Trong các cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, làm nhiệm vụ quốc tế, ngoài các lực lượng được tổ chức chính quy, trực tiếp tham gia chiến đấu, phục vụ chiến đấu còn có lực lượng rất lớn là dân công hỏa tuyến được huy động trong cả nước, làm nhiệm vụ phục vụ chiến đấu cho các đơn vị Quân đội, hoặc phục vụ các chiến trường. Sự hy sinh, cống hiến của lực lượng dân công hỏa tuyến góp phần to lớn vào thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Tuy nhiên, lực lượng này chưa được giải quyết chế độ, chính sách. Bởi vậy, chủ trương “Đền ơn đáp nghĩa” với các đối tượng này được Bộ Chính trị khẳng định là chính sách đúng đắn, hợp lòng dân của Đảng và Nhà nước ta.
Qua khảo sát bước đầu, có khoảng một triệu người là dân công hỏa tuyến được hưởng chế độ, chính sách. Trong đó, số đối tượng còn sống khoảng 60%. Tuổi đời trung bình của dân công hỏa tuyến tham gia kháng chiến chống Pháp là 82, tham gia kháng chiến chống Mỹ là 67, tham gia chiến tranh bảo vệ Tổ quốc là 52. Khó khăn trong triển khai thực hiện Quyết định số 49/QĐ-TTg là chiến tranh đã lùi xa, hiện chỉ còn khoảng 60% đối tượng dân công hỏa tuyến còn sống; tuổi đời trung bình cao; sức khỏe, trí nhớ giảm sút; do được huy động trong thời gian ngắn, từng đợt, nên phần lớn không có giấy tờ chứng minh thời gian phục vụ (khoảng 1% có khai trong hồ sơ cá nhân).
Tuy nhiều khó khăn, nhưng tại Hội nghị trực tuyến Tổng kết thực hiện Quyết định số 62/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, triển khai thực hiện Quyết định số 49 tại 71 điểm cầu trong toàn quốc, các đại biểu đều bày tỏ quyết tâm cao, tổ chức thực hiện Quyết định số 49/QĐ-TTg bảo đảm chặt chẽ, chính xác, đúng đối tượng, công khai, công bằng, thuận tiện, không để xảy ra sai sót, tiêu cực.
Để thực hiện tốt chủ trương chính sách này, cùng với phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, cần chú trọng tập huấn sâu, kỹ cho lực lượng chuyên môn và cán bộ cơ sở; tổ chức làm điểm, nhân rộng; xét duyệt, chi trả chế độ chính sách bảo đảm dân chủ, công khai, công bằng, đúng quy định...
Các chủ trương chính sách đúng đắn, hợp lòng dân của Đảng, Nhà nước, nhằm tôn vinh những người có công lao đóng góp cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc, làm nhiệm vụ quốc tế, được đông đảo nhân dân và đối tượng chính sách phấn khởi đón nhận. Thực hiện tốt chế độ chính sách đối với người có công với cách mạng và đối tượng chính sách là tình cảm, trách nhiệm của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội, góp phần quan trọng thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, ổn định chính trị xã hội, đồng thời giáo dục truyền thống yêu nước, đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa”, trong các tầng lớp nhân dân, nhất là với thế hệ trẻ.
Quang Vinh