Lắng nghe trẻ em nói

Lấy chủ đề “Lắng nghe trẻ em nói” cho “Tháng hành động vì trẻ em” năm nay là rất trúng. Người lớn đừng coi thường-hãy lắng nghe trẻ em nói.
Nhân đây tôi xin kể lại lần tôi được may mắn nghe trẻ em nói. Đó là cuộc gặp mặt, giao lưu giữa các nhà văn cùng giới truyền thông với các em thiếu nhi Trường Đội Lê Duẩn. Hôm ấy, đến dự có Bộ trưởng Trần Thị Thanh Thanh; Thứ trưởng, nhà văn Phùng Ngọc Hùng và nhiều nhà văn, nhà thơ, nhà báo. Cuộc gặp ám ảnh tôi mãi.
Khác hoàn toàn với nhiều cuộc tiếp xúc của thiếu nhi, ở đây, trong cuộc giao lưu này, các em tự tổ chức và tự điều hành. Các em đều nói vo. Không có văn bản chuẩn bị trước. Nhưng ý kiến nào cũng sắc sảo. Nhiều vấn đề được đặt ra rất nghiêm túc. Một cuộc Hội thảo khoa học đích thực!
Một trong những vấn đề “nóng” các em đưa ra là sự chật chội, ngột ngạt trong đời sống của các em ở các phố thị. Liệu có giải pháp nào cải thiện được không?
“Trong khi các cô bác cứ nói quan tâm đến thiếu nhi với bao nhiêu khẩu hiệu, mà khẩu hiệu nào nghe cũng hay: “Trẻ em hôm nay-Thế giới ngày mai”, rồi “Tất cả vì tương lai con em chúng ta”… “Riêng cái quan niệm này, chúng cháu thấy có cái gì đó không được ổn lắm” - một bạn tự tin nói- Bởi các bác chỉ nghĩ đến tương lai mà không quan tâm đến hiện tại. Chỉ nghĩ đến tương lai, lại tất cả vì tương lai là các bác tự ru mình, tự thỏa mãn mình, tự bằng lòng mỹ mãn vì mình là người tốt, là người hết lòng vì con trẻ, nhưng lại chẳng phải làm gì cả, rất nhẹ nhàng thoải mái, vì rũ bỏ được hết mọi trách nhiệm cụ thể.
Theo ý của các em thì tương lai là cái gì còn rất mù mờ ở phía trước. Tương lai là cái có thể đến, hoặc có thể không bao giờ đến. Hoặc giả dụ, nếu tương lai có đến thật thì lúc ấy, các em cũng đã thành các cụ già rồi, làm sao còn thú vui của con trẻ để thụ hưởng những gì tốt đẹp các bác, các chú ban cho nữa.
Cũng theo ý các em, thôi khỏi bàn đến những ước mơ cao siêu, vì như thế viển vông quá. Các cháu chỉ khát khao có chỗ để nhảy dây, có chỗ đánh chuyền hay đá bóng. Phóng túng hơn nữa là nơi để thả diều. Trên thị trường người lớn bán rất nhiều diều cho trẻ con để thu lợi nhuận nhưng lại không cho trẻ con chỗ thả diều. Vì không có chỗ chơi mà có bạn liều lĩnh đá bóng ngay trên đường phố. Đó là những việc làm vô cùng nguy hiểm. Có bạn đá bóng dưới lòng đường bị xe cán gãy chân.
Đó! Lý lẽ của trẻ em đó. Hóa ra chúng ta đâu có hiểu các em. Chính vì như thế mà “Tháng hành động vì trẻ em” năm nay lấy chủ đề “Lắng nghe trẻ em nói” là trúng ý các em rồi. Chỉ có điều người lớn chúng ta phải nghe trẻ em thực. Nghe thực trẻ em nói; tin nguyện vọng của trẻ em. Và đương nhiên thiết thực nhất là hành động theo nguyện vọng của trẻ em.
Trẻ em hôm nay là người lớn ngày xưa. Thưa người lớn có đúng vậy không ạ?
Trần Đăng Khoa