Cựu chiến binh đam mê nghề báo

Tác phẩm “Tác nghiệp ở Trường Sa” do CCB Mai Thắng chụp trong hành trình thăm Trường Sa và Nhà giàn DK1 năm 2011.

29 năm miệt mài làm báo, nhận 29 giải báo chí, luôn coi viết báo là nhựa sống và hơi thở cuộc đời, đó là tất cả niềm đam mê máu thịt với nghề của nhà báo, CCB Mai Thắng, hiện đang công tác tại Văn phòng Hội CCB Liên doanh Việt -Nga Vietsovpetro

Viết trong say sóng biển

Những năm về trước, trong “làng báo” QĐND Việt Nam, nói đến những người có vinh dự được nhận nhiều giải báo chí nhất thì luôn có tên Trung tá Mai Văn Thắng - công tác tại Vùng 2 Hải quân.  

Anh có bút danh Mai Thắng, sinh ra và lớn lên ở xã Nga Tân, một xã nghèo ở huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hóa. Năm 18 tuổi, Mai Thắng vào Quân đội, 23 tuổi đeo quân hàm Trung úy - là sĩ quan trẻ được ví như “hạt giống đỏ” trong hàng ngũ sĩ quan trẻ ra trường năm 1994.

Mai Thắng kể về bài viết đầu tiên của anh được đăngtrên Báo Tiền Phong,là bài “Tuổi xanh” (năm 1985). Với anh, biển, đảo Trường Sa và Nhà giàn DK1 -  mảnh đất thiêng liêng của Tổ quốc, là nơi để anh thỏa niềm đam mê nghề viết, với gần 800 phóng sự về Trường Sa, Nhà giàn DK1.

Tháng 10-1994, sau 5 năm đèn sách tại Trường sĩ quan Chính trị Quân sự, anh Thắng được điều về công tác tại Tiểu đoàn DK1 Lữ đoàn 171 Hải quân (trực thuộc Vùng 2 Hải quân). Sau 3 tháng “lăn lê bò toài” ngoài thao trường, anh Thắng bước chân xuống tàu đi Nhà giàn Phúc Nguyên 2A (DK1/6) nhận nhiệm vụ. Đêm đầu tiên trên con tàu HQ-624, anh không ăn được gì vì nôn do say sóng. Đúng lúc đó, anh nghe được bài hát “Gần lắm Trường Sa” từ chiếc radio của người Chính trị viên tàu mở trong đêm.“Lần đầu tiên nghe bài hát này, tôi đã ứa nước mắt. Hình ảnh anh bộ đội hải quân bồng súng đứng gác ngoài hải đảo cứ xao xuyến trong lòng. Tôi nhủ thầm: Hay là mình viết nhật ký về chuyến hải trình đầu tiên đi Nhà giàn DK1? Vậy là vùng dậy, cầm bút viết. Lúc đó, tôi cũng chưa hình dung được viết một bài báo phải như thế nào, mà cứ viết. Tôi đặt tít bài: “Trong trái tim bộ đội Trường Sa”. Bài viết nói về tình cảm của tôi và các chiến sĩ lần đầu tiên nghe ca khúc “Gần lắm Trường Sa” giữa trùng khơi. Viết xong, tôi gấp làm bốn, bỏ phong bì, dán tem cẩn thận để gửi về đất liền” - Mai Thắng hồi tưởng lại.

Sau 3 ngày hải trình không nghỉ, tàu HQ-624 chở các chiến sĩ ra Nhà giàn DK1 Phúc Nguyên. Không thể nói hết những khó khăn gian khổ đời sống sinh hoạt của Nhà giàn DK1 những năm thập niên 90 của thế kỷ trước. Rau xanh chia nhau từng nắm nhỏ, nước ngọt sẻ từng ca, 10 chiến sĩ xúm nhau nghe thông tin từ đất liền qua chiếc đài nhỏ xíu, nhớ đất liền canh cánh trong lòng, đó là những gì tôi cảm nhận được giữa đại dương. Vốn sẵn “máu” văn chương, tôi tiếp tục viết nhật ký ghi lại những ngày gian khó trên nhà giàn.

“Ngày ấy Nhà giàn DK1 chưa được tuyên truyền như bây giờ, song tôi vẫn mạnh dạn kể đời sống sinh hoạt của cán bộ, chiến sĩ vào một trang giấy học sinh. Sau một lần viết nháp, một lần viết chính thức, bản thảo bài báo hoàn thành. Tôi gấp lại bỏ vào phong thư, dán tem, gửi theo tàu thay trực về Tòa soạn báo Tiền Phong, rồi thắc thỏm chờ đợi. Hơn 2 tháng sau, tôi nhận được báo biếu của báo Tiền Phong, mới biết cả hai bài: “Trong trái tim bộ đội Trường Sa” và “Xanh mãi nhà giàn” của tôi được đăng trên báo Đoàn. Đó là những bài báo đầu tay động viên tôi tiếp tục cầm bút. Tôi bén nghề báo từ đó” - Trung tá Mai Văn Thắng nói thêm.

Cho đến bây giờ, sau gần 29 năm cầm bút, Mai Thắng luôn coi viết báo là một nghề lao động trí tuệ nghiêm túc, vinh quang thì ít, nhọc nhằn gian khổ, nguy hiểm thì nhiêu hơn. Nhưng một khi đã ngấm vào máu thịt thì lao động hết mình. Gần 800 bài phóng sự chuyên việt về biển, đảo, hải quân, Trường Sa, Nhà giàn DK1 được đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng, là ngần ấy góc nhìn và cách thể hiện sinh động khác nhau, nhưng có chung một điểm là ngợi ca, khắc họa sự cống hiến thầm lặng hy sinh quên mình để bảo vệ cột mốc chủ quyền trên biển của những người lính hải quân ở “quần đảo bão tố”.

Trong những phóng sự mang nặng tình biển, thấm đẫm mồ hôi nắng gió Trường Sa của tác giả Mai Thắng phải kể đến loạt phóng sự 31 kỳ “Những người ở cột mốc chủ quyền trên biển” đăng liên tục trên Báo Tin Tức; hay tuyến bài “Những người lính bất tử của Tổ quốc thời bình”; hoặc loạt phóng sự tài liệu: “Cuộc chiến bảo vệ Hoàng Sa 40 năm trước”; Những phóng sự làm xúc động lòng người, như “Đường Hồ Chí Minh trên biển - con đường huyền thoại”, “Tổ quốc nơi đầu sóng”, “Nghĩa trang đặc biệt trên biển”, “Hát ở mắt biển Tổ quốc”…

Trung tá Mai Thắng chia sẻ: “Tôi là bộ đội Nhà giàn DK1 nên các phóng sự chiếm 2/3 về biển, đảo. Khi ở Nhà giàn DK1, lúc công tác ở Trường Sa, tôi hiểu được những cống hiến thầm lặng hy sinh của lính đảo. Chính họ đã thúc giục tôi cầm bút. Tình cảm biển đảo đã thấm vào máu thịt tôi lúc nào không hay. Bởi vậy, tôi viết nhiều về biển đảo mà viết mãi chưa hết”.

Có duyên với giải thưởng

Mặc dù, là người “ngoại đạo”, hay nói cách khác là nhà báo không chuyên, nhưng anh lại đoạt khá nhiều giải báo chí mà ngay cả những người làm báo chuyên nghiệp cũng phải mơ ước.

Năm 2009, anh đoạt giải Nhất Cuộc thi viết “Người cao tuổi học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” do Báo Người cao tuổi tổ chức với tác phẩm “Người CCB đi tìm tình đồng đội”. Sau đó một năm, anh đoạt giải Ba với tác phẩm “Người mẹ thân thương” trong Cuộc thi “Viết về người phụ nữ tôi yêu” do Báo Phụ Nữ Việt Nam tổ chức năm 2011. Cũng năm này, Trung tá Mai Thắng đoạt giải Nhì Cuộc thi “Con đường vào nghề của tôi” với tác phẩm “Khi người lính nhà giàn làm báo” do Hội Nhà báo TP Hồ Chí Minh tổ chức. Năm 2013, đoạt giải Nhì Cuộc thi “Sống xanh” với tác phẩm “Rau xanh trên sóng” do Báo Tuổi trẻ tổ chức.

Đặc biệt, năm 2014, anh đoạt giải Nhì Giải Báo chí quốc gia loạt bài “Khúc tưởng niệm tháng ba” thuộc Chi hội Báo Đại đoàn kết. Năm 2015, đoạt giải Ba Cuộc thi “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” do Báo Nhân Dân tổ chức với tác phẩm “25 năm dẫn đường trên biển”. Năm 2016, đoạt giải Nhì Cuộc thi phóng sự ký sự về “Đất nước con người Việt Nam” do Báo Sài Gòn Giải phóng tổ chức; giải Nhì cuộc thi phóng sự ngắn “40 năm một tấm lòng” do Đài phát thanh và Truyền hình tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tổ chức năm 2016.

Trong cuộc thi viết “Những tấm gương bình dị mà cao qúy” do Báo QĐND tổ chức, thêm một lần nữa Trung tá Mai Thắng đoạt giải Nhất Cuộc thi với tác phẩm “Dì Mười 25 năm lặng thầm làm việc nghĩa”. Cũng năm này, anh còn đoạt giải Nhất với tác phẩm ảnh “Đường băng Trường Sa” do Báo Gia Lai tổ chức. Năm 2023, anh đoạt giải Nhất báo Người Lao động với tác phẩm “Ký ức nhà  giàn” (bút danh Hoàng Long)...

Cho đến bây giờ về công tác tại Hội CCB Liên doanh Việt - Nga Vietsovpetro, ngoài công việc chuyên môn của Hội, Trung tá Mai Văn Thắng vẫn miệt mài viết báo, làm thơ, mỗi tháng anh có hàng chục tác phẩm đăng trên các tờ báo. Hiện nay, anh được giao thêm biên tập viên bản tin Vietsovpetro, phụ trách mảng văn hóa.

Ngoài lĩnh vực báo chí, Mai Thắng đoạt giải về thơ với tác phẩm “Màu xanh nhà giàn” của Cuộc vận động sáng tác văn học nghệ thuật năm 2015-2016 do Quân chủng Hải quân tổ chức, có 2 truyện ngắn “Hai vầng trăng khuyết” (in chung tập sách “Giấc mơ sương”) và “Bám bản”; sáng tác bài hát “Tiếng sóng Gạc Ma” đã được đăng tải trên nhiều tờ báo T.Ư và địa phương.

“Mặc dù, tôi không phải nhà báo chuyên nghiệp, nhưng với tôi, viết báo là niềm đam mê và coi đó là nghề lao động trí tuệ nghiêm túc. Nói cách ví von, viết báo là hơi thở, là nhựa sống của tôi hằng ngày” - Mai Thắng nói.

Tuấn Cường