Mỹ tăng cường hiện diện tại châu Á - Thái Bình Dương (07/06/2012)

Các yếu tố chính trong chiến lược của Mỹ sẽ bao gồm việc tăng cường hiện diện quân sự và các quan hệ an ninh song phương thắt chặt hơn với các quốc gia đồng minh; mở rộng thương mại.

Mỹ cũng gián tiếp cảnh báo Trung Quốc trước các tuyên bố của mình về chủ quyền biển đảo, đặc biệt là tại khu vực biển Đông. Những gì xảy ra tại châu Á trong những năm tới đây sẽ có ảnh hưởng vô cùng lớn và Mỹ không thể chỉ đứng bên lề và để cho những người khác quyết định tương lai của Oa-sinh-tơn. Các quan chức trong chính quyền Mỹ đã nhiều lần công khai nhấn mạnh trọng tâm châu Á trong chính sách đối ngoại của Mỹ, được thúc đẩy bởi sự gia tăng kinh tế và quân sự của Trung Quốc, cộng với sự rút dần vai trò của Mỹ trong cuộc chiến ở I-rắc và Áp-ga-ni-xtan.

Có thể nói, thay vì thành lập các căn cứ thường trực mới, Mỹ có kế hoạch tăng cường sự hiện diện quân sự tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương thông qua các liên minh. Chiến lược mới của Mỹ đặt trọng tâm vào châu Á sẽ đưa thêm binh sỹ đến khu vực này trong thập kỷ tới và các vũ khí công nghệ cao được thiết kế để phát huy sức mạnh. Tuy nhiên, kế hoạch mở rộng sự hiện diện quân sự Mỹ tại Đông Nam Á và bên ngoài khu vực này sẽ được tiến hành với sự điều phối với các đồng minh và đối tác mà không có việc xây dựng các tiền đồn thường trực mới.

Oa-sinh-tơn đang triển khai một chiến lược mới, theo đó thay vì thành lập các căn cứ lớn, các lực lượng quân sự, bao gồm các tàu chiến hải quân, máy bay và binh sĩ, sẽ triển khai thực hiện các nhiệm vụ tạm thời để phục vụ các cuộc tập trận, huấn luyện và tác chiến chung, với việc các nước đối tác cho phép tiếp cận bến cảng, sân bay và các cơ sở khác. Hơn nữa, Mỹ đang đối mặt với sức ép về ngân sách, cách tiếp cận mới trên sẽ ít tốn kém hơn so với việc thành lập các căn cứ thường trực, đồng thời ít tạo ra sự phản đối về chính trị ở các nước đối tác. Việc triển khai theo kế hoạch 2.500 lính thủy đánh bộ Mỹ ở miền Bắc Ô-xtrây-li-a theo một thỏa thuận mới như một ví dụ cho cách tiếp cận này.

Trong khuôn khổ Hội nghị cấp cao an ninh châu Á Shangri-La lần thứ 11 tại Xin-ga-po vừa qua, Bộ trưởng Quốc phòng Lê-ôn Pa-nét-ta đã lần đầu tiên công bố chi tiết chiến lược quân sự của Mỹ tại châu Á - Thái Bình Dương. Trong vòng vài năm tới, Mỹ sẽ tái bố trí hạm đội hải quân với mục tiêu đến năm 2020, có 60% số tàu chiến Mỹ hoạt động tại châu Á - Thái Bình Dương. Ngoài ra,

6 trong số 11 tàu sân bay của Mỹ sẽ tiếp tục duy trì hoạt động tại khu vực. Hải quân Mỹ hiện có một hạm đội với 282 tàu, trong đó có cả tàu hộ tống. Theo một dự án đóng tàu được công bố hồi tháng 3, hạm đội sẽ được phát triển lên tổng cộng 300 tàu sau khi dự án kéo dài 30 năm này hoàn tất. Mỹ cũng khẳng định lại một loạt các cam kết quân sự tại châu Á-Thái Bình Dương, gồm các hiệp ước với các đồng minh Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan, Phi-líp-pin, Ô-xtrây-li-a và các đối tác Ấn Độ, Xinh-ga-po, In-đô-nê-xi-a cùng nhiều nước khác. Đồng thời, sẽ nỗ lực xây dựng quan hệ quân sự khu vực thông qua những hoạt động hợp tác tương tự như thỏa thuận luân chuyển bố trí quân mà Mỹ đã đạt được với Ô-xtrây-li-a và đang tiến hành với Phi-líp-pin. Ngoài ra, Oa-sinh-tơn còn tăng số lượng cũng như quy mô các cuộc tập trận quân sự song phương và đa phương tại khu vực. Theo các số liệu thống kê, năm 2011, Mỹ đã tiến hành 172 cuộc tập trận với 24 quốc gia tại châu Á - Thái Bình Dương. Bên cạnh đó, nhằm làm giảm quan ngại về việc Oa-sinh-tơn có thể không kham nổi các cam kết quân sự trong khu vực do nước này đang phải cắt giảm ngân sách quốc phòng.

Có thể thấy, Mỹ đã lên kế hoạch ngân sách 5 năm để thực hiện chiến lược quân sự tại châu Á - Thái Bình Dương, thực hiện đầy đủ các trách nhiệm tài chính và những mục tiêu dài hạn được đề ra trong chiến lược này. Oa-sinh-ơn tuyên bố sẽ xây dựng quan hệ hợp tác quân sự ổn định, đáng tin cậy, lành mạnh và lâu dài với Trung Quốc và kêu gọi Bắc Kinh ủng hộ hệ thống công ước quy định chủ quyền ở khu vực và giải quyết các tranh chấp khu vực một cách hòa bình, nhằm làm rõ với các đồng minh và đối tác trong khu vực về chiến lược quân sự và việc tái lập sức mạnh quân sự của Mỹ ở châu Á - Thái Bình Dương.

Thanh Lâm