Ngày 18-10-2017, những cựu pháo thủ ra Hà Nội vào Lăng viếng Bác Hồ và tham quan Hoàng thành...
Được thành lập ngày 1-8-1967 với biên chế 66 cán bộ, chiến sĩ, là những nữ dân quân tiêu biểu của tỉnh Thanh Hóa, Đại đội có nhiệm vụ chiến đấu báo vệ các cây cầu xung yếu từ bến đò Thắm (huyện Nga Sơn) đến cầu Quan (huyện Nông Cống), chặn địch đánh phá cầu Hàm Rồng huyết mạch.

Những tháng ngày chiến tranh khốc liệt, khói lửa ngút trời. Nhưng, những gái má hồng ngày ấy đã lao vào cuộc chiến với tất cả lòng yêu quê hương, đất nước và ý chí căm thù giặc sâu sắc, luôn mang theo tấm gương liệt nữ Triệu Thị Trinh anh hùng trong mỗi cuộc hành quân, trong mỗi trận chiến đấu. Huân chương Chiến công hạng Ba và danh hiệu Anh hùng LLVTND được Nhà nước tặng thưởng cho Đại đội đã nói lên tất cả.

Nhớ lại mùa hè năm 1967, Đại đội đóng quân ở làng Khoai, xã Thiệu Đô (huyện Thiệu Hóa). Đại đội trưởng là Thiếu úy Nguyễn Thị Hằng (chị sau này là Bí thư Tỉnh đoàn Thanh Hóa, là Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ LĐTBXH). Hai Đại đội phó là các chị: Bùi Thị Niêm, xã Hà Bình (Hà Trung) và Lê Thị Hậu, xã Hải Hòa (Tĩnh Gia); chị Nguyễn Thị An là Chính trị viên, quê xã Hải Lĩnh (Tĩnh Gia), hai Chính trị viên phó là chị Thăng Thị Sắc, ở xã Hoa Lộc (Hậu Lộc) và chị Mai Thị Kích ở Huyện đoàn Nga Sơn... Ngoài ra, còn có cán bộ trung đội, tiểu đội, các quan sát viên, quản lý hậu cần, quân khí, tiếp phẩm, nuôi quân và đặc biệt là có 12 pháo thủ số 1 và 10 pháo thủ số 2. Các chị đã tham gia nhiều trận đánh khắp các mặt trận xung yếu, kéo dài từ huyện Quảng Xương đến huyện Hậu Lộc. Trong hành quân cơ động chiến đấu, mỗi chị phải đi bộ, mang vác trên vai những thùng đạn, bệ pháo, nòng pháo, có khi nặng tới 60kg... Không kể ngày, đêm, những hôm mưa phùn gió bấc, giá rét tê người, các chị thường xuyên xắn quần đến gối, phải dầm chân dưới hào, có khi nước ngập ngang người. Hay mùa hè đỉa bâu, muỗi đốt...

Dù có khi đói khát, lúc bom lửa mù trời, các chị vẫn kiên cường bám trận địa. Trận đánh bảo vệ cầu Quan là kỷ niệm sâu sắc nhất của Đại đội. Hôm ấy, máy bay Mỹ từ biển bay vào định đánh phá cầu Quan. Chúng đã cắt nhiều quả bom đánh phá dọc đường 1A. Trận địa pháo cao xạ của các chị đã sẵn sàng chờ máy bay Mỹ bay vào tầm ngắm. Một chiếc lao tới, tiếng chị Hằng rắn rỏi ra lệnh: “Máy bay đang bay vào ở cự ly... các khẩu đội pháo chú ý... Sẵn sàng... Bắn”! Từng loạt pháo tung lên. Tốp máy bay đi đầu vội quay đầu lao ra biển. Tốp máy bay thứ hai lại bay tới, lần này chúng đã cắt bom cách trận địa chừng hơn một cây số.

Trận đánh đó nhiều chị bị sức bom hất lên cao. Chị Hằng và một số chị khác bị thương, và bị sức ép, chấn thương. Các chị được dân quân khu vực đưa vào Trạm xá xã Trung Chính (huyện Nông Cống) cấp cứu, sức khỏe hồi phục, lại khẩn trương hành quân trong hai ngày đêm, mang vác quân khí, khí tài, đạn dược đến trận địa xã Liên Lộc ( huyện biển Hậu Lộc) và đóng quân trên nghĩa địa xã lúc khoảng 4 giờ sáng.

Vào khoảng 11 giờ trưa ngày 28-8-1968, một máy bay Mỹ liều lĩnh bất ngờ lao vào trận địa, bay sát địa hình, vòng qua, vòng lại, định tìm chỗ cắt bom. Cả 6 khẩu đội pháo đồng loạt tung lưới lửa và chiếc máy bay Mỹ bốc cháy, rơi xuống biển. Sau trận chiến công vang dội này, tinh thần chiến đấu của chị em càng được nhân lên. Những nòng pháo 12 ly 7 của các cô gái má hồng mang tinh thần bất khuất của Triệu Thị Trinh tiếp tục góp lửa cùng với các đơn vị bảo vệ vùng đất và trời Thanh Hóa. Góp phần chặn đứng âm mưu chia cắt con đường huyết mạch 1A.

Sau khi giải ngũ, các chị tiếp tục tham gia nhiều hoạt động xã hội và may mắn hôm nay vẫn còn đầy đủ, nhưng nhiều chị đã già yếu, mắt mờ, chân chậm, có hoàn cảnh kinh tế rất khó khăn và có hơn 13 chị thường xuyên ốm đau do ảnh hưởng vết thương và sức ép trong trận chiến đấu bảo vệ cầu Quan. Các chị sống lặng lẽ hòa vào cuộc sống đời thường, thường xuyên đến động viên, thăm hỏi, giúp đỡ nhau trong cuộc sống.

Những "bông hoa thép" của Đại đội nữ pháo cao xạ Triệu Thị Trinh năm xưa là niềm tự hào của chị em phụ nữ cả nước nói chung và chị em phụ nữ Thanh Hóa nói riêng. Các chị mãi xứng danh Đại đội nữ pháo cao xạ Triệu Thị Trinh anh hùng.

Viên Lan Anh