Giữ vững khí tiết người chiến sĩ cách mạng
Nhớ về “Một thời đánh giặc”, Đại tá Hoàng Lê Nghĩa ở phường Mỹ An (Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng) kể lại một chuyến lưu đày đẫm máu của những chiến sĩ cách mạng trong tù ngục quân thù.
...Sáng sớm ngày 2-9-1969, bọn chỉ huy Trại giam Phú Tài (Bình Định) tập trung anh em tù ra sân điểm danh và thông báo mang theo đồ đạc cá nhân. Bên ngoài trại giam, bọn quân cảnh đứng tầng trong lớp ngoài, tên nào tên nấy vẻ mặt hằm hằm, tay cầm dùi cui lăm lăm. Anh em chúng tôi bảo nhỏ với nhau “sẵn sàng chiến đấu”, giữ vững khí tiết người chiến sĩ cách mạng, chiến thắng mọi sự tra tấn của quân thù.
Sau khi điểm danh xong, tên trưởng giám thị gọi tên 100 người ngồi riêng ra một khu vực. Trong số này có tôi và anh Lê Công Thành (là Ủy viên Ban Thường vụ Huyện ủy Hoà Vang, Đà Nẵng). Số còn lại, chúng đưa trở về trại giam. Liền đó, chúng thông báo là sẽ đưa 100 anh em chúng tôi ra đảo Phú Quốc.
Đến 9 giờ, chúng dùng một chiếc xe đầu kéo chở chúng tôi ra quốc lộ 1, rồi chạy về hướng sân bay Gò Quánh. Phía trước, phía sau đều có xe quân cảnh “hộ tống”. Trên đầu, 2 chiếc phản lực và 2 chiếc trực thăng quần đảo liên tục, sẵn sàng nã đạn bất cứ lúc nào. Tiếng hú của xe dẫn đường, tiếng còi của bọn cảnh sát dã chiến, tiếng la hét của đám lính hộ tống, tạo thành một mớ âm thanh hỗn loạn. Tất cả chỉ vì hai điều, một là chúng sợ tù nhân cướp súng để giải thoát, hai là chúng sợ Quân giải phóng tấn công để giải thoát tù nhân. Tôi cười thầm và nói với anh em: Chúng mình thật là quan trọng, được chúng nó bảo vệ còn hơn cả Tổng thống!
Càng về trưa, trời càng nắng gắt. Thùng xe nóng hầm như cái chảo rang, đụng chỗ nào cũng nóng kinh khủng! Đầu không nón, chân không dép. Mồ hôi ướt đẫm, chảy ròng ròng. Ai cũng mệt lả. Nhiều người ngã ra ngất xỉu. Đến sân bay, chúng lại bắt chúng tôi ngồi giữa bãi trống, không một bóng cây, giữa lúc trời nắng như đổ lửa. Đói. Khát. Mệt rã rời. Thật là một sự hành hạ dã man!
Tới gần 14 giờ, chúng bắt đầu “làm thủ tục” đưa chúng tôi lên máy bay để chở ra đảo. Chúng tập trung anh em tù thành hai hàng dọc và dùng còng số 8 còng chân từng đôi một. Cứ một người chân trái, một người chân phải đeo chung một còng; khi bước đi hai người phải cùng một nhịp, nếu không sẽ bị giật ngã. Từ chỗ tập trung đến chỗ máy bay đỗ chỉ cách khoảng 40m nhưng nhiều cặp đã giật nhau ngã lăn. Chúng còng vậy vì sợ chúng tôi có hành động phản kháng trên máy bay. Chợt nhớ đến những câu thơ đầy khí phách của cụ Phan Chu Trinh ngày trước: “Mang xiềng rột roạt xuất đô môn/ Làm trai há lại sợ Côn Lôn...”, tôi nghĩ hôm nay lớp con cháu cụ Phan dưới sự lãnh đạo của Đảng ta cũng hiên ngang mang còng đi lưu đày vì cuộc chiến đấu giành lại độc lập tự do cho dân tộc. Và phỏng theo ý thơ của cụ Phan, tôi cứ nhẩm đi nhẩm lại: “Mang còng số tám lên máy bay/ Làm trai há sợ cảnh tù đày...”.
Đến nơi, máy bay chao nghiêng mấy vòng và hạ thấp dần. Khi động cơ máy bay ngừng hẳn, âm thanh đầu tiên từ bên ngoài vọng vào là tiếng còi xe và tiếng la hét ầm ĩ. Tôi nói nhỏ với anh Thành (bị xiềng chung một còng số 8 với tôi): Đến đảo Phú Quốc rồi, cuộc chiến đấu chắc chắn sẽ ác liệt hơn. Anh Thành động viên tôi hãy bình tĩnh, sẵn sàng chịu đựng, vượt qua mọi cực hình của kẻ thù. Toán quân cảnh trên máy bay vung dùi cui, quát nạt, thúc hối chúng tôi đi xuống phía đuôi máy bay. “Đón” ở bên dưới là hai hàng quân cảnh với áo giáp, dùi cui, nón sắt, mặt mày đen đủi, dữ dằn như muốn ăn tươi nuốt sống những người tù. Chúng tôi vừa được mở còng, bước xuống là chúng thi nhau đánh tới tấp từng người. Máu anh em tù chảy ra thành dòng. Máu chảy trên mặt, trên cổ, trên lưng. Máu nhỏ xuống đất đầm đìa. Nhiều người bị đánh ngã. Chúng lại dùng giày đá liên tiếp vào người, vừa đá vừa hét: “Biết mùi Phú Quốc chưa? Biết mùi Phú Quốc chưa?...”. Cho đến khi anh em tù dìu nhau leo lên được trên những chiếc GMC cách nơi máy bay đỗ một quãng xa thì mới thoát khỏi “trận đòn phủ đầu”. 100 tù nhân người nào người nấy thân thể sưng vù, bầm tím, máu đọng thành vệt, thành cục trên người. Nhiều người ngất lịm nằm bất động trên sàn xe. Ở trong đất liền, tôi đã từng nghe những câu hát: “Bước xuống máy bay chưa kịp mở còng/ Thì máu đã chảy ròng trên đôi má/ Bọn côn đồ đánh đá tứ tung...”; còn bây giờ tôi đã trực tiếp nhìn thấy sự man rợ của quân thù.
Địch chở chúng tôi đến một khu nhà tôn, chung quanh chằng chịt hàng rào kẽm gai, trên cổng có dòng chữ “Bộ Chỉ huy Trại giam Phú Quốc”. Tại đây, hàng trăm tên quân cảnh đang chờ sẵn, cũng dùi cui, áo giáp, mũ sắt và những bộ mặt khát máu người. Chúng thu hết đồ đạc cá nhân, rồi bắt chúng tôi xếp thành 10 hàng dọc và thi nhau đánh. Tên trung úy Hiển ra sức hò hét, thúc giục bọn đàn em đánh đấm, hành hạ chúng tôi mà chúng gọi là “thủ tục nhập trại”. Mãi đến hơn 17 giờ, chúng mới đưa chúng tôi vào các phòng giam và cũng từ đây anh em tù chúng tôi bắt đầu một cuộc chiến đấu mới.
Đại tá Hoàng Lê Nghĩa, cựu tù Phú Quốc kể - Lê Văn Thơm ghi