Thành phố Huế: 50 năm đổi mới và phát triển
Đô thị Huế ngày nay.
50 năm sau ngày giải phóng, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thừa Thiên Huế (nay là T.P Huế trực thuộc T.Ư) đoàn kết một lòng, đóng góp tích cực vào quá trình xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, hiện đại và văn minh.
Thời khắc lịch sử
Đồng chí Nguyễn Xuân Hoa - Nguyên Bí thư Ban Cán sự Đảng quận Nhì - Thành nội Huế, người đã có mặt trong thời khắc lịch sử 50 năm trước, giải phóng tỉnh Thừa Thiên Huế ngày 26-3-1975, bồi hồi khi hồi tưởng lại: Khoảng 15 giờ ngày 19-3, những quả đạn đầu tiên của Quân giải phóng đã rót vào khu quân sự của địch ở khu vực Mang Cá, Bộ Tư lệnh tiền phương của địch phải tháo chạy về Tân Mỹ gần cửa biển Thuận An, tính rút lui bằng đường biển…
Ngày 26-3-1975, Trung đoàn 6 bộ binh Quân khu chính thức kéo lá cờ của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam được cắm trên đỉnh cột cờ, đánh dấu mốc lịch sử Thừa Thiên Huế hoàn toàn giải phóng. Chiến dịch giải phóng Thừa Thiên Huế nằm trong chiến dịch Huế - Đà Nẵng được diễn ra từ ngày 21 đến 29-3-1975, đây là trận chiến then chốt thứ hai trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975. Chiến thắng này đã làm sụp đổ hoàn toàn hệ thống phòng ngự chiến lược của chính quyền Sài Gòn ở miền Trung, xóa sổ Quân đoàn I, phá tan âm mưu co cụm chiến lược của đối phương, không để cho chúng rút về tăng cường phòng thủ Sài Gòn. Đồng thời, mở toang “cánh cửa thép” tạo điều kiện thuận lợi cho trận quyết chiến cuối cùng, chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.
Những đổi thay đậm nét
Sau ngày giải phóng, từ một địa phương nghèo, nhưng với sự đồng lòng của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân, Thừa Thiên Huế (nay là T.P Huế) đã đoàn kết một lòng, phát huy ý chí cách mạng tiến công, thực hiện nhiệm vụ hàn gắn vết thương chiến tranh, khôi phục và phát triển kinh tế - xã hội và quyết tâm thực hiện đường lối đổi mới của Đảng. Đến nay, đời sống nhân dân được nâng lên rõ rệt; chính trị - xã hội ổn định; quốc phòng, an ninh được giữ vững; công tác xây dựng Đảng, chính quyền, Mặt trận và các đoàn thể chuyển biến tích cực.
Ngày 1-1-2025, Thừa Thiên Huế trở thành T.P Huế trực thuộc T.Ư, đây là địa phương đầu tiên của Việt Nam chọn con đường dựa trên nền tảng văn hóa, di sản để phát triển theo mô hình một “đô thị di sản, văn hóa, sinh thái, cảnh quan, thân thiện với môi trường và thông minh”. Đây được xem là cơ hội rất lớn để Huế phát triển mà vẫn bảo vệ được bản sắc độc đáo của mình.
Trước đó, vào năm 1993, UNESCO vinh danh Quần thể di tích cố đô Huế là Di sản Văn hóa Thế giới, đây là sự kiện có ý nghĩa to lớn, không chỉ nâng cao vị thế của nước ta trên trường quốc tế mà còn tôn vinh giá trị các di sản văn hóa dân tộc, mở ra một thời kỳ mới trong công cuộc bảo tồn, trùng tu di tích và hợp tác quốc tế để phát huy giá trị di sản ở vùng đất Cố đô. Trong thời gian qua, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, Chính phủ và sự chung tay, giúp đỡ của cộng đồng quốc tế, hơn 200 công trình và hạng mục công trình được bảo tồn, tu bổ, phục hồi, diện mạo của một cố đô huy hoàng dần dần được hồi sinh dưới một ánh hào quang mới - hào quang của thành phố di sản, thành phố Festival đặc trưng của Việt Nam.
Với 6 di sản được UNESCO ghi danh: Quần thể di tích cố đô Huế, Nhã nhạc cung đình, Mộc bản triều Nguyễn, Châu bản triều Nguyễn và Thơ văn trên kiến trúc cung đình Huế và Những bản đúc trên chín đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế. Ngoài ra, Huế còn đồng sở hữu 2 di sản phi vật thể khác đã được UNESCO ghi danh là thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ, và nghệ thuật Bài Chòi. Theo thống kê ở Huế có 500 lễ hội, gồm lễ hội cung đình, lễ hội dân gian, truyền thống, lễ hội tôn giáo, hiện nay có khoảng 140 lễ hội được đưa vào nghiên cứu, phục dựng quảng bá.
Bên cạnh đó, việc xây dựng các thương hiệu: “Huế - T.P Festival”, “Huế - Kinh đô áo dài”, “Huế - kinh đô ẩm thực” đã góp phần thúc đẩy các nghề thủ công truyền thống Huế, ẩm thực Huế và du lịch phát triển. Đây chính xu hướng phát triển công nghiệp văn hóa, vừa lan tỏa giá trị văn hóa truyền thống vừa tăng nguồn thu cho địa phương cũng như giải quyết việc làm, nâng cao đời sống cho người dân.
Du lịch được xem là ngành kinh tế mũi nhọn của thành phố, số lượng khách du lịch đến Huế tăng từ 81.000 lượt năm 1990 lên hơn 4 triệu lượt vào năm 2024. Trong đó, khách quốc tế đạt khoảng 1,3 triệu lượt; doanh thu từ du lịch năm 1990 đạt 154 tỷ tăng lên khoảng 8.500 tỷ đồng vào năm 2024. Điểm đáng lưu ý là 85% khách du lịch đến Huế là du lịch di sản, điều đó cho thấy di sản văn hóa, giá trị văn hóa truyền thống Huế có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc phát triển kinh tế - xã hội, nhất là đối với lĩnh vực du lịch, dịch vụ.
Với những kết quả to lớn đã đạt được trong bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống và di sản văn hóa, T.P Huế đang khẳng định lối đi rất thành công để trở thành đô thị “Di sản, văn hóa, sinh thái, cảnh quan, thân thiện với môi trường và thông minh”. Vị thế là trung tâm trong 4 lĩnh vực: Văn hóa - du lịch; y tế chuyên sâu; khoa học - công nghệ; giáo dục - đào tạo dần được khẳng định. T.P Huế đang phấn đấu để trở thành một trung tâm kinh tế của vùng trọng điểm miền Trung, phát triển theo hướng xanh và bền vững.
Bức tranh nền kinh tế của T.P Huế đã thực sự khởi sắc, an sinh xã hội được đảm bảo, đời sống của người dân được cải thiện và nâng cao với tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh. Nền kinh tế của T.P Huế chuyển dịch theo hướng tích cực, năm 2024, tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt 8,15%; GRDP bình quân đầu người đạt khoảng 2.840 USD; tổng thu ngân sách nhà nước đạt khoảng 12.880 tỷ đồng; kim ngạch xuất khẩu ước đạt 1,3 tỷ USD, tăng 33,1%; khu vực dịch vụ tăng trưởng 7,9%.
Nhiều dự án tiêu biểu đã và đang triển khai trong năm 2025 hứa hẹn sẽ tạo ra nhiều điểm sáng cho bức tranh kinh tế - xã hội của T.P Huế. Dự án cầu Nguyễn Hoàng - cầu vượt sông Hương và cầu vượt cửa biển Thuận An kết hợp đường ven biển qua Thuận An, là những dự án trọng điểm của thành phố đang được gấp rút thi công để hoàn thành trước kế hoạch một năm, góp phần phát triển hạ tầng và thúc đẩy kinh tế - xã hội ở địa phương.
Có thể nói, sau 50 năm giải phóng, tỉnh Thừa Thiên Huế (nay là T.P Huế trực thuộc T.Ư), Đảng bộ, chính quyền và nhân dân T.P Huế không ngừng cố gắng để xây dựng quê hương ngày càng phát triển, phát huy các thế mạnh của mình, đặc biệt là các giá trị văn hóa của vùng đất Cố đô.
Sỹ Linh - Anh Tuấn