Với điều kiện tự nhiên vô cùng phong phú trên một đất nước rộng hơn 320.000km2, có núi non, đồng bằng, biển đảo, bờ biển dài hơn 3.200km; với lịch sử văn hóa và truyền thống sản xuất lúa nước hàng nghìn năm, Ngành Du lịch Việt Nam sở hữu tiềm năng vô cùng lớn và đa dạng về các sản phẩm du lịch. Hiện Việt Nam có 17 di sản thế giới được UNESCO công nhận, trong đó có 8 di sản văn hóa vật thể và 9 di sản văn hóa phi vật thể; hàng nghìn di sản văn hóa-lịch sử cấp quốc gia, hàng nghìn di tích lịch sử cách mạng, hàng ngàn lễ hội, tiềm năng du lịch nông nghiệp như cảnh đẹp sông nước và đồng lúa Nam Bộ, cảnh đẹp núi non và ruộng bậc thang lúa chín vàng ở vùng Tây Bắc, những vườn chim thiên nhiên và cả chuyện du khách háo hức tập làm nghề nông, con người Việt Nam vui vẻ, hiếu khách. Nổi nhất về công tác du lịch Việt Nam thời gian qua là sự kiện phát hiện, khám phá hang Sơn Đoòng ở tỉnh Quảng Bình… Tiềm năng du lịch, sản phẩm du lịch của nước ta hết sức đa dạng và phong phú, có mặt trên mọi miền đất nước. Khai thác những tiềm năng du lịch ấy, trong nhiều năm qua, Ngành Du lịch đất nước đã đạt được những thành quả đáng kể, chỉ tính trong năm 2014, du lịch cả nước đã đón 7,8 triệu du khách quốc tế; 38,5 triệu lượt du khách nội địa, tổng thu đạt 230.000 tỷ đồng, giải quyết việc làm cho hàng triệu lao động. Nhiều gia đình, nhiều địa phương đã đổi đời, phát triển được kinh tế, cải thiện cuộc sống từ ngành công nghiệp không khói này. Năm 2015-năm Du lịch quốc gia, Ngành Du lịch cả nước đang phấn đấu đạt mục tiêu đón 8,5 triệu lượt khách quốc tế, 41 triệu lượt khách du lịch nội địa và tổng doanh thu từ du lịch đạt 270.000 tỷ đồng. Những nỗ lực trong mọi hoạt động của Ngành Du lịch cả nước đóng góp vào phát triển kinh tế-xã hội đất nước thời gian qua là rất lớn, được xã hội ghi nhận.
Thế nhưng, chuyện biến tiềm năng du lịch to lớn ấy thành thực tế, thành đồng tiền bát gạo phục vụ phát triển KTXH đất nước của Ngành Du lịch nước ta lại đang gặp khó, nhất là sự suy giảm của Ngành Du lịch Việt Nam trong những tháng đầu năm 2015 trong thu hút khách du lịch quốc tế và nội địa; mặt khác những yếu kém, tồn tại đã nhiều năm qua của Ngành Du lịch nước nhà đã bộc lộ ra nhiều trên thực tế cuộc sống. Tại Hội nghị “Những giải pháp cấp bách thúc đẩy du lịch Việt Nam” do Hiệp hội Du lịch Việt Nam tổ chức cuối tháng 5 này, qua các báo cáo tham luận cho thấy, trong những tháng đầu năm 2015, tăng trưởng du lịch cả nước đang ở mức -12,5%, lượng khách quốc tế đến Việt Nam, trong đó có nhiều thị trường truyền thống như Nga, Trung Quốc, Ô-xtrây-li-a sụt giảm khá nhiều dẫn đến sự sụt giảm đáng kể về doanh thu. Bên cạnh những nguyên nhân khách quan như sự mất giá của một số đồng tiền như Rúp Nga, Euro châu Âu, đồng Yên Nhật so với đồng USD và tiền đồng Việt Nam làm chi phí của du khách tăng cao; những yếu tố địa chính trị làm giảm lượng khách du lịch, thì những yếu kém của Ngành Du lịch nước nhà như công tác xúc tiến và tổ chức du lịch thiếu chuyên nghiệp, đội ngũ hướng dẫn viên thiếu và yếu, công tác quảng bá du lịch mờ nhạt, nạn “chặt chém” khách du lịch tái phát mạnh nhất là trong đợt nghỉ lễ dài ngày 30-4 và 1-5 vừa qua, cơ sở vật chất, khách sạn, nhà trọ thiếu nhiều; tình trạng “ăn xổi” diễn ra ở nhiều doanh nghiệp du lịch mà thiếu sự đầu tư bài bản đang trực tiếp gây phiền toái cho du khách. Mặc dù đã có rất nhiều cố gắng của Ngành Du lịch và chính quyền các địa phương để bảo vệ khách du lịch ngoài nước và trong nước, nhưng những hình ảnh phản cảm như chuyện du khách bị mất đồ và bị đuổi khỏi khách sạn ở Sa Pa trong cơn mưa và những lời lẽ thô tục, làm xấu đi hình ảnh của du lịch Việt Nam.
Giải quyết những khó khăn của Ngành Du lịch, mới đây Chính phủ đã có quyết định mở rộng diện miễn giảm visa cho du khách từ nhiều thị trường du lịch lớn, các ngành chức năng và nhiều địa phương tăng cường công tác đảm bảo an ninh, an toàn cho du khách… Song, nếu thiếu đi sự quyết tâm của chính Ngành Du lịch, cụ thể là các doanh nghiệp làm du lịch, của những người làm du lịch để hết chuyện trộm đồ, hết chuyện “chặt chém”, tăng cường cơ sở vật chất; có đủ nơi vệ sinh công cộng, có đủ hướng dẫn viên thông thạo ngoại ngữ, nhiệt tình, chu đáo với du khách ngay trong năm nay và những năm tiếp theo thì tiềm năng du lịch Việt sẽ mãi chỉ là tiềm năng.
Quốc Huy