Người tham gia hai trận đánh B-52 lịch sử (17/12/2012)

Cuối năm 1966, đơn vị tôi vào đóng quân ở Vĩnh Chấp, Vĩnh Linh. Hồi 16 giờ 30 phút ngày 17-9-1967, Bộ tư lệnh B5 thông báo có tín hiệu của B-52 vào đánh phá khu vực. Tiểu đoàn trưởng Nguyễn Đình Phiên ra lệnh chuyển cấp rồi ngồi trước màn hiện sóng (viko) đưa từ ra-đa nhìn vòng P12 sang xe chỉ huy, điều khiển ba trắc thủ góc tà, cự ly và phương vị sẵn sàng chiến đấu. Ra-đa nhìn vòng báo hướng tây nam có nhiễu mạnh. Tiểu đoàn trưởng lệnh cho sĩ quan điều khiển hạ cao áp, mở ăng-ten thu nhiễu và kíp chiến đấu khẳng định đúng là nhiễu của B-52. Khi mục tiêu vào đến cự ly Y thì Tiểu đoàn trưởng Phiên ra lệnh:

  • Tiêu diệt B-52, điều khiển đón góc B, ngòi nổ vô tuyến, cự ly phóng Y km, 2 quả đạn, giãn cách…

Mặt đất rung chuyển, hai con rồng lửa nối theo nhau vọt lên không trung. Trên màn viko hiện lên hai chấm sáng. Các trắc thủ, sĩ quan điều khiển đồng thanh reo lên:

  • Hai đạn, điều khiển tốt!

Ánh chớp lóe lên trên mặt hiện sóng. Quả đạn thứ nhất, nổ. Quả đạn thứ hai, nổ. Mục tiêu tan ra như những hạt cát, lấp lóe, lả tả trên màn hiện sóng. Cùng lúc ấy, đài quan sát mặt trận thông báo: “B-52 bốc cháy, lao xuống biển”. Lúc đó là 17 giờ 5 phút.

1 giờ đêm hôm đó (18-9-1967), Phó tổng tham mưu trưởng Phùng Thế Tài sau khi kiểm tra, mừng quá quên cả quy định giữ gìn sức khỏe của Bác Hồ đã gọi điện báo cáo. Nhưng vừa nói được câu “Thưa Bác” thì Người đã nhỏ nhẹ:

  • Chú Tài hả, đã bắn rơi B-52 rồi phải không?

Hai ngày sau, Bác gửi điện khen có đoạn: “Bác rất vui mừng được tin ngày 17-9-1967 Vĩnh Linh lập công xuất sắc, lần đầu tiên bắn rơi B-52 của Mỹ. Thay mặt Trung ương Đảng và Chính phủ, Bác đặc biệt gửi lời khen đồng bào, cán bộ, chiến sĩ Vĩnh Linh đã đánh giỏi, bắn trúng, chiến thắng vẻ vang. Vĩnh Linh thật xứng đáng là tiền tuyến anh hùng của miền Bắc xã hội chủ nghĩa”. Tiểu đoàn 84 được tặng thưởng Huân chương Quân công hạng nhì.

Nhiệm vụ đánh B-52 trên bầu trời Hà Nội đã được Quân chủng PK-KQ chuẩn bị từ trước. Năm 1971, Tiểu đoàn 84, Trung đoàn 238 cơ động từ Vĩnh Linh ra đứng chân ở phía đông Hà Nội. Đêm ngày 18-12-1972, phát hiện nhiễu B-52. Biết chúng đang bay từ hai hướng từ Gu-am và U-ta-pao (Thái Lan) vào đánh phá Thủ đô. Đối với B-52, độ cao thích hợp là 10km, độ xa chúng chọn ngã ba Bạch Hạc hay Tam Đảo để cắt bom, cộng với tốc độ gió bom sẽ rơi vào Hà Nội. Nhưng tính độ gió sai và bị ta chặn đánh bằng tên lửa, không quân, pháo cao xạ, súng bộ binh thì bom rơi càng không chính xác. Đêm ngày 26-12-1972, Tiểu đoàn 84 hạ gục 1 chiếc B-52. Niềm vui nhân đôi của ông Phạm Hồng Thái cùng cán bộ, chiến sĩ tiểu đoàn khi được tham gia hai trận, bắn rơi 2 máy bay B-52 trên đất lửa Vĩnh Linh và thủ đô Hà Nội.

Hà Anh