Rác ngập bãi
Theo tìm hiểu của chúng tôi, tại thị xã Bỉm Sơn có 1 nhà máy công suất 100-200 tấn/ngày nhưng hoạt động cầm chừng. Tại huyện Hoằng Hóa cũng có 1 nhà máy (công suất 100 tấn/ngày) nhưng cũng đang trong tình trạng… sống dở, chết dở. Còn trên địa bàn TP. Thanh Hóa và vùng giáp ranh thì đang tồn tại hai núi rác khổng lồ ở phường Phú Sơn (khoảng 300.000 tấn) và "đại công trường rác" tại xã Đông Nam (huyện Đông Sơn).
Do chưa có nhà máy xử lý, nên mỗi ngày có khoảng 500 tấn rác thải được đem chôn lấp khiến bãi rác phường Phú Sơn đã phải đóng cửa, còn bãi rác xã Đông Nam, cứ vài tuần lại phải đào thêm hố chôn mới. Theo đà này, nếu không kịp thời xây dựng nhà máy xử lý rác thải, nguy cơ tỉnh Thanh Hóa… hết chỗ chôn rác.
Được biết cách đây khoảng 10 năm, tỉnh đã cho một Việt kiều (quê gốc xứ Thanh) xây dựng nhà máy xử lý rác tầm cỡ, tại xã Đông Nam. Hạ tầng cơ sở cho nhà máy, như điện, đường và mặt bằng sạch đã xong, nhưng đến nay vẫn chỉ trơ lại mỗi tấm biển quảng cáo (ảnh dưới)!

**So bó đũa - có chọn được cột cờ? **
Trước sức ép về rác thải và môi trường, đầu tháng 3-2016, UBND tỉnh Thanh Hóa ra thông báo, kêu gọi các doanh nghiệp vào đầu tư dự án nhà máy rác thải tại xã Đông Nam. Điều kiện đưa ra là: Nhà đầu tư phải có năng lực tài chính, phải có nhà máy xử lý rác thải đang hoạt động ở Việt Nam và có năng lực đầu tư nhà máy rác thải công suất 500 tấn/ngày.
Hết thời hạn mời gọi, có 5 doanh nghiệp nộp hồ sơ xin đầu tư xây dựng. Tỉnh lại một phen… bắt tay vào chọn. Sau nhiều lần họp, cuối cùng tỉnh Thanh Hóa chọn Liên danh Công ty CP đầu tư và phát triển công nghệ môi trường Ecotech và Công ty TNHH điện hơi công nghiệp Tín Thành với tên mới là Ecotech-Tín Thành.
Nhưng trong quá trình xem xét hồ sơ, các ngành chức năng tỉnh Thanh Hóa lại phát hiện những hạn chế của Ecotech-Tín Thành. Theo Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh tại Công văn 1541/SKHĐT-KTDN ngày 29-4-2016 thì Ecotech-Tín Thành xử lý rác thải thành phân vi sinh-tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm môi trường. Để “thực mục sở thị” UBND tỉnh Thanh Hóa cử đoàn công tác đi thăm nhà máy xử lý rác thải của Tín Thành tại Ninh Thuận và Yên Bái. Sau đó tỉnh có Văn bản thông báo số 71-TB/VPTU ngày 18-7-2016 với nội dung cơ bản chấp thuận cho Ecotech-Tín Thành làm nhà đầu tư dự án nhà máy xử lý rác thải tại xã Đông Nam.
Tuy nhiên, theo tìm hiểu của PV thì hai địa điểm mà Đoàn công tác của tỉnh Thanh Hóa đi tham quan là của Công ty Nam Thành. Còn Công ty Ecotech thì mới thành lập tháng 3-2016. Điều cần nói nữa là quy trình thẩm định đầu tư trong dự án này của tỉnh Thanh Hóa đã làm ngược. Theo đúng trình tự thì các ngành chức năng cấp dưới thẩm định trước rồi mới đề nghị UBND tỉnh xem xét quyết định. Do làm ngược nên tỉnh ra quyết định rồi Sở Kế hoạch Đầu tư mới có kết quả thẩm định lại.
Tỉnh Thanh Hóa nên kiểm tra kẻo lại nhầm như 10 năm trước tin vào khả năng đầu tư của ông Việt kiều thì còn lâu Thanh Hóa mới có nhà máy xử lý rác.
Bài và ảnh: Ái Châu