PV: Xin đồng chí chia sẻ những khó khăn mà Hội đang phải khắc phục trong hành trình tìm lại tên cho các liệt sĩ?
Ông Nguyễn Hùng Phong: Hiện còn gần 300.000 hài cốt liệt sĩ đã được quy tập mà chưa xác định được danh tính. Việc giám định AND là phương pháp khoa học chính xác trong việc xác định danh tính cho liệt sĩ được tiến hành ở nhiều “kênh” như Bộ LĐTBXH, Bộ Quốc phòng… “Kênh” của Hội là một “kênh” xã hội hóa nên gặp vô vàn khó khăn, trong đó nổi lên một số điểm chính: 1-Kinh phí một mẫu giám định trung bình tới 15 triệu đồng/mẫu là khá lớn trong khi nguồn tài trợ vận động được còn hạn chế. 2- Chất lượng hài cốt ở hơn 3.000 nghĩa trang liệt sĩ nói chung là rất thấp. Ví dụ vừa qua Hội tổ chức lấy mẫu ở 17 mộ thì chỉ có 13 mộ có hài cốt, trong đó đủ chất lượng chỉ có 4 mẫu. Xin thông tin thêm là hiện Hội đã tổ chức một đoàn vào Nghĩa trang Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế để thu thập 24 mẫu hài cốt liệt sĩ gửi giám định nhưng chưa biết có bao nhiêu mẫu đạt chất lượng. 3- Việc lấy mẫu đối chứng của thân nhân liệt sĩ cũng rất khó khăn do nhiều nguyên nhân khách quan như khó tìm được thân nhân theo dòng mẹ, địa chỉ gia đình thay đổi; thời gian lâu nên người còn người mất. 4- Năng lực giám định tại các cơ sở giám định còn hạn chế….
Vì vậy con số 500 mẫu đúng/600 mẫu gửi giám định tuy nhỏ nhưng là cố gắng rất lớn của Hội, góp phần xoa dịu nỗi đau chiến tranh cho những thân nhân các anh hùng liệt sĩ.
PV: Một trong những khó khăn của thân nhân liệt sĩ là tìm kiếm thông tin về người thân, đồng chí cho biết có những trợ giúp nào giúp việc tìm hiểu thông tin được hiệu quả?
Ông Nguyễn Hùng Phong: Hiện có nhiều “kênh” thông tin trợ giúp thân nhân liệt sĩ như các Sở LĐTBXH, Phòng Chính sách tại các Bộ CHQS Quân khu, tỉnh… cung cấp hồ sơ dữ liệu lưu trữ. Ngoài ra còn có các chuyên mục “Thông tin về mộ, hài cốt liệt sĩ” trên các phương tiện thông tin đại chúng như Báo Quân đội nhân dân, Báo CCB Việt Nam, Đài truyền hình, Đài phát thanh, trang web của Hội HTGDLSVN... là những sự trợ giúp hiệu quả cho thân nhân liệt sĩ.
PV: Xin cảm ơn đồng chí.
Quang Vinh (ghi)