Sự thật ở Bát Nhã, Lâm Đồng (25/01/2010)

Qua sự việc này, một số đài, báo mạng ở nước ngoài đã thông tin sai lệch, thiếu thiện chí, xuyên tạc chính sách tự do tín ngưỡng của Nhà nước ta. Một số ít người trong nước cũng chưa hiểu rõ sự thật xảy ra ở tu viện Bát Nhã, tỉnh Lâm Đồng.

Theo Ban Tôn giáo Chính phủ, Thiền sư Thích Nhất Hạnh rời Việt Nam từ năm 1967, hiện mang quốc tịch Pháp. Chấp nhận công khai danh nghĩa vào Việt Nam theo lời mời của Giáo hội Phật giáo Việt Nam (GHPGVN) và được Chính phủ đồng ý, Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã thực hiện ba chuyến về nước vào các năm: 2005, 2007 và 2008; đồng thời thực hiện nhiều buổi thuyết trình, giảng đạo pháp môn Làng Mai và có một số người Việt Nam tu theo pháp môn này. Sau chuyến thăm lần thứ ba, Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã tập hợp tại tu viện Bát Nhã, Lâm Đồng gần 400 người, tiếp tục tu theo pháp môn Làng Mai, dưới sự hướng dẫn của một số giáo thọ (đệ tử của Thiền sư). Số người này được sự bảo lãnh của Thượng tọa Thích Đức Nghi, Viện chủ tu viện Bát Nhã.

Sự việc không có gì đáng nói nếu như không có mâu thuẫn giữa những người tu theo pháp môn Làng Mai với các tăng ni tu tại tu viện Bát Nhã. Song Làng Mai đã can thiệp vào công việc nội bộ của GHPGVN bằng cách tấn phong giáo phẩm cho một vị từ thượng tọa lên hòa thượng, bổ nhiệm làm Phó trụ trì tu viện Bát Nhã mà không thông qua GHPGVN và Viện chủ tu viện Bát Nhã. Việc làm đó đã vi phạm pháp luật Việt Nam cũng như vi phạm Hiến chương của GHPGVN. Mặt khác, những người tới tu phần lớn dưới 18 tuổi, không đăng ký hộ khẩu tạm trú, không có người bảo lãnh và chưa được sự chấp thuận của gia đình. Hơn nữa, Làng Mai theo lối tu tiếp hiện, cộng tu, tức là nam nữ tu chung; còn tu viện Bát Nhã, tu theo lối tu truyền thống của Việt Nam, tăng ra tăng, ni ra ni, không tu chung.

Tiếp theo đó, có sự tranh chấp tài sản giữa người đứng đầu tu viện Bát Nhã là Thượng tọa Thích Đức Nghi với những người tu theo pháp môn Làng Mai của Thiền sư Thích Nhất Hạnh. Do nhiều mâu thuẫn nội bộ trên, ngày 1-9-2008, Thượng tọa Thích Đức Nghi đã có văn bản gửi các cấp chính quyền tỉnh Lâm Đồng và tổ chức tôn giáo, về việc không bảo lãnh số người tu theo pháp môn Làng Mai nữa và yêu cầu họ rời khỏi tu viện Bát Nhã để các hoạt động của tăng ni ở đây trở lại bình thường.

Nhiều lần, Thượng tọa Thích Đức Nghi yêu cầu số người này rời khỏi tu viện Bát Nhã nhưng họ vẫn cố tình ở lại. Do quá bức xúc, một số phật tử gây áp lực, buộc những người tu theo pháp môn Làng Mai phải đáp ứng yêu cầu của Thượng tọa Thích Đức Nghi. Mâu thuẫn hai bên lên tới đỉnh điểm.

Trước hiện trạng này, chính quyền tỉnh Lâm Đồng khẳng định, đây là sự mâu thuẫn giữa các môn phái tôn giáo thì tôn giáo giải quyết. GHPVVN cùng Ban trị sự Phật giáo địa phương có trách nhiệm xử lý việc này. Chính quyền không can thiệp. Với trách nhiệm của mình, chính quyền địa phương chỉ có một số biện pháp để bảo đảm an toàn về tài sản, thân thể cho những người tu theo pháp môn Làng Mai, đồng thời vận động, thuyết phục họ phải tuân thủ pháp luật, hoạt động theo đúng Hiến chương GHPGVN, trở về các chùa tại địa phương, nơi có hộ khẩu thường trú, tiếp tục tu học. Trong quá trình thi hành công vụ, tuyệt nhiên không có sự xô xát, bắt bớ, gây thương tích đến mức vi phạm pháp luật hình sự. Hơn nữa, theo chức năng, nhiệm vụ, chính quyền địa phương chỉ bảo đảm an ninh, trật tự, hòa giải các mâu thuẫn giữa hai môn phái theo quy định. Đồng thời, chính quyền cũng không gây sức ép, buộc số tu sinh Làng Mai phải rời chùa Phước Huệ, cách tu viện Bát Nhã 15 km, đi nơi khác. Theo Thượng tọa Thích Thái Thuận, trụ trì chùa Phước Huệ, do khuôn viên của chùa chật hẹp không đủ chỗ chứa gần 200 tu sinh nên họ phải dời đi các nơi khác hoặc về chùa cũ để tiếp tục tu học, không có chuyện công an giám sát các tu sinh Làng Mai những ngày sau đó.

Trong vụ việc của những người tu theo pháp môn Làng Mai, có trách nhiệm của Thiền sư Thích Nhất Hạnh. Ông "tự tiện" bổ nhiệm, tấn phong sai quy định. Sau khi sự việc xảy ra, Thiền sư chẳng những không trực tiếp tham gia giải quyết, còn né tránh, không gặp Thứ trưởng Bộ Ngoại giao ta, Nguyễn Thanh Sơn. Thiền sư Thích Nhất Hạnh thiếu thiện chí và thông tin không chính xác về những việc làm của tu sinh Làng Mai. Từ đó đã tạo cơ hội cho một số đài, báo nước ngoài và số ít phần tử xấu xuyên tạc chính sách tự do tín ngưỡng của Đảng và Nhà nước ta.

Từ trước tới nay, Việt Nam luôn luôn tôn trọng tự do tín ngưỡng của nhân dân. Không và chưa bao giờ có chủ trương cản trở các hoạt động của tôn giáo. Đương nhiên, bất cứ tôn giáo nào cũng nằm trong cộng đồng dân tộc nhất định và phải chịu sự quản lý của Nhà nước. Do đó, những người hoạt động tôn giáo, bên cạnh việc hành đạo, phải tôn trọng luật pháp quốc gia. Hầu hết đồng bào có tôn giáo chỉ mong sống "Tốt đời, đẹp đạo", cùng nhau xây dựng Tổ quốc. Bởi vậy, mọi mưu mô lợi dụng tín ngưỡng để kích động, phá hoại đoàn kết tôn giáo đều bị ngăn chặn, lên án. Bác Hồ đã dạy: Đoàn kết toàn dân, đặc biệt là đoàn kết tôn giáo là vấn đề sống còn, quyết định sự lãnh đạo của sự nghiệp cách mạng, quyết định sự tồn vong của dân tộc. Đến nay tinh thần đó đối với đồng bào các tôn giáo, vẫn để lại những bài học quý, mãi mãi chẳng phai mờ.

Chi Phan