Ngân hàng Chính sách xã hội: Cầu nối đưa tín dụng chính sách đến với người nghèo

Những kết quả đạt được của hoạt động tín dụng chính sách trong 15 năm qua đã khẳng định chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, sự điều hành của Chính phủ: Hoạt động của Ngân hàng CSXH cùng với sự huy động các tổ chức chính trị-xã hội: Hội CCB, Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, và Đoàn TN vào cuộc là sự chỉ đạo đúng hướng, kịp thời, sát với đặc điểm, tình hình kinh tế - xã hội của Việt Nam.
Nhìn lại chặng đường 15 năm thực hiện Nghị định 78/2002/NĐ-CP của Chính phủ về tín dụng đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác, tính đến hết tháng 8-2017, có trên 30 triệu lượt hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác được vay vốn từ Ngân hàng CSXH, góp phần giúp trên 4,5 triệu hộ thoát nghèo. Cũng từ nguồn vốn này đã thu hút, tạo việc làm cho gần 3,5 triệu lao động; trên 3,5 triệu học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn học tập; xây dựng gần 10 triệu công trình nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn, gần 520.000 căn nhà cho hộ nghèo và các gia đình chính sách…
Xuất phát điểm của nền kinh tế Việt Nam cơ bản là nông, lâm, ngư nghiệp, với trên 80% dân số là nông thôn, trên dưới 70% lực lượng lao động trong nông nghiệp, địa bàn nông thôn chiếm trên 90% lãnh thổ. Các đối tượng khó khăn sống ở nông thôn được các hội, đoàn thể đại diện chăm lo quyền lợi. Và 4 tổ chức chính trị-xã hội đã gắn chặt và đồng hành với Ngân hàng CSXH trong suốt thời gian qua. Hiện nay, tổng dư nợ của ngân hàng đạt 167.047 tỷ đồng, gấp 23 lần so với thời điểm nhận bàn giao. Trong đó 98,5% người vay vốn thông qua 4 tổ chức chính trị - xã hội. Gần như vốn tín dụng chính sách đến đúng đối tượng thụ hưởng. Đặc biệt tỷ lệ bảo toàn nguồn vốn rất cao. Tỷ lệ thu hồi vốn của ngân hàng đạt 99,4%, tỷ lệ vốn mất chỉ 0,06%, chủ yếu là do thiên tai, địch họa, hỏa hoạn và các rủi ro khác.
Khi thực hiện ủy thác, các đoàn thể chính trị-xã hội đã phát huy tích cực trách nhiệm, vai trò của mình, coi đây là mục tiêu, mục đích. 4 đoàn thể ký kết với Ngân hàng CSXH về 6 nội dung chính gồm 3 nhóm công việc: tuyên truyền, giám sát, củng cố, thành lập các tổ, đôn đốc nợ… Theo báo cáo, Hội CCB Việt Nam, tính đến nay, vay vốn tín dụng ưu đãi ngân hàng ủy thác đạt tổng dư nợ gần 24.000 tỷ đồng, với hơn 1 triệu hộ vay, thuộc gần 32.000 tổ tiết kiệm và vay vốn. Nợ xấu, nợ quá hạn chỉ 0,45%. Hội Nông dân, chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng và xây dựng được một đội ngũ cán bộ Hội, cán bộ tổ ủy thác vay vốn… khoảng hơn 300.000 người. Dư nợ do các cấp Hội Nông dân quản lý chiếm 32,23%, với số khách hàng chiếm trên 32,37% tổng số dư nợ và số khách hàng của ngân hàng. Ủy thác qua Hội Nông dân nợ quá hạn từ 4,11% năm 2004 đến tháng 8-2017 chỉ còn 0,39%.
Còn với Hội LHPN Việt Nam, trong nhiệm kỳ Đại hội Phụ nữ lần thứ 10, đã thực hiện Đề án 295 hỗ trợ phụ nữ học nghề và tạo việc làm. Rất nhiều chị em tham gia vay từ nguồn vốn của Ngân hàng CSXH để phát triển kinh tế, đồng thời tham mưu với cấp ủy ở địa phương để bình chọn, bình xét danh sách các đối tượng đủ điều kiện vay vốn với ngân hàng, góp phần thực hiện chính sách chương trình nông thôn mới ở các tỉnh, địa phương…
Sự tham gia của các tổ chức chính trị - xã hội trong việc thực hiện ủy thác một số nội dung công việc là phương thức hoàn toàn đặc thù của hoạt động tín dụng chính sách, phù hợp với năng lực quản lý và phương thức hoạt động của tổ chức chính trị-xã hội, là đặc điểm riêng có khi tổ chức thực hiện tín dụng vi mô ở Việt Nam. Vai trò của các Hội, đoàn thể, không chỉ là cầu nối, còn là dây dẫn chuyền vốn của Ngân hàng CSXH đến với các hội viên, thành viên của mình. Các đoàn thể đã giúp các hội viên sử dụng đồng vốn hiệu quả nhất, định hướng hội viên vay vốn biết cách quản lý đồng vốn cũng như tìm ra cách thức làm ăn hiệu quả. Cơ bản, sự liên kết này giúp giải quyết 3 vấn đề: vay làm gì, làm như thế nào, quản lý làm sao cho hiệu quả.
Hiện nay, nợ xấu của ngân hàng khi cho người nghèo vay rất thấp so với các ngân hàng thương mại. Đây là điểm sáng cho vay vốn để giải quyết việc làm. Có thể nói, Ngân hàng CSXH là đơn vị duy nhất hoạt động theo cơ chế hành chính nhưng đạt hiệu quả rất tốt.
Bài và ảnh: Mai Anh