Tiểu đoàn 2 (Quảng Đà) sáng mãi những chiến công
Trong nhiều trận đánh xảy ra trên địa bàn thị xã Hội An (Quảng Nam), đáng chú ý có 3 trận đánh nhanh, dứt điểm, tiêu hao nhiều sinh lực địch. Ngày 27/2/1967 tiểu đoàn tổ chức lực lượng bí mật tập kích cứ điểm Cẩm Thanh do 2 trung đội Bảo an chốt giữ với cách phòng thủ kiên cố, nhiều hàng rào kẽm gai kết hợp với lợi thế quan sát trên cao. Các chiến sĩ đặc công V25 đã khôn khéo khắc chế vật cản, ém quân bất ngờ đánh hiểm khi quân địch không kịp trở tay. Trong khoảng thời gian 20 phút tấn công, trung đội địch trong căn cứ bị tiêu diệt và bắt làm tù binh, thu toàn bộ vũ khí. Quận ly Hiếu Nhơn nằm ở trung tâm thị xã Hội An, quân địch bố phòng hệ thống công sự phòng thủ vững chắc, canh gác cẩn mật ngày và đêm, có xe tăng - thiết giáp sẵn sàng xuất kích tác chiến. Nhận nhiệm vụ của cấp trên, tiểu đoàn 2 tổ chức trinh sát, nắm biết tình hình hoạt động để xác định cách đánh, hướng đánh và sử dụng lực lượng phù hợp trên địa hình tác chiến. Đêm 14/7/1967, phối hợp với lực lượng vũ trang địa phương bất ngờ tấn công vào Nhà lao Hội An, vừa đánh vừa kiềm chế địch đã giải thoát gần 1.300 cán bộ, chiến sĩ và đồng bào ta bị địch bắt giam cầm tại đây. Nối tiếp chiến công, đêm 25/8/1967, cán bộ, chiến sĩ tiểu đoàn bí mật tập kích vào tiểu đoàn 102 công binh tiêu diệt và bắt sống nhiều tên địch, trong đó có tên Tiểu đoàn trưởng Vũ Huy Minh. Trong Chiến dịch Mậu Thân 1968, đêm 01 Tết (Âm lịch), tiểu đoàn phối hợp với quân, dân Hội An nổi dậy và tấn công đánh chiếm các mục tiêu quan trọng trong nội đô và làm chủ Tỉnh đường Quảng Nam 1 ngày, 1 đêm, tên Hinh, Tỉnh trưởng phải ỏ chạy vào trại Biệt kích Tây Hồ rồi trốn thoát.
Trong chiến dịch Hè - Thu tháng 8/1968 (mang mật danh X2) cấp trên chủ trương đánh vào thành phố Đà Nẵng. Từ hướng Nam tiểu đoàn tổ chức lực lượng vượt sông Cẩm Lệ. Từ Cầu Đỏ (Quốc lộ 1) bị địch phát hiện dùng hỏa lực bắn kiềm chế, nhưng bộ đội ta vẫn dũng cảm bơi qua dưới làn đạn và tiếp cận được bờ Bắc tiến công theo các hướng đã định. Đến 4 giờ 30 phút ngày 23/8, Đại đội mũi chủ công gồm 30 cán bộ, chiến sỹ, do đồng chí Lê Văn Chỉ chỉ huy và đại đội 1 gồm 46 người do đồng chí Thái Thanh Hùng, Chính trị viên, chỉ huy đã vượt sông, đánh thẳng vào ấp chiến lược Bình Thái thuộc địa bàn xã Hòa Thọ (huyện Hòa Vang) nay là phường Hòa Thọ Đông, quận Cẩm Lệ (Đà Nẵng) trận đánh diễn ra ác liệt dưới làn đạn pháo kích dày đặc kể cả máy bay địch đến ném bom, bộ đội ta vẫn kiên cường bám trụ chiến đấu đẩy lùi nhiều đợt tấn công của địch tại ngã tư Cẩm Lệ và bờ Bắc sông Cẩm Lệ. Tại đây, trung đội trưởng Nguyễn Hữu Do, dưới làn đạn pháo kích bắn đến cấp tập vẫn bình tĩnh bắn cháy 3 xe tăng địch, góp phần cùng đơn vị làm nên chiến thắng. Chiều cùng ngày, quân địch dùng lực lượng phản kích mạnh bao gồm, máy bay trên trời, xe tăng mặt đất, pháo kích bắn đến dày đặc kết hợp với bộ binh tiến công. Trước chiến sự phức tạp, quân ta nhận lệnh rút quân để bảo toàn lực lượng...
Đại tá Thái Thanh Hùng, Trưởng ban Liên lạc tiểu đoàn 2 (V25) cho biết, để khắc nhớ thành tích chiến đấu của tiểu đoàn 2 Anh hùng, ghi nhớ công ơn của 215 cán bộ,chiến sĩ đã anh dũng hy sinh và hơn 400 đồng chí bị thương để làm nên chiến thắng chung của đơn vị. Thể theo nguyện vọng của Cựu chiến binh đơn vị nhập ngũ trước năm 1975, Ban Liên lạc Truyền thống Tiểu đoàn 2 đã lập tờ trình đề nghị với lãnh đạo, chính quyền địa phương tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng hỗ trợ kinh phí, bố trí diện tích đất, xây dựng 2 Bia chiến tích đặt tại địa bàn phường Hòa Thọ Đông, quận Cẩm lệ (thành phố Đà Nẵng) và phường Sơn Phong, thành phố Hội An (tỉnh Quảng Nam) là những địa chỉ đỏ, di tích lịch sử trong kháng chiến, góp phần vào công tác giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ tại 2 địa phương và con cháu của các liệt sĩ, thương binh trên các miền quê của đất nước về đây thăm viếng, nhớ ơn, học tập.
Bài và ảnh: Nhân Mùi