Quảng Ninh: Lợi dụng chủ trương để khai thác đá lậu?

Giấy phép hết hạn, doanh nghiệp tranh thủ “tận thu”?
Phường Phương Nam, TP. Uông Bí là nơi có nhiều núi đá. Từ năm 1995, tỉnh Quảng Ninh đã cấp phép cho Xí nghiệp than Uông Bí (nay là Công ty CP Xi măng và Xây dựng Quảng Ninh) khai thác đá vôi khu vực này. Trữ lượng khai thác lên tới hơn 10 triệu mét khối. Thời điểm đó, UBND tỉnh Quảng Ninh chỉ cấp phép cho doanh nghiệp khai thác trong thời gian 2 năm. Đến năm 1997, sau khi hết hạn giấy phép, UBND tỉnh Quảng Ninh tiếp tục gia hạn thời gian khai thác đến năm 2010 cho doanh nghiệp.
Theo quy định của luật pháp, để tiếp tục cấp phép cho doanh nghiệp khai thác, thẩm quyền cấp phép thuộc Bộ TNMT. Ngày 19-6-2012, Bộ TNMT mới cấp Giấy phép thăm dò số 887/GP-BTNMT cho phép Công CP Xi măng và Xây dựng Quảng Ninh tiến hành thăm dò mỏ đá vôi Phương Nam, TP. Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh để chuẩn bị nguyên liệu cho Dự án Nhà máy xi măng Lam Thạch 2. Diện tích khu vực thăm dò được cấp phép lên tới 30,1ha, được giới hạn bởi các điểm tọa độ thể hiện trên bản đồ tỷ lệ 1/50.000 số hiệu F-48-70-C hệ VN 2000.
Theo người dân cho biết, khu vực thăm dò này thuộc các khu vực núi số 2,3,4 và núi số 5, phường Phương Nam.
Đáng chú ý, thời gian thăm dò được cấp chỉ trong vòng 12 tháng kể từ ngày ký giấy phép. Tuy nhiên, hết thời hạn thăm dò, hiện tượng nổ mìn tại một số điểm khu vực núi nêu trên vẫn diễn ra. Phản ánh của người dân sinh sống gần khu vực mỏ đá vôi Phương Nam cho biết, hiện tượng nổ mìn lấy đá đã diễn ra từ lâu và thường xuyên liên tục. Hằng ngày cứ tầm 10 giờ sáng là nổ mìn lấy đá...
Vào khoảng 9 giờ 30 phút ngày 20-10-2015, “thực mục sở thị” khu vực mỏ đá vôi Phương Nam, PV Báo CCB Việt Nam chứng kiến một số điểm mỏ đang có công nhân khoan nhồi để nổ mìn lấy đá.
Trong khi đó, Giấy phép thăm dò số 877 do Bộ TNMT cấp cho Công CP Xi măng và Xây dựng Quảng Ninh đến ngày 19-6-2013 sẽ hết hạn thăm dò. Các điểm khoan thăm dò quy định 487m/11 lỗ khoan.
Tại Điều 2 của Giấy phép quy định Công CP Xi măng và Xây dựng Quảng Ninh có trách nhiệm: “Hoạt động thăm dò đá vôi làm nguyên liệu xi măng theo phương pháp và khối lượng đã quy định tại Điều 1 của Giấy phép này; thi công các hạng mục công việc đúng quy trình kỹ thuật theo đề án đã được thẩm định, bảo đảm an toàn lao động, bảo vệ môi trường, an toàn vật liệu nổ; thu thập và tổng hợp đầy đủ, chính xác các tài liệu, kết quả thăm dò; kiểm tra và chịu trách nhiệm về khối lượng, chất lượng và tính trung thực của tài liệu…”.

Nhập nhèm để rút ruột
Ngoài việc được cấp phép thăm dò Mỏ đá vôi Phương Nam, trước đó, năm 2011, Công ty CP Xi măng và Xây dựng Quảng Ninh được Bộ TNMT cấp phép cho khai thác đá vôi làm nguyên liệu xi măng bằng phương pháp lộ thiên đến cốt cao + 10m tại các khối trữ lượng 1-122, 2-122, 3-122, 4-122 thuộc khu vực xã Phương Nam. Diện tích khai thác 15,37ha.
Theo tìm hiểu, khu vực khai thác trên nằm ở khu núi Rùa, thuộc địa bàn phường Phương Nam hiện nay. Một người dân (xin giấu tên) cho biết, trong thời gian qua, lợi dụng việc mỏ đá núi Rùa được cấp phép khai thác, doanh nghiệp này cũng tiến hành nổ mìn lấy đá tại mỏ đá vôi Phương Nam (thuộc một trong số điểm phạm vi núi số 2,3,4 và 5) để bán.
Để làm rõ về thông tin này, PV Báo CCB Việt Nam đã liên hệ qua điện thoại đặt lịch làm việc và xác minh nguồn tin, nhưng được lãnh đạo Công ty CP Xi măng và Xây dựng Quảng Ninh cho biết do “đang đi công tác nước ngoài, khi nào về sẽ bố trí lịch tiếp phóng viên sau”. Dù nói là vậy nhưng đến thời điểm bài báo này lên khuôn, mọi thông tin từ phía lãnh đạo Công ty CP Xi măng và Xây dựng Quảng Ninh vẫn bặt vô âm tín!
Theo văn bản số 3797/TNMT-VP ngày 22-10-2015 do Phó giám đốc Sở TNMT tỉnh Quảng Ninh-Cao Văn Chiến ký gửi Báo CCB Việt Nam thì Công ty CP Xi măng và Xây dựng Quảng Ninh ngoài chức năng khai thác đá vôi làm nguyên liệu sản xuất xi măng, doanh nghiệp này có khai thác, sử dụng đá vôi Dolomit (không đủ tiêu chuẩn làm nguyên liệu sản xuất xi măng) để sản xuất vật liệu xây dựng thông thường và tiêu thụ trên thị trường. Theo Sở TNMT tỉnh Quang Ninh kết luận thì việc làm này của doanh nghiệp là chưa đúng quy định tại Điểm 5, Điều 2 của Giấy phép khai thác khoáng sản số 1168/GP-BTNMT ngày 20-6-2011 của Bộ TNMT cấp.
Còn theo Báo cáo tài chính 6 tháng đầu năm 2015 của Công ty CP Xi măng và Xây dựng Quảng Ninh, cho thấy sản lượng khai thác đá của doanh nghiệp này đã tiêu thụ đạt 259.002m3.
Điều đáng nói, tại Báo cáo, phía lãnh đạo công ty còn “Thống nhất giao Nhà máy xi măng Lam Thạch 2 quản lý toàn bộ mặt bằng và tài nguyên núi số 3 của Mỏ đá Phương Nam 1 để sản xuất đá cấp cho Nhà máy xi măng Lam Thạch 2”?
Được biết, liên quan đến việc khai thác khoáng sản của Công ty CP Xi măng và Xây dựng Quảng Ninh tại khu vực phường Phương Nam, gần đây, cơ quan chức năng của Bộ TNMT đã tiến hành kiểm tra doanh nghiệp này. Báo CCB Việt Nam sẽ tiếp tục tìm hiểu và thông tin đến bạn đọc.
Bài và ảnh: Doanh Chính-Hoàng Thanh