Kỳ họp thứ bảy, Quốc hội khóa XV: Đề xuất nhiều chính sách đặc thù mới, vượt trội cho Đà Nẵng, Nghệ An

Kỳ họp thứ bảy, Quốc hội khóa XV. Ảnh: quochoi.vn

Ngày 31-5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ bảy, Quốc hội khóa XV, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Quốc hội nghe tờ trình, Báo cáo thẩm tra dự thảo Nghị quyết về thí điểm bổ sung một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An; tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Đà Nẵng; cho ý kiến về Quy hoạch không gian biển quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Theo các dự thảo nghị quyết của Quốc hội, ngoài các chính sách tương tự được Quốc hội cho phép áp dụng tại các địa phương khác thì Chính phủ trình một số chính sách đề xuất mới phù hợp với thực tiễn phát triển của Đà Nẵng, Nghệ An.

Đề xuất 4 chính sách đặc thù mới đối với tỉnh Nghệ An

Tờ trình của Chính phủ nêu rõ, việc xây dựng bổ sung một số cơ chế, chính sách đặc thù này nhằm phát huy mọi tiềm năng, lợi thế để phát triển tỉnh Nghệ An nhanh và bền vững, phấn đấu thực hiện mục tiêu của Bộ Chính trị đề ra. Dự thảo nghị quyết của Quốc hội quy định 4 nhóm lĩnh vực với tổng số 14 chính sách, bao gồm: Quản lý tài chính-ngân sách nhà nước (4 chính sách); quản lý đầu tư (6 chính sách); quản lý đô thị, tài nguyên rừng (2 chính sách); tổ chức bộ máy và biên chế (2 chính sách). Trong 14 chính sách này, có 2 chính sách đã được Quốc hội cho phép áp dụng tại các địa phương, 8 chính sách cũng được áp dụng tại các địa phương khác nhưng có điều chỉnh, bổ sung để phù hợp với thực tiễn tỉnh Nghệ An; còn lại, Chính phủ đề xuất 4 chính sách mới phù hợp với thực tiễn phát triển của tỉnh Nghệ An.

4 nhóm chính sách mới gồm: Chính sách 1: Cho phép tỉnh Nghệ An khi xác định số bổ sung cân đối từ ngân sách Trung ương cho ngân sách địa phương không tính đối với nguồn thu thuế từ các cơ sở sản xuất thủy điện, nguồn thu nội địa từ hoạt động khai thác khoáng sản (không bao gồm thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập doanh nghiệp) trên địa bàn miền Tây Nghệ An để đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội địa bàn miền Tây Nghệ An.

Chính sách 2: Cho phép tỉnh Nghệ An được giữ lại và sử dụng nguồn kinh phí trồng rừng thay thế khi chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác thu từ các dự án phục vụ phát triển kinh tế-xã hội, quốc phòng, an ninh không có điều kiện tự trồng rừng thay thế phải nộp tiền trồng rừng thay thế vào Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh để thực hiện biện pháp lâm sinh khoanh nuôi xúc tiến tái sinh tự nhiên có trồng bổ sung hoặc khoanh nuôi xúc tiến tái sinh tự nhiên.

Chính sách 3: Tỉnh Nghệ An được phân bổ thêm 50% số vốn đầu tư công nguồn ngân sách Trung ương bổ sung có mục tiêu cho địa phương theo nguyên tắc, tiêu chí và định mức quy định tại Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2026-2030 để đầu tư các công trình hạ tầng trọng điểm trên địa bàn tỉnh và phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội trên địa bàn miền Tây Nghệ An.

Chính sách 4: UBND tỉnh Nghệ An có không quá 5 Phó chủ tịch.

Đề xuất 5 chính sách đặc thù mới đối với thành phố Đà Nẵng

Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Đà Nẵng bao gồm 3 chương, 18 điều đề xuất cơ chế, chính sách đặc thù sửa đổi, bổ sung theo 2 nhóm với 30 chính sách cụ thể.

Nhóm 1 là 9 chính sách về tổ chức chính quyền đô thị tại TP Đà Nẵng, trong đó có 7 chính sách tương tự các địa phương khác đã được áp dụng và 2 chính sách đề xuất mới. 2 chính sách mới gồm: Quy định thẩm quyền của cơ quan liên quan để thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn do HĐND quận, HĐND phường thực hiện theo quy định của pháp luật; Quy định thẩm quyền của HĐND thành phố bãi bỏ văn bản của HĐND quận và phường ban hành trước ngày 1-7-2021.

Nhóm 2 là 21 chính sách đặc thù phát triển TP Đà Nẵng đề xuất thực hiện thí điểm, trong đó có 6 chính sách tương tự các tỉnh, thành phố đã được Quốc hội cho phép thực hiện tại các nghị quyết đặc thù, 10 chính sách tương tự có điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn của Đà Nẵng và 5 chính sách đề xuất mới.

5 nhóm chính sách đề xuất mới gồm: (1) Chính phủ đề xuất thí điểm thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng (2) Thành phố được thực hiện thu hồi đất để phát triển kinh tế-xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng đối với dự án trung tâm logistics; (3) Phát triển lĩnh vực vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo; (4) Đầu tư, quản lý, khai thác và xử lý tài sản kết cấu hạ tầng, trang thiết bị phục vụ phát triển khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo; (5) Tổ chức sự nghiệp công lập được giao quản lý và kinh doanh kết cấu hạ tầng kỹ thuật cụm công nghiệp đã được đầu tư từ nguồn vốn đầu tư công thì được Nhà nước giao đất, cho thuê đất và được cho thuê lại đất.

Cần thiết phát triển thí điểm Khu thương mại tự do Đà Nẵng

Buổi chiều, Quốc hội thảo luận tại tổ về: Dự thảo Nghị quyết về thí điểm bổ sung một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An; dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Đà Nẵng; phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2022 (trong đó có việc thực hiện quy định tại Nghị quyết số 91/2023/QH15 về phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021 và Nghị quyết số 94/2019/QH14 về khoanh nợ tiền thuế, xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp đối với người nộp thuế không còn khả năng nộp ngân sách nhà nước).

Thảo luận về các cơ chế, chính sách đặc thù mới cho phát triển TP Đà Nẵng, nhiều ý kiến bày tỏ nhất trí cao khi Chính phủ đề xuất thực hiện thí điểm thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng. Có ý kiến phân tích, pháp luật hiện hành của Việt Nam chưa có quy định về việc thành lập, hoạt động đối với khu thương mại tự do; trong khi đó, đây là mô hình kinh tế phổ biến đã có ở hơn 150 quốc gia trên thế giới. Các quốc gia không ngừng điều chỉnh áp dụng thí điểm các cơ chế đột phá, cạnh tranh để thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển thương mại, dịch vụ.

Có ý kiến cho rằng, trên cơ sở nghiên cứu một số mô hình khu thương mại tự do thành công trên thế giới như Liên minh châu Âu (EU), Trung Quốc, Singapore, Hàn Quốc... dự thảo Nghị quyết đề xuất phương án phát triển Khu thương mại tự do Đà Nẵng được xây dựng gồm 3 khu chức năng: Sản xuất; hậu cần cảng-logistics; thương mại-dịch vụ. Việc phát triển Khu thương mại tự do Đà Nẵng nhằm tạo động lực phát triển mới, giúp đẩy nhanh quá trình phát triển kinh tế-xã hội của thành phố, phát huy vai trò là đầu tàu, dẫn dắt phát triển kinh tế của vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải Trung Bộ; là cơ sở để thí điểm nghiên cứu chính sách mới, làm tiền đề để luật hóa các quy định về khu thương mại tự do cho cả nước.

Ngày 3-6, Quốc hội tiếp tục làm việc.

QĐND