Đây là một hình thức Nhà nước đầu tư trực tiếp phần thuế cho hộ nông dân nhằm giúp họ có điều kiện đầu tư mở rộng sản xuất, ổn định cuộc sống.
Dự thảo Nghị quyết và dự thảo Nghị định về miễn, giảm thuế SDĐ nông nghiệp đang được Nhà nước đưa ra để lấy ý kiến đóng góp.
Chính sách miễn, giảm thuế SDĐ nông nghiệp theo quy định tại Nghị quyết số 15/2003/QH11 được thực hiện từ năm 2003 đến năm 2010. Theo báo cáo của Bộ Tài chính, thực hiện chính sách miễn, giảm trên, từ năm 2003 đến năm 2010, mỗi năm đã miễn, giảm cho 11.249.076 hộ với diện tích miễn, giảm khoảng 5.462.278 ha; tổng số thuế miễn, giảm là 1.851.577 tấn quy thóc, tương đương 2.837 tỷ đồng.
Theo kết quả điều tra dân số năm 2009, trong đó có 70% dân số sống ở nông thôn. Nếu lấy số thuế miễn, giảm bình quân 1 năm thì từ năm 2003 đến năm 2010, mỗi năm 1 người dân sống ở nông thôn (bao gồm cả người làm ngư nghiệp) được miễn, giảm 47.283 đồng tiền thuế SDĐ nông nghiệp.
Nghị quyết và Nghị định mới sẽ tiếp tục khuyến khích DN đầu tư phát triển nông nghiệp. Hiện cả nước có khoảng 39.414 doanh nghiệp (DN) hoạt động ở nông thôn, chiếm 30% tổng số DN của cả nước. Mặc dù đạt được kết quả nhất định, tuy nhiên, số DN thật sự hoạt động trong lĩnh vực nông lâm thuỷ sản chỉ là 1.454 DN, với tổng nguồn vốn đầu tư khoảng 32,1 nghìn tỷ đồng, chiếm 6% tổng số vốn của khu vực DN nông thôn và 0,9% tổng số vốn của DN cả nước. Trong số đó, phần lớn là các DN nhỏ và vừa, DN có vốn dưới 10 tỷ đồng chiếm 60%, DN có số vốn trên 200 tỷ đồng chỉ chiếm 3%. Tỷ lệ DN hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp hoạt động có lãi tương đối thấp, trong khi số DN bị thua lỗ khá lớn, chiếm tới gần 1/3 trong tổng số DN ngoài quốc doanh hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp.
Năm 2008 là năm mà Việt Nam đạt cao nhất về thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài với tổng số vốn đăng ký đạt trên 64 tỷ USD. Tuy nhiên, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đăng ký chỉ tập trung vào các lĩnh vực công nghiệp, dịch vụ, xây dựng; lĩnh vực nông nghiệp chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ và ngày càng có xu hướng giảm, nhất là trong 3 năm gần đây.
Trong 10 năm (từ 1998-2008), vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trong nông nghiệp chỉ chiếm 10,7% tổng số dự án có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài của cả nước với 966 dự án. Quy mô của các dự án này cũng chỉ bằng 1/10 mức trung bình của các dự án khác.
Do vậy, việc tiếp tục chính sách miễn, giảm thuế SDĐ nông nghiệp sẽ góp phần khuyến khích tổ chức, cá nhân đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, qua đó thúc đẩy phát triển nông nghiệp, nông thôn.
Chính sách này cũng đang được Bộ Tài chính dự thảo một Nghị quyết của Quốc hội về việc miễn, giảm thuế SDĐ nông nghiệp thực hiện từ năm 2011 đến hết năm 2020. Và khi chính sách đi vào cuộc sống, chúng ta tiếp tục hy vọng quyết nghị này sẽ góp phần khuyến khích các DN đầu tư sản xuất nông nghiệp, tác dụng tích cực đến việc xây dựng nông nghiệp, nông dân và nông thôn-lĩnh vực mà Đảng, Nhà nước đang tập trung quan tâm sâu sắc.

Nguyễn Hoàng