Mỹ - Trung: Nhất trí xây quan hệ nước lớn kiểu mới (13/06/2013)

Kết thúc cuộc gặp bằng việc thừa nhận mặc dù có bất đồng trong một số lĩnh vực, nhưng hai nước nhất trí tăng cường hợp tác nhằm xây dựng “mối quan hệ nước lớn kiểu mới”.

Phát biểu trong cuộc họp báo chung kết thúc hai ngày hội đàm, Tổng thống Ô-ba-ma cho rằng Trung Quốc tiếp tục con đường thành công là có lợi cho Mỹ vì một nước Trung Quốc hòa bình, ổn định và thịnh vượng “không chỉ tốt cho người dân Trung Quốc mà tốt cho cả Mỹ và thế giới”. Ông Ô-ba-ma bày tỏ hy vọng với hàng loạt các vấn đề được trao đổi thẳng thắn trong hai ngày hội đàm không chính thức, hai nước sẽ xây dựng được một mô hình hợp tác mới trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau và cùng có lợi. Đồng thời nhắc lại tuyên bố một ngày trước đó thừa nhận “hiển nhiên Mỹ và Trung Quốc có căng thẳng trong một số lĩnh vực”, nhưng khẳng định hai nước có thể hợp tác hiệu quả với nhau trong nhiều vấn đề. Mỹ và Trung Quốc cần cân bằng giữa cạnh tranh và hợp tác nhằm vượt qua những vấn đề gây chia rẽ.

Chủ tịch Trung Quốc cho rằng châu Á-Thá́i Bình Dương mênh mông đủ chỗ cho hai nước lớn Mỹ và̀ Trung Quốc. Về mô hình quan hệ, Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Ô-ba-ma đã nhất trí cho rằng trong thời kỳ toàn cầu hóa và nhu cầu khách quan của từng nước, Mỹ và Trung Quốc cần hợp tác chặt chẽ với nhau để giải quyết các thách thức và khó khăn chung. Hai bên nhất trí sẽ mở rộng các chuyến thăm ở mọi cấp, tăng cường giao lưu nhân dân và duy trì thông tin liên lạc thường xuyên; thúc đẩy các cuộc đối thoại về chiến lược và kinh tế; cải thiện và tăng cường quan hệ quân sự hướng tới xây dựng mô hình quan hệ quân sự mới giữa hai nước.

Về vấn đề an ninh mạng, Tổng thống Ô-ba-ma cho biết, hai bên nhất trí coi đây là một vấn đề ngày càng quan trọng trong quan hệ song phương và vào tháng 7 tới nhóm làm việc về an ninh mạng mà hai bên đã nhất trí thành lập sẽ họp lần đầu tiên. Chủ tịch Tập Cận Bình không trực tiếp bác bỏ những cáo buộc gần đây của Mỹ, chỉ nói rằng Trung Quốc cũng là một nạn nhân của các hành động tấn công mạng. Tại cuộc gặp thượng đỉnh, hai nhà lãnh đạo cũng đã thảo luận về tình hình bán đảo Triều Tiên, vấn đề hạt nhân của I-ran, cuộc khủng hoảng tại Xy-ri, hợp tác an ninh tại Áp-ga-ni-xtan sau năm 2014...

Nhìn nhận về triển vọng quan hệ Mỹ-Trung sau cuộc gặp thượng đỉnh lần này, các nhà phân tích cho rằng tuy chưa thể có ngay sự cải thiện mang tính đột phá trong quan hệ giữa hai nước, nhưng cuộc gặp không mang tính chính thức này có thể tạo ra một sự khởi đầu thuận lợi hơn cho mối quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Cuộc gặp thượng đỉnh này có thể xác định mối quan hệ chiến lược trong những năm tới giữa một "cường quốc lâu đời" với một “cường quốc đang nổi lên”. Hai nước còn nhiều việc phải làm để biến những hiểu biết rộng rãi đạt được trong hai ngày qua thành những việc làm cụ thể. Mỹ và Trung Quốc cần tiếp tục thảo luận với nhau các vấn đề không chỉ hôm nay, ngày mai mà trong nhiều tuần, nhiều tháng và nhiều năm tới mới hy vọng nâng quan hệ song phương lên một cấp độ mới.

Thanh Lâm