“Ôm nợ” vì thách cưới

Anh Vi Văn Tế và 2 đứa con.
Câu chuyện của gia đình anh Vi Văn Tế và chị Lương Thị Sợi ở bản Piềng Tặt, xã Mường Chanh là một ví dụ về chuyện thách cưới.

Trong căn nhà gỗ tềnh toàng, ghép tạm bởi những tấm ván phủ lên mầu nâu xám của thời gian, anh Tế nhớ lại: Ngày ấy nhà gái thách cưới 15 triệu đồng, 1 con bò, 3 con lợn, 10 con gà, 40 lít rượu, 80kg gạo nếp và nhiều lễ vật cưới hỏi truyền thống của dân tộc Thái. Tổng cộng ước tính lên đến 50 triệu đồng. Do không đủ tiền nhưng muốn con có vợ nên bố mẹ Tế đành phải đi vay, mượn để đáp ứng nhà gái. 10 năm sau ngày cưới, đã có 2 mặt con nhưng vợ chồng anh vẫn chưa trả hết nợ thách cưới.

Anh Lương Văn Vanh và chị Lương Thị Thần cùng sinh ra và lớn lên ở bản Chai, xã Mường Chanh, yêu nhau hơn 3 năm, nhưng nhà anh Vanh lại quá nghèo, không đủ khả năng đáp ứng được số tiền và các lễ vật thách cưới do phía nhà gái đưa ra, nên không thể tổ chức đám cưới. Vì vậy, ngay sau lễ ăn hỏi, gia đình Vanh đã thỏa thuận xin Thần về làm dâu và hứa khi nào có điều kiện sẽ tổ chức cưới hỏi đàng hoàng. Nhưng sau 6 năm chung sống, đã có 2 mặt con mà đám cưới hạnh phúc của anh chị vẫn chưa trở thành hiện thực. Do chưa tổ chức đám cưới nên dù chung sống nhưng họ vẫn chưa một ngày được dòng họ công nhận là vợ chồng.

Ông Lê Thế Thọ - Chủ tịch UBND xã Mường Chanh cho biết: “Hủ tục thách cưới của đồng bào Thái xã Mường Chanh những năm gần đây đã giảm. Chính quyền địa phương đã tuyên truyền thông qua hệ thống phát thanh của xã; tranh thủ uy tín của các già làng, trưởng bản và trưởng dòng họ để vận động xây dựng các nội dung đổi mới trong việc cưới, việc tang và lễ hội để đưa vào hương ước, quy ước của thôn, bản; hủ tục lạc hậu này. Tuy nhiên, nhiều hộ gia đình vẫn còn bảo thủ, xem việc thách cưới là luật - tục không thể thiếu trong cộng đồng người Thái”.

Tục lệ này vốn đã “ăn sâu, bám rễ” trong nhận thức của đồng bào. Thiết nghĩ, để đẩy lùi những hủ tục đó, việc đi vào từng hộ gia đình cụ thể, mà ở đó vai trò gương mẫu của cán bộ, đảng viên, già làng, trưởng bản, người có uy tín tại cơ sở là điều hết sức cần thiết.

Tấn Bình