Đường biên giới do đồn quản lý, bảo vệ dài 13,5km chạy trên sông Bắc Luân, có nhiều cồn nổi, bãi bồi mà nước láng giềng luôn tổ chức tranh chấp, lấn chiếm, khiến công tác bảo vệ chủ quyền biên giới gặp rất nhiều khó khăn. Có lần lợi dụng nước thủy triều xuống, nước láng giềng đã xây dựng hệ thống kè sông sát mép nước, đổ đất đá xuống sông, có đoạn xây kè nắn dòng chảy làm xói lở bờ kè của ta. Đồn kiên quyết phản kháng việc làm sai phạm này, bắt buộc họ phải nạo vét đất đá, khơi thông dòng chảy trên sông biên giới. Một lần khác, phía láng giềng ngang nhiên đưa máy xúc xuống lòng sông biên giới, đắp con chạch dài 45m chặn dòng chảy. Trên bờ, họ dùng lực lượng biên phòng chĩa súng vào đội hình đấu tranh của ta. Cán bộ, chiến sĩ đồn 5 cùng nhân dân đứng thành hành rào xung quanh cồn nổi, không cho máy xúc hoạt động. Bằng những lời lẽ khôn khéo, kiên quyết ta khẳng định chủ quyền lãnh thổ Việt Nam, buộc phía láng giềng phải dừng thi công. Quá trình đấu tranh chống lấn chiếm biên giới, Ban chỉ huy đồn tổ chức nắm chắc tình hình ngoại biên, phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền và các ban, ngành, đoàn thể địa phương để tập trung lực lượng, vận động quần chúng đấu tranh. Có lúc, đã huy động gần 1.000 lượt người dân, sát cánh với bộ đội đấu tranh trực diện, buộc lực lượng biên phòng nước láng giềng phải công nhận vi phạm chủ quyền và ngừng các hoạt động xâm lấn.

Trong công tác đấu tranh phòng chống tội phạm, buôn lậu và gian lận thương mại qua biên giới, đơn vị đã bắt và xử lý hơn 1.000 vụ việc, trong đó khởi tố 35 vụ án hình sự, gồm 65 đối tượng có các hành vi tàng trữ, sử dụng ma túy, vận chuyển pháo nổ, kíp mìn, tiền giả, băng, đĩa hình, văn hóa phẩm đồi trụy. Đồn cũng đã xử lý hơn 300 vụ gây gổ đánh nhau và bắt giữ hơn 700 vụ buôn lậu, vận chuyển hàng hóa trái phép qua biên giới, thu về cho ngân sách nhà nước trên 5 tỷ đồng. Bên cạnh đó đồn làm tốt công tác tuyên truyền, vận động quần chúng thực hiện đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; có nhiều giải pháp xây dựng cơ sở chính trị địa phương vững mạnh. Địa bàn đơn vị đóng quân từ một xã trắng, nay đã có trên 2.000 hộ, 7.962 người, các tổ chức đoàn thể quần chúng được giúp đỡ hoạt động có nền nếp, hiệu quả. Đồn phối hợp với Đoàn kinh tế quốc phòng 327, Tổng đội TNXP Đông Bắc khai hoang, đắp đầm hồ, lập dự án, đã đưa được hơn 1.000 ha đầm hồ vào nuôi trồng hải sản, trồng cây ăn quả, cấy lúa, trồng rau màu, đạt trên 30 triệu đồng/ha. Cán bộ, chiến sĩ giúp dân lao động xây dựng cơ sở hạ tầng: điện, đường, trường, trạm, nhà văn hóa, hoàn thiện hệ thống đê kè với 17km đường bê tông liên thôn, 7km kênh mương nội đồng, 8km đê kè kiên cố dọc biên giới, 35 phòng học cao tầng. 100% các hộ dân đã được dùng điện lưới, điện thoại. 75% số hộ dân có mức sống khá, đạt tiêu chuẩn gia đình văn hóa. Nhân dân yên tâm lao động sản xuất, gắn bó với vùng biên cương, cùng bộ đội “tự quản đường biên, cột mốc, giữ vững ANTT thôn, xóm và khu vực biên giới”.

Đồn 5 BĐBP 2 lần được tặng thưởng Huân chương Chiến công; Thủ tướng Chính phủ, Bộ Quốc phòng, Bộ LĐTBXH, UBND tỉnh Quảng Ninh tặng nhiều bằng khen.

Bài và ảnh: Ánh Nguyệt