Thanh tra xây dựng - đừng sửa từ ngọn

Công trình 8B Lê Trực sai phạm nhiều năm vẫn chưa xử lý dứt điểm

Chuyện tiêu cực trong Ngành Thanh tra xây dựng không phải “nóng” từ vụ Công an bắt quả tang bà Nguyễn Thị Kim Anh - Phó trưởng phòng chống tham nhũng thuộc Thanh tra Bộ Xây dựng vòi tiền trong quá trình thanh tra tại huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc; cũng không phải “nóng” từ con số 300 cán bộ, thanh tra xây dựng ở T.P Hồ Chí Minh bị kỷ luật, do Ban Nội chính Thành ủy T.P Hồ Chí Minh đưa ra tại một hội nghị gần đây; mà nóng từ hàng chục năm nay rồi. Có thể nói không quá rằng càng ngày tiêu cực trong Ngành Thanh tra xây dựng càng nặng và càng phổ biến, đã dẫn đến những hậu quả vô cùng lớn do “xây dựng hôm nay phá vỡ quy hoạch hôm qua”.

Sửa sai trong xây dựng mới tốn kém làm sao! Thậm chí có những công trình sai không thể sửa được. Điển hình như tòa nhà 8B Lê Trực - như ông Nguyễn Đức Chung - Chủ tịch UBND T.P Hà Nội nói là tòa nhà này phải phá từ móng mới hết sai!  

Làm thế nào để không còn tiêu cực trong thanh tra xây dựng? Thực ra không khó, nếu chúng ta học cách quản lý của các nước có nền kinh tế tiên tiến. Ví dụ như ở Mỹ, trước khi xây dựng, chủ công trình phải ký gửi một khoản tiền vào ngân hàng để chi cho phí thanh tra, gọi là “Tiền phí thanh tra xây dựng” tương ứng với giá trị công trình. Công trình phải thanh tra càng nhiều thì chủ công trình càng mất nhiều tiền “phí thanh tra”.

Còn Công ty Thanh tra xây dựng (tư nhân) để được hoạt động và hoạt động đúng pháp luật cũng phải đóng một khoản tiền - gọi là “Tiền thế chấp Công ty” vào ngân hàng. Nếu vi phạm trong hoạt động thanh tra thì vừa mất tiền thế chấp, vừa bị giải tán công ty lập tức - đã được quy định trong Luật Thanh tra xây dựng.

Xây xong, để ngôi nhà hợp pháp phải có chữ ký của Thị trưởng thành phố. Thị trưởng thành phố chỉ ký khi đã có chữ ký của Giám đốc Thanh tra Xây dựng chứng nhận ngôi nhà xây đúng theo thiết kế.

Vì cách quản lý, tạm gọi là “quản lý bằng tiền tín chấp” mà tuyệt nhiên Mỹ không có tiêu cực trong thanh tra xây dựng - nói cho đúng hơn là không khâu nào dám tiêu cực. Nhà nước thì không mất đồng nào “nuôi” thanh tra.

Lâu nay nước ta toàn đi “bắt thanh tra tiêu cực” mà không áp dụng cách làm cho thanh tra không thể tiêu cực.

Huy Thiêm