Núi Thành trận đầu đánh Mỹ

Đầu năm 1965, tôi (Trần Văn Hiền, quê ở thôn Quá Giáng, xã Hòa Phước, Hòa Vang, T.P Đà Nẵng) là chiến sĩ Đại đội 2, Tiểu đoàn 70 thuộc Bộ CHQS tỉnh Quảng Nam. Đại đội trưởng Đại đội 5 là đồng chí Võ Thành Năm. Là đơn vị bộ binh, nhưng Tiểu đoàn 70 được luyện tập cách đánh của đặc công theo chủ trương đặc công hóa và lập nhiều chiến công trên chiến trường Quảng Nam.

Giữa tháng 5-1965, đang đứng chân tại xã Kỳ Sanh (nay là xã Tam Mỹ, huyện Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam), đơn vị tôi nhận nhiệm vụ cơ động tập kích một đại đội Mỹ vừa đổ quân tại đồi Núi Thành, thuộc thôn Tịch Tây, xã Kỳ Liên, huyện Tam Kỳ. Sau khi nhận nhiệm vụ, Ban Chỉ huy Đại đội khẩn trương tổ chức đi trinh sát thực địa, đồng thời tiến hành mọi công tác chuẩn bị. Cả đơn vị bừng bừng khí thế giết giặc lập công; ai cũng xung phong đi chiến đấu. Ban Chỉ huy Đại đội chọn 62 đồng chí vào trận, nhưng trên đường hành quân có 1 chiến sĩ bị thương phải gửi lại một gia đình cơ sở ở xã Kỳ Trà, còn 61 đồng chí trực tiếp tham gia trận đánh. Phối hợp chiến đấu có Đội Đặc công V16 cũng thuộc Bộ CHQS tỉnh Quảng Nam.

Tại đồi Núi Thành, địch đóng quân trên mỏm 49 và mỏm 50, cách nhau khoảng 300m. Địch ở mỏm 49 có 1 trung đội, mỏm 50 có 1 đại đội thiếu cùng với bộ phận hỏa lực, thông tin. Theo hiệp đồng, Đại đội 2 tấn công mỏm 50, còn Đội Đặc công V16 tấn công mỏm 49.    

Với quyết tâm đánh ngay khi địch đứng chân chưa vững chắc, đơn vị khẩn trương hành quân, vượt qua Kỳ Trà, Kỳ Sơn, đến tập kết tại xã Kỳ Thạnh vào tối 24-5-1965. Ngày 25-5, Đại đội trưởng Võ Thành Năm bổ sung nhiệm vụ và xác định đường, hướng tiếp cận mục tiêu của từng mũi. Từng đồng chí được trang bị súng tiểu liên, lựu đạn, thủ pháo, mặc quần lót, bôi thuốc ngụy trang khắp người. Tối 25-5, các mũi lần lượt xuất phát theo thứ tự xa trước, gần sau. 24 giờ ngày 25-5, toàn đơn vị đã vượt qua hàng rào, luồn vào bên trong mục tiêu đúng ý định.

0 giờ 30 phút ngày 26-5, tại mũi chủ công, Đại đội trưởng Võ Thành Năm ra hiệu nổ súng. Mũi trưởng Trần Ngọc Ảnh liền tung thủ pháo vào đội hình địch. Quả thủ pháo nổ vang, làm hiệu lệnh tấn công. Lập tức, các mũi, các hướng đồng loạt ném lựu đạn, thủ pháo, quét tiểu liên vào mục tiêu. Hàng chục tên địch đền tội ngay từ phút đầu. Sau đó, chúng bắn lại dữ dội, nhưng pháo cối của địch không phát huy hiệu lực vì quân ta ở sát đội hình chúng. Từng tổ ba người phát triển theo đội hình chữ A, dùng tiểu liên, thủ pháo, lựu đạn dũng mãnh tấn công, tiêu diệt địch.

Sau khoảng 10 phút phát hỏa, hướng chủ yếu của chúng tôi đã làm chủ tuyến công sự vòng ngoài. Ðại đội trưởng Võ Thành Năm bám sát đội hình, liên tục hạ lệnh: “Tiến lên!”, “Xung phong”, “Vòng sang phải”... Bất ngờ, một tên Mỹ không có súng từ trên cao tháo chạy xuống. Đại đội trưởng vừa đưa khẩu súng ngắn lên thì tên Mỹ vồ lấy anh. Phát đạn nổ vụt lên trời. Vốn giỏi võ, Đại đội trưởng chuyển thế vật lại tên Mỹ; đồng thời mũi trưởng Trần Ngọc Ảnh lao tới vung quả lựu đạn chày đập liên tiếp vào đầu tên Mỹ. Đại đội trưởng Võ Thành Năm bắn bồi, kết liễu tên xâm lược, rồi tiếp tục chỉ huy phát triển chiến đấu, dứt điểm nhanh các mục tiêu trên hướng chủ yếu.

Ở mũi thứ yếu có độ dốc cao, địch dùng hỏa lực chống trả điên cuồng. Nhiều chiến sĩ giương lê xông vào đánh giáp lá cà. Tuy vậy, hỏa lực địch vẫn bắn mạnh, quân ta chưa phát triển được. Ðại đội trưởng Võ Thành Năm bèn ra lệnh mũi chủ công vận động chi viện cho mũi thứ yếu. Khoảng 15 phút sau, hai mũi gặp nhau và làm chủ mỏm 50.

Trong khi đó, ở mỏm 49, Đội Đặc công V16 vừa chiếm được tuyến công sự thứ 2 thì gặp một khẩu đại liên địch ngăn chặn. Một số chiến sĩ làm nhiệm vụ đột kích thương vong. Ðồng chí mũi trưởng lệnh tổ dự bị mở thêm một hướng đột kích từ phía đông bắc thọc thẳng vào trong, chia cắt đội hình địch, diệt khẩu đại liên và xung phong phát triển tấn công. Trận đánh diễn ra chừng 30 phút thì bọn giặc sống sót bỏ chạy về phía căn cứ Chu Lai. Trên đường tháo chạy, tàn quân địch lại bị hỏa lực của Tiểu đoàn 70 tiêu diệt.

Làm chủ trận địa, bộ đội chuyển thương binh, tử sĩ, thu chiến lợi phẩm và nhanh chóng rời khỏi trận địa để tránh phi pháo địch. Toàn đơn vị vận động trở về xã Kỳ Sanh. Hôm sau, tin từ cơ sở báo lên cho biết, trận đánh đã tiêu diệt 139 tên Mỹ.

Từ Chiến thắng Núi Thành, quân và dân Quảng Nam đã vinh dự được Ủy ban T.Ư Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam trao tặng 8 chữ vàng: “Trung dũng, kiên cường, đi đầu diệt Mỹ”. Ngày nay, đi ngang qua xã Tam Mỹ, mọi người đều nhìn thấy Tượng đài Chiến thắng Núi Thành trên quả đồi phía tây quốc lộ 1A, ghi dấu chiến công trận đánh Mỹ đầu tiên ở miền Nam thành đồng Tổ quốc (ảnh).

Trần văn Hiền kể, Lê Văn Thơm ghi