm 2019 khoảng 25 HCLS, tỉnh Bình Định tích cực triển khai rà soát kết quả phiếu cung cấp thông tin về liệt sĩ, xác minh kết luận các thông tin có ghi nơi chôn cất liệt sĩ, xây dựng kế hoạch tìm kiếm, quy tập theo đúng quy định; hoàn thành việc hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ; lập bản đồ tìm kiếm, quy tập HCLS cấp xã, cấp huyện, cấp tỉnh. Ðồng thời, tiếp tục tiếp nhận thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ do tổ chức, cá nhân, gia đình liệt sĩ cung cấp; kết nối, xử lý thông tin kịp thời chính xác để tổ chức xác minh và tìm kiếm, quy tập HCLS và bàn giao cho gia đình, Ngành LÐTBXH; tập trung mọi nỗ lực tìm kiếm các khu vực căn cứ cách mạng, trạm xá, địa bàn có trận đánh lớn...

Dương Sơn