“Quả bóng” ngoại giao

Quan hệ Nga – Mỹ vốn đang ở mức thấp nhất trong lịch sử do mâu thuẫn trong nhiều vấn đề, từ cáo buộc Nga can thiệp đến cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016 hay cựu điệp viên Nga bị đầu độc tại Anh đến các vấn đề Syria, Ukraine, Iran hay Triều Tiên. Tổng thống của hai nước chỉ nói với nhau chớp nhoáng khi gặp nhau tại Hội nghị thượng đỉnh APEC ở Đà Nẵng tháng 11 năm ngoái.

Chỉ riêng việc lãnh đạo của hai cường quốc đồng ý gặp nhau tại Helsinki đã là một dấu hiệu tốt để mở hướng đi giải quyết nhiều vấn đề ở một số khu vực trên thế giới mà hai nước can dự hoặc có lợi ích, chứ chưa nói gần đây nhất ông Putin lại chính thức mời ông Trump sang thăm Nga. Ông Trump khẳng định rõ nhận lời và còn hứa nước Mỹ đón ông Putin vào đầu Xuân năm tới.

Tại Helsinki, Mỹ đã thừa nhận những đóng góp của Nga trong cuộc chiến chống khủng bố ở đây cũng như vai trò to lớn của Nga trong các chiến dịch cứu trợ nhân đạo, điều mà Mỹ chưa từng công khai thừa nhận. Hiểu theo cách khác, Nga đã thể hiện tốt trách nhiệm của mình trong vấn đề chống khủng bố và ổn định tình hình ở Syria và “trái bóng trách nhiệm” giờ đang nằm ở phía Mỹ trong việc hợp tác nhằm ổn định tình hình Syria và khu vực Trung Đông.

“Trái bóng trách nhiệm” mà Mỹ phải chủ động và có trách nhiệm giải quyết còn liên quan tới một số vấn đề khác khi hợp tác với Nga như cắt giảm số lượng vũ khí hạt nhân, chống khủng bố, an ninh mạng, Ukraine, Iran hay khủng hoảng hạt nhân Triều Tiên.

Tin vui là lãnh đạo cả hai nước đều có những nhận xét rất tích cực về kết quả cuộc gặp. Ông Putin cho biết tại họp báo chung rằng “cuộc thảo luận rất thành công và hữu ích" trong “bầu không khí chân thành, thực tế" của hội nghị. Trong khi đó, một ngày sau cuộc gặp, ông Trump đánh giá mối quan hệ giữa Washington với Moscow đã ở mức tồi tệ nhất từ trước đến nay, song mối quan hệ này đang được cải thiện và sẽ trở nên tốt đẹp hơn trong tương lai.

Cuộc gặp thượng đỉnh đầu tiên giữa Tổng thống Mỹ và người đồng cấp Nga kể từ khi ông nhậm chức vào đầu năm 2017 diễn ra trong vòng 90 phút, chỉ có sự tham dự của người phiên dịch nhưng đã khởi điểm cho thiện ý nỗ lực hàn gắn những bất đồng trong quan hệ song phương và quốc tế. Mỹ vốn đã đưa ra nhiều cáo buộc với phía Nga nhưng chưa có bằng chứng nào chứng tỏ chính phủ Nga đứng sau những hành động như can thiệp bầu cử Mỹ hay vụ đầu độc cựu điệp viên Nga. Mỹ cũng đã thừa nhận vai trò của Nga trong việc xử lý những vấn đề nóng của thế giới, giờ là lúc để Mỹ đi những “đường bóng trách nhiệm, cống hiến”.

Nguyễn Ngọc