Thấm nhuần lời Bác Hồ dạy “Việc gì có lợi cho dân thì hết sức làm”, 5 năm qua, dù gặp khá nhiều khó khăn nhưng Đảng ủy, chính quyền và nhân dân phường Tân Long, TP. Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang vẫn triển khai hiệu quả nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội. Có được kết quả này, một phần là do Đảng ủy và nhân dân phường Tân Long thực hiện tốt chủ trương thí điểm mô hình Bí thư Đảng ủy đồng thời là Chủ tịch UBND phường, theo Nghị quyết T.Ư 5 (khóa IX) về “Đổi mới, nâng cao chất lượng hệ thống chính trị ở cơ sở xã, phường, thị trấn”.
Đối với phường Tân Long, đây vừa là cơ hội nhưng cũng là thách thức lớn. Là phường cù lao, bốn bề sông nước chỉ quen nghề đánh bắt xa bờ, nuôi trồng thủy sản và thương mại dịch vụ, nếu bị ảnh hưởng thời tiết và gặp bất ổn giá cả thị trường, hiệu quả kinh tế thấp thì đời sống nhân dân gặp khó khăn. Trong khi đó, hệ thống chính trị còn nhiều bất cập, chức năng nhiệm vụ của các tổ chức chồng chéo; đội ngũ chuyên môn trình độ thấp, tư duy lãnh đạo quen lối mệnh lệnh hành chính, ỷ lại trông chờ vào cấp trên, nên lúng túng trong đề ra và thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội ở địa phương.
Trước tình hình đó, năm 2009, thực hiện mô hình Bí thư Đảng ủy đồng thời là Chủ tịch UBND phường, Đảng ủy phường quyết tâm củng cố, kiện toàn, nâng cao năng lực hoạt động của hệ thống chính trị cơ sở. Trước hết, Đảng ủy phường quan tâm đổi mới hoạt động của UBND, HĐND theo hướng bám sát cơ sở. Thông qua MTTQ và chi bộ cơ sở để xây dựng cơ chế giám sát của cử tri đối với hoạt động của HĐND. Đảng ủy cũng rà soát, sửa đổi quy chế phối hợp giữa các tổ chức trong hệ thống tránh chồng chéo; phân công, phân cấp nhiệm vụ rõ ràng. Việc thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở được đề cao nguyên tắc “dân biết, dân bàn, dân kiểm tra”, được thực hiện khá đồng bộ. 4 chi bộ ở 4 khu phố tập trung nâng cao chất lượng sinh hoạt. Đảng ủy phường phân công các đồng chí cán bộ chủ chốt của phường, nhất là cán bộ CCB là đảng viên đến sinh hoạt cùng các chi bộ để nắm bắt tình hình và trực tiếp đề đạt kịp thời giải quyết những vấn đề đặt ra.
Cách làm này đã đưa cán bộ, chính quyền đến gần với dân hơn. Nhiều nghị quyết về chuyển đổi cung cách sản xuất, kinh doanh của phường cũng được xây dựng, triển khai đã gắn với điều kiện cụ thể của địa phường mang lại lợi ích kinh tế cao. Đến thăm những khu vườn trồng nhãn, trồng ca cao của phường Tân Bình, Tân Hòa... Bà con ở đây cho biết, mặc dù ở đây là khu phố thuộc cấp phường nhưng người dân rất mê trồng các loại nông nghiệp như dừa, ca cao, nhãn... vì được giá cho thu nhập ổn định. CCB Nguyễn Ngọc Quý, Bí thư chi bộ khu phố Tân Thuận cho biết: Đây là kết quả triển khai Nghị quyết của Đảng ủy phường về thay các loại cây trồng và cung cách làm ăn kém hiệu quả. Để triển khai nghị quyết, chi bộ đã cử đảng viên tham quan tìm hiểu nhiều mô hình mới ở nhiều nơi, rồi về trồng thử có kết quả, hướng dẫn cách làm và vận động bà con thay các loại cây trồng kém hiệu quả. Hiện nay, trên địa bàn phường đã triển khai trồng dừa, cây ca cao, lá sâm và nuôi nấm bào ngư trên 41ha. Riêng trong quý III-2014, thu hoạch ước tính khoảng 643 triệu đồng, lũy kế đến nay 1,648 tỷ đồng, đạt 78,4%. Cùng với cây dừa, cây ca cao, cán bộ, nhân dân còn tập trung đầu tư phương tiện đánh bắt xa bờ; nuôi trồng thủy sản. Hiện nay toàn phường có 41 phương tiện đánh bắt thủy hải sản, đánh bắt đạt 700 tấn.
Sau 5 năm thực hiện việc thí điểm mô hình Bí thư Đảng ủy đồng thời là Chủ tịch UBND phường Tân Long, từ một phường khó khăn về nhiều mặt đã vươn lên trở thành điểm sáng về phát triển kinh tế-xã hội của TP. Mỹ Tho. Tỷ lệ hộ nghèo trong phường từ 5,8% năm 2009, đến nay giảm chỉ còn 2,2%. Năm 2014, cả bốn khu phố trong phường đều có trụ sở làm việc khang trang, xây dựng được quy chế, quy ước; 100% khu phố đều đạt chuẩn văn hóa do tỉnh quy định. Cuộc sống ngày một đi lên đã góp phần củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng ủy và chính quyền phường. Theo ông Lê Văn Nghiệp-Bí thư Đảng ủy đồng thời là Chủ tịch UBND phường, thực hiện mô hình này không khác gì "vừa đá bóng, vừa thổi còi", nếu không có sự thống nhất cao và phát huy tốt dân chủ trực tiếp và dân chủ cơ sở thì khó lòng mà thực hiện được. Thấy được điều đó nên quá trình thực hiện mô hình, phường Tân Long đã khắc phục nhiều hạn chế trong công tác quản lý, điều hành; tạo được sự thống nhất, liên thông trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ giửa tổ chức Đảng, UBND, các tổ chức trong hệ thống chinh trị, khắc phục tình trạng buông lỏng vai trò lãnh đạo. Tuy nhiên, bài học rút ra trong thực hiện là ngoài việc người đứng đầu phải thật sự gương mẫu, trách nhiệm thì cần nâng cao trình độ của đội ngũ cán bộ, công chức phường, đặc biệt là các đồng chí Phó bí thư và Phó chủ tịch UBND phường trong công tác tham mưu giúp đồng chí Bí thư đồng thời là Chủ tịch UBND điều hành tốt công tác của Đảng cũng như công việc của chính quyền được trôi chảy và hiệu quả.
Được biết, ở TP. Mỹ Tho, ngoài phường Tân Long còn có các xã Tân Mỹ Chánh, Thới Sơn là những địa phương đang áp dụng mô hình này. Thiết nghĩ, cần xem xét nhân rộng mô hình Bí thư Đảng ủy đồng thời là Chủ tịch UBND ở những nơi có điều kiện.
Bài và ảnh: Lê Hồng Lâm