Người lính và thơ
Thu - đông năm 1950, Nhân xung phong vào Vệ quốc đoàn “Thương yêu gửi lại chiều thôn nhỏ/ Sinh tử sá chi trước nguyện thề”. Vừa hành quân vừa huấn luyện, anh sang đất Lào, làm nghĩa vụ giúp bạn, dự các chiến dịch Cánh Đồng Chum, Khang Khay, Mường Ngưng... “Có hồi chiến đấu đồng bằng/ Lúc sang nước bạn nói năng bất đồng”. Năm 1954, anh được nghỉ phép và tranh thủ lấy vợ; vợ anh cũng con nhà nghèo
…Nín đi con, đừng hờn dỗi nữa
Ngực căng tròn bầu sữa gạo quê hương
À ơi! Mai này con sẽ lớn khôn
Nhìn ra mới thấy nguồn cơn làm người…
Kháng chiến chống Mỹ, anh lại vào miền Nam, đánh địch ở Prime,
Chư Pông 1, Chư Pông 2... vùng Tây Nguyên
…Đường dài giáp chiến nhiều phen
Sức trai vẫn dẻo vẫn bền lửa tôi
Prime nay giải phóng rồi
Tiếng kèn xung trận vẫn thôi thúc mình…
Chiến thắng ấy có những đồng đội của anh nằm lại, trong đó có Bình - bạn anh.
…Bình ơi! Mày hãy nằm đây
Với ngàn cổ thụ gió lay rừng già
Nằm nghe thác đổ chim ca
Nghe con cu gáy, đa đa gọi đàn
Đồi cao lồng lộng thênh thang
Vui cùng nương lúa nắng vàng Tây Nguyên…
Còn anh lại tiếp tục trong cuộc chiến đầy gian khổ
…Chăn đơn nửa đắp nửa nằm
Lá rừng trải dưới lưng hằn dọc ngang
Có lần đi lấy măng giang
Lạc đường chỉ thấy trăng vàng chơi vơi …
Bệnh tật buộc anh phải rời trận địa với quân hàm Thượng úy. Với bản chất nông dân, anh lại về với đồng ruộng. Tuổi tác và bệnh tật không làm nhụt chí lính già. Trên mảnh đất chua mặn có nhiều năm anh vẫn thu về hơn 2 tấn lúa, trồng hơn 1.500 cây phi lao
…Cong lưng tát một thôi dài
Ngẩng lên đã thấy trăng cài ngọn tre
Sương buông thấm áo đêm hè
Phủ lên mái tóc bộn bề ánh sao.
Anh lo chu đáo việc đồng áng, việc nhà việc Hội, khách đến vẫn có chén rượu mời, bụi tre của anh ai cần xin một vài cây sửa nhà vẫn được, tiền dành dụm của anh ai khó cũng cho mượn tạm. Anh góp phần hàn gắn những rạn nứt trong gia đình bạn
“Hay chi bèo dạt mây trôi/ Làm sao xóa được nụ cười trong tim”. Anh vận động lớp hội viên Vệ quốc đoàn giúp nhau trong cuộc sống tình nghĩa “Bây giờ tóc đậm màu sương/ Nhớ người bạn cũ khói hương đi tìm”.
Thơ của anh chân thực, nhiều thể loại, tuy mộc mạc nhưng tứ sâu sắc đậm chất thơ, bởi anh viết từ trái tim mình, bộc bạch lòng mình, và còn bởi anh là người chiến sĩ, là CCB.
Ngày anh đi xa ai, cũng thương tiếc tấm lòng tình nghĩa, thơm thảo của anh, “Nhóm bút Song Ngư” mất một cây bút nặng ký nên ai cũng có bài tưởng nhớ anh, còn tôi:
Trời đông tê tái, giọt mưa than
Nhóm bút Song Ngư mực lệ tràn…
…Thắp nén hương nhòa dâng bạn cũ
Vắng người “thơ - súng” chẳng đầy trang.
Võ Giáp