Sự kiện này được Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tổ chức nhân kỷ niệm 42 năm Ngày Chiến thắng (30/4), 131 năm Ngày Quốc tế Lao động (1/5) và Tháng Công nhân năm 2017. Cuộc đối thoại được tường thuật trực tuyến trên Cổng Thông tin điện tử Chính phủ.
Phát biểu mở đầu buổi đối thoại, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết ông rất vui mừng được gặp gỡ công nhân để trao đổi vấn đề rất quan trọng là công nhân đồng hành với DN, tăng năng suất lao động, công đoàn thực hiện quyền lợi, bảo đảm phúc lợi tốt hơn cho đoàn viên và người lao động.
Thủ tướng cho biết, giai đoạn phát triển mới của đất nước yêu cầu phải xây dựng Chính phủ kiến tạo phát triển, liêm chính, hành động quyết liệt, phục vụ nhân dân. Chính phủ đã và tiếp tục có những chính sách đúng đắn, hiệu quả phát triển mạnh các loại hình DN để tạo động lực nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế; tăng cường thu hút đầu tư nước ngoài có công nghệ cao, thân thiện môi trường, sử dụng nhiều lao động; gắn kết chặt chẽ giữa phát triển kinh tế với thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của công nhân. Quá trình này đòi hỏi chú trọng phát huy vai trò tổ chức công đoàn để đóng góp tích cực trong xây dựng quan hệ lao động tiến bộ, hài hòa và ổn định.
Cho rằng vấn đề phát triển trong thời đại hiện nay đòi hỏi sự tự giác hợp lực, bởi trí tuệ đã trở thành nguồn lực cho sự phát triển, Thủ tướng đề nghị các DN quan tâm hơn nữa đến người lao động bằng giải pháp việc làm, chăm lo bữa ăn, bảo đảm an toàn thực phẩm và dinh dưỡng, đặc biệt là hỗ trợ nhà ở và lo xây dựng thiết chế văn hóa cho công nhân.
“Chính phủ ủng hộ phát triển các DN hiện đại về công nghệ, quản trị và chính sách nhân lực. Chính phủ mong muốn mỗi người lao động phải tự phấn đấu, nỗ lực học tập, không ngừng rèn luyện để thành những người thợ giỏi, công nhân kỹ thuật xuất sắc vì gia đình, vì DN và vì đất nước”, Thủ tướng phát biểu.
Tại buổi đối thoại, Thủ tướng đã trực tiếp trả lời nhiều câu hỏi của công nhân về nhiều vấn đề khác nhau liên quan tới việc làm, thu nhập, đời sống, nhà ở, bảo hiểm xã hội, cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ, cải tiến kỹ thuật…
Trả lời câu hỏi liên quan tới vấn đề nhà ở của chị Phan Thị Tuyết Sương (Công ty Điện máy Foster, Khu Công nghiệp Hòa Cầm, Đà Nẵng), Thủ tướng cho biết ông được báo cáo hiện trong số 2,7 triệu lao động của 344 khu công nghiệp, khu chế xuất trên cả nước thì hơn 1,2 triệu lao động có nhu cầu về nhà ở, nhưng mới chỉ từ 5-10% nhu cầu trên được đáp ứng.
“Vấn đề đặt ra là nhu cầu nhà ở, nơi gửi trẻ, tổ chức các hoạt động văn hóa thể thao, chăm sóc y tế, hỗ trợ pháp luật cho công nhân lao động hết sức bức thiết”, Thủ tướng nhấn mạnh. Do đó, khi Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đề xuất Đề án về xây dựng các thiết chế công đoàn, Thủ tướng Chính phủ đã lập tức xem xét, phê duyệt.
Theo đó, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam sẽ chủ trì phối hợp với các bộ, ngành liên quan chung tay xây dựng các khu thiết chế phục vụ công nhân lao động và đoàn viên công đoàn tại các khu công nghiệp, khu chế xuất gồm: Thiết chế về nhà ở, nhà văn hóa, thư viện, nhà trẻ, trung tâm hỗ trợ pháp lý pháp luật cho công nhân nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng cho công nhân.
“Tôi đề nghị chính quyền các tỉnh, thành phố phối hợp cao nhất với Công đoàn trong việc cấp đất, hỗ trợ hạ tầng để xây dựng nhà ở và thiết chế công đoàn dành cho công nhân. Tôi cũng kêu gọi cộng đồng DN cùng quan tâm, hỗ trợ kinh phí xây dựng, sửa chữa nhà cho công nhân, giúp họ “an cư, lạc nghiệp”, đời sống công nhân được tốt hơn với mong muốn công nhân được lao động lâu dài tại DN, chung tay xây dựng đất nước”, Thủ tướng cho biết.
Chị Cao Thị Thắm, sinh năm 1973, Công ty giày Rieker, Quảng Nam, nêu thực trạng các DN nợ đóng, trốn đóng BHXH. “Tình trạng này ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của người lao động chúng tôi. Chúng tôi đã không được nhận các khoản trợ cấp khi ốm đau, con ốm, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; đặc biệt là lao động nữ trong 6 tháng nghỉ thai sản không có tiền thu nhập, không có trợ cấp nuôi con nhỏ”, chị Cao Thị Thắm chia sẻ với Thủ tướng.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết ông đồng ý với ý kiến này. Trong thực tế, có hàng trăm DN trốn nộp quỹ BHXH, không bảo vệ quyền lợi chính đáng cho công nhân. Vừa qua, Luật Bảo hiểm xã hội đã được sửa đổi với nhiều quy định mới, trong đó tăng cường quyền lợi, trách nhiệm của các tổ chức công đoàn, công đoàn có quyền khởi kiện người trốn đóng BHXH, DN không đóng BHXH ra tòa án.
“Không chỉ Chính phủ, các cấp chính quyền tại địa phương, công đoàn mà chính các cơ quan BHXH đều phải có trách nhiệm thực hiện nghiêm Luật BHXH đã được Quốc hội thông qua để bảo vệ quyền lợi chính đáng của công nhân chúng ta trong thời gian tới”, Thủ tướng nói.
Trả lời câu hỏi của anh Nguyễn Ngọc Quang (khu công nghiệp Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên-Huế) về việc nhiều DN muốn sử dụng lao động trẻ và “né tránh” những lao động trung, cao tuổi; lao động ngoài 30 tuổi với mức lương và mức đóng bảo hiểm xã hội tăng dần sẽ bị sa thải, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định đã biết rõ và nhấn mạnh phải có biện pháp khắc phục vấn đề này bằng cách nâng cao tay nghề để chứng tỏ tay nghề tuổi 35-40 không kém gì tay nghề trẻ, điều này rất quan trọng. Ngoài ra, Chính phủ luôn tiếp thu để hoàn thiện thể chế, chính sách, tạo thị trường lao động bình đẳng, khung pháp lý phù hợp, yêu cầu các chủ DN thực hiện đúng luật lao động đã quy định.
“Nhân đây tôi muốn nói dù ở độ tuổi nào thì Nhà nước, thể chế pháp luật luôn quan tâm bảo vệ quyền lợi chính đáng của người lao động”, Thủ tướng khẳng định.
Trước kiến nghị của công nhân về sử dụng Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp, Thủ tướng cho biết Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp tồn đọng lớn vì chủ yếu chi trợ cấp thất nghiệp và đào tạo nghề cho lao động sau khi thất nghiệp. Mới có khoảng 4,9% người thất nghiệp được nhận hỗ trợ từ Quỹ BHTN để học nghề, chuyển đổi nghề, chưa có người hưởng hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề.
Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 35/NQ-CP về hỗ trợ và phát triển trong nghiệp, trong đó chỉ rõ cần “đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực có chất lượng, chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ thuật cao”. Trong thời gian tới, thực hiện quy định tại Luật Việc làm, Chính phủ sẽ chỉ đạo dùng Quỹ này chi cho đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, góp phần nâng cao năng suất lao động và khả năng cạnh tranh của DN.
Tại buổi gặp gỡ, Thủ tướng chứng kiến lễ ký kết chương trình hợp tác giữa Tổng Liên đoàn Lao động VN với 8 DN để cùng chăm lo phúc lợi cho đoàn viên; trao tặng 20 "Mái ấm Công đoàn" cho những công nhân có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn khu vực miền Trung.VPCP