Hãy xem Trung Quốc nói và làm!

Ba “sáng kiến” đó là: 1.Cam kết thực thi Tuyên bố về cách ứng xử của các bên trên Biển Đông (DOC) một cách toàn diện, hiệu quả và đầy đủ, đẩy nhanh tham vấn về thiết lập một Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC); 2. Các quốc gia bên ngoài khu vực cam kết ủng hộ những nỗ lực nói trên của các nước trong khu vực, đồng thời không có những hành động có thể gây căng thẳng và phức tạp trong khu vực; 3. Các quốc gia cam kết thực thi và bảo vệ quyền tự do đi lại trên biển và trên không ở Biển Đông theo luật pháp quốc tế.
Thoạt nghe, có người sẽ cho rằng những đề xuất này của Bắc Kinh mới mẻ và đầy “thiện chí”! Tuy nhiên, rất nhiều người đều biết rằng liên quan đến “sáng kiến” thứ nhất, chính Trung Quốc mới là bên “ứng xử” bằng cách hạ đặt trái phép giàn khoan trong vùng đặc quyền kinh tế nước khác, đưa tàu chiến và tàu cá tới lấn chiếm các bãi đá và ngư trường, bồi đắp, xây dựng trái phép các bãi đá, đảo trên Biển Đông… Ngoài ra, trong khi ông Vương đề xuất “tăng tốc tham vấn” về việc xây dựng COC thì các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN đã đứng ở mức đề xuất “đàm phán thực chất” để nhanh chóng thiết lập COC, do vậy, ông Vương đang “tăng tốc” tại chỗ!
Với “sáng kiến” thứ hai của Trung Quốc, thực tế chưa một nước “bên ngoài” nào không tôn trọng các nguyên tắc của DOC, trái lại, các nước đang ráo riết yêu cầu dừng các hoạt động cải tạo, xây dựng và dừng các hành động gây hấn có thể làm gia tăng căng thẳng trên Biển Đông. Là người đứng đầu Ngành Ngoại giao Trung Quốc từng nhiều lần nghe thấy những lời yêu cầu này vang lên tại các diễn đàn quốc tế, khu vực, ông Vương không thể quên!
Thứ ba, với việc đã nhiều lần Trung Quốc ngăn chặn máy bay, tàu bè các nước trên Biển Đông ngay trong hải phận quốc tế, thì ai có thể tin rằng Trung Quốc thực sự “cam kết thực thi và bảo vệ quyền tự do hàng hải và hàng không”?
Có thể thấy, trong vấn đề Biển Đông, Trung Quốc đang ngày càng bị cô lập. Mới đây thôi, tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-48 và các hội nghị liên quan, đề nghị của Bắc Kinh không đưa vấn đề Biển Đông vào chương trình nghị sự đã bị khước từ. Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ, Nhật Bản, Australia và nhiều nước khác đã gay gắt công kích các hành động của Trung Quốc tại Biển Đông trong thời gian gần đây, kêu gọi Bắc Kinh “lập tức dừng ngay các hành động gây rối để tạo không gian cho ngoại giao”. Ngay Nga-quốc gia đang tăng cường các mối quan hệ với Trung Quốc trong bối cảnh bị phương Tây trừng phạt, cũng đã phải lên tiếng qua phát biểu của Bộ trưởng Ngoại giao-Sergei Lavrov: “Chúng tôi không ủng hộ các hành động đơn phương trên Biển Đông. Các vấn đề về tranh chấp biển phải được giải quyết trên cơ sở luật pháp quốc tế”.
Trong tình hình đó, việc ông Vương Nghị đưa ra các “sáng kiến” nói trên thực chất là Bắc Kinh muốn hoãn binh, đánh lừa, xoa dịu và làm rối dư luận, chia rẽ ASEAN, lôi kéo các nước vào những “dự án” trăm tỷ, nghìn tỷ… để Bắc Kinh rảnh tay tiếp tục chính sách bành trướng của mình trên Biển Đông.
Lời nói phải đi đôi với việc làm. Trung Quốc hãy hành xử như Trung Quốc nói, hành xử như một cường quốc thực sự. Nếu không, không ai tin Trung Quốc.
Nguyễn Đăng Song