Thay đổi cách nhận lương hưu - khó cho người cao tuổi
Người cao tuổi được cán bộ BHXH quận Thanh Xuân, T.P Hà Nội hỗ trợ thủ tục mở tài khoản nhận lương hưu hằng tháng.
Từ ngày 1-7-2024, Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam đẩy mạnh chi trả lương hưu và các chế độ bảo hiểm xã hội qua tài khoản cho các đối tượng thụ hưởng. Trước những khó khăn, vướng mắc về việc thực hiện chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH không dùng tiền mặt, BHXH Việt Nam cho biết sẽ linh hoạt các phương án để công tác chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH cho người hưởng được đầy đủ, kịp thời và đảm bảo an toàn.
Những bất cập từ thực tế
Mặc dù việc triển khai chi trả lương hưu qua tài khoản đã thực hiện nhiều năm nay, được nhiều người đánh giá thuận tiện, an toàn nhưng thực tế một số người vẫn chọn nhận trực tiếp qua bưu điện. Đây là một trong những vướng mắc, khó khăn nhất định khi triển khai trả lương hưu, trợ cấp xã hội qua tài khoản. Do thói quen giữ và tiêu tiền mặt nên một bộ phận người cao tuổi băn khoăn, lo lắng khi nhận lương qua tài khoản. CCB Phạm Hữu Lợi (Thanh Trì, Hà Nội) cho biết: Giờ tuổi đã cao nên việc nhận tiền lương qua tài khoản rất khó và phức tạp, đã có hiện tượng lừa đảo qua tài khoản, điện thoại thông minh nên không yên tâm và muốn nhận tiền mặt qua bưu điện cho an toàn. Còn theo CCB Vũ Văn (77 tuổi, ở Trung Văn, Từ Liêm, Hà Nội), thì việc lĩnh lương hưu bằng tiền mặt giúp ông quản lý tiền, tính toán các khoản chi tiêu, tiết kiệm thuận tiện hơn. “Ở tuổi này, mắt tôi đã kém, tính lại hay quên. Dù các con đã hướng dẫn thực hiện các thao tác trên điện thoại hoặc ra cây ATM rút tiền thì tôi vẫn dễ nhầm lẫn. Vì vậy, tôi vẫn chọn lĩnh lương hưu bằng tiền mặt tại nhà văn hóa phường. Thú thực là ra điểm lĩnh lương cũng rất vui, các cụ có dịp hỏi thăm sức khỏe của nhau, rồi trò chuyện về con cháu, chuyện công tác ngày xưa… Một số người bạn của tôi lấy lương qua tài khoản nhưng tôi vẫn chọn lấy tiền mặt” - ông Văn chia sẻ.
Khác với thành phố, tại những vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa thiếu tiện ích của ngân hàng, khoảng cách từ xã đến các điểm rút tiền xa, đặc biệt các xã vùng xa phải lên trung tâm huyện mới rút được tiền nên người dân gặp nhiều khó khăn khi nhận tiền lương, trợ cấp BHXH qua tài khoản. CCB Vũ Bình (xã Tùng Khê, huyện Cẩm Khê, Phú Thọ) không biết sử dụng điện thoại thông minh, số tài khoản nhận lương do con gái đứng ra làm và được ông ủy quyền ra ngân hàng rút. Tuy nhiên, do không tải được app của Ngân hàng NNPTNT (Agribank) nên chị Hiền (con ông Bình) không biết chính xác ngày nào bố có lương. Chị áng áng ngày lấy lương cũ của bố rồi đi xe máy khoảng 5km đến xã Phương Xá mới có ngân hàng để rút tiền. Chia sẻ về việc này, ông Bình cho hay: “Người cao tuổi không quen sử dụng điện thoại thông minh và lạ lẫm với tài khoản cá nhân, kéo theo đó là các thủ tục để hoàn thiện chuyển, rút tiền mất thời gian đi lại. Tuổi đã cao, chỉ sử dụng điện thoại đen trắng để liên lạc, con cái đi làm ăn xa, khi được hướng dẫn và đăng ký làm tài khoản chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH, người cao tuổi thực sự gặp khó khăn. Không có phương tiện, tôi phải đạp xe 5-6km mới đến được điểm rút tiền. Đi xa, chưa kể mưa gió rồi nắng nôi, mỗi lần lấy lương tôi mất cả buổi sáng. Đó là chưa kể việc mở tài khoản phải chịu các phí dịch vụ duy trì hằng tháng theo quy định như: Phí quản lý tài khoản, phí dịch vụ… rất xót ruột. Do vậy, chúng tôi muốn được nhận tiền mặt tại các điểm chi trả, nhằm giảm bớt khó khăn cho người cao tuổi khi lĩnh lương hưu, trợ cấp xã hội”.
Mặc dù điểm lĩnh lương hưu, trợ cấp BHXH cách xa nhà 3-4km nhưng CCB Nguyễn Hồng Việt (72 tuổi, ở thôn Thắng Lợi, xã Đồng Lạc, huyện Yên Lập, Phú Thọ) vẫn lựa chọn lĩnh tiền mặt. Theo ông Việt, nếu lĩnh qua tài khoản ngân hàng thì hằng tháng, ông phải đi xa hơn, mất thời gian lên trung tâm huyện để rút tiền, chưa kể việc quản lý an toàn tài khoản. Theo ông Việt, nếu ngay ở xã của ông có hệ thống cây ATM hoặc chi nhánh, phòng giao dịch của ngân hàng thì những người nghỉ hưu như ông đều có nhu cầu nhận lương qua tài khoản.
Được lựa chọn hình thức phù hợp để nhận lương hưu và trợ cấp
Thông tin từ BHXH Việt Nam cho biết: Nhằm tạo thuận lợi nhất cho các cụ, đơn vị đã và đang triển khai các hình thức chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH. Do đó, người hưởng hoàn toàn có thể tự lựa chọn hình thức nhận phù hợp và tối ưu nhất đối với bản thân. Thực hiện quy định tại Khoản 3 Điều 18 Luật BHXH 2014, Ngành BHXH Việt Nam đã triển khai đa dạng các hình thức chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH phù hợp theo nhu cầu của người thụ hưởng. Cụ thể, người hưởng có quyền lựa chọn hình thức nhận đầy đủ, kịp thời, theo một trong các hình thức chi trả: Trực tiếp từ cơ quan BHXH hoặc tổ chức dịch vụ được cơ quan BHXH ủy quyền; thông qua tài khoản tiền gửi của người dân mở tại ngân hàng; thông qua người sử dụng lao động.
Ông Nguyễn Văn Tĩnh - Phó vụ trưởng Vụ Tài chính - Kế toán (BHXH Việt Nam) cho biết: Nhằm đảm bảo chi trả chế độ BHXH đầy đủ, kịp thời tới từng người tham gia và thụ hưởng chính sách, cùng với việc chi trả qua tài khoản cá nhân tại ngân hàng, cơ quan BHXH vẫn tiếp tục thực hiện chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH bằng tiền mặt đối với những người có nhu cầu. Đặc biệt, tại hợp đồng ủy quyền chi trả các chế độ BHXH, trợ cấp thất nghiệp và quản lý người hưởng BHXH hằng tháng qua hệ thống bưu điện, BHXH Việt Nam đã quy định: Đối với người già yếu, cô đơn, ốm đau, bệnh tật, không có khả năng đi đến điểm chi trả để nhận lương hưu, trợ cấp BHXH, cơ quan Bưu điện thực hiện chi trả miễn phí tận nơi cư trú cho người hưởng. Hình thức chi trả trong trường hợp đặc biệt này đã nhận được nhiều phản hồi tích cực, tạo thuận lợi tối đa giúp người thụ hưởng nhận chế độ đầy đủ, kịp thời.
Cũng theo ông Nguyễn Văn Tĩnh, việc triển khai thực hiện chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH không dùng tiền mặt là đúng với chủ trương của Chính phủ và có nhiều ưu điểm, tiện ích; giúp người hưởng không phải tập trung nhận tiền và ký danh sách tại các điểm chi trả nên tiết kiệm được thời gian và công sức đi lại; đảm bảo người hưởng nhận chế độ BHXH được đầy đủ, nhanh chóng, chính xác, kịp thời, an toàn, đúng thời gian quy định... Ngoài ra, hình thức chi trả qua tài khoản cá nhân tại ngân hàng phù hợp với tình hình phát triển của đất nước…
Mạnh Hải