Tại Ba-gan (Mi-an-ma) vừa diễn ra Hội nghị hẹp Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN (ADMM Retret).
Với tinh thần đồng thuận và tích cực ủng hộ, giúp đỡ lẫn nhau, các Bộ trưởng đã nhất trí đánh giá năm 2014, ASEAN nói chung và ADMM nói riêng đã có nhiều hoạt động tích cực. Trong năm qua, mối quan hệ hợp tác quốc phòng giữa các nước ASEAN đã góp phần vào duy trì, ổn định trong khu vực. Sự hợp tác đã đi vào các mục tiêu, nội dung, chương trình cụ thể trên các lĩnh vực chống cướp biển, chống khủng bố, phòng tránh thiên tai, đặc biệt các cuộc diễn tập không còn chỉ thực hiện trên sa bàn mà đã tiến tới diễn tập trên thực địa. Các nước ASEAN đã và đang thực hiện lập đường dây nóng giữa các Bộ trưởng Quốc phòng để chia sẻ thông tin giúp cho việc bảo đảm an ninh, an toàn trong khu vực ngày càng tốt hơn.
Vấn đề an ninh, an toàn trên Biển Đông cũng được Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN quan tâm. Hiện nay, những thách thức về an ninh phi truyền thống, an ninh an toàn hàng hải đang là những vấn đề được đặt ra đòi hỏi phải có sự quan tâm giải quyết thỏa đáng. Các Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN trong năm qua đã nỗ lực tìm mọi giải pháp tham vấn, đối thoại với các nước đối tác như Trung Quốc, Hoa Kỳ, Nhật Bản và các nước lớn khác ngoài khu vực nhưng có lợi ích chung, nhằm duy trì hòa bình, ổn định và phát triển trong khu vực. Tại Hội nghị, các Bộ trưởng thống nhất phải nỗ lực tìm mọi biện pháp và hết sức kiềm chế không để xảy ra xung đột, thực hiện tốt Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), trong đó có Điều 5 của DOC là giữ nguyên hiện trạng, cấu trúc trên biển, một mặt nỗ lực cùng Trung Quốc phấn đấu xây dựng Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC).
Trong năm qua, Việt Nam đã có những đóng góp tích cực vào các hoạt động đa phương, song phương của ASEAN và đưa ra những đề xuất, sáng kiến được ASEAN ghi nhận như: Cam kết không sử dụng vũ lực trước để duy trì hòa bình ổn định. Việt Nam đã tổ chức thành công Giải bắn súng quân dụng Lục quân các nước ASEAN lần thứ 24 (AARM-24); chuẩn bị Hội nghị Tư lệnh Lục quân các nước ASEAN lần thứ 15 (ACAMM-15) và Hội nghị Hạ sĩ quan các nước ASEAN lần thứ 4 (ASMAM-4) tại Hà Nội là những hoạt động tạo sự gắn kết giữa quân đội các nước trong khối ASEAN.
Trong khuôn khổ Hội nghị ADMM hẹp, lần đầu tiên đã diễn ra Hội nghị không chính thức giữa Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN với Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản. Hội nghị là biểu hiện sinh động trong nỗ lực hiện thực hóa “Tuyên bố tầm nhìn về quan hệ ASEAN - Nhật Bản hữu nghị và hợp tác” được ký kết giữa ASEAN và Nhật Bản tháng 12-2013. Tại hội nghị này, Nhật Bản mong muốn có cơ chế hợp tác đi vào thực chất, hiệu quả hơn nữa, cụ thể là có đối thoại cấp Bộ trưởng Quốc phòng hằng năm giữa các nước ASEAN và Nhật Bản. Các Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN đã thống nhất giao cho các cấp chuẩn bị ý kiến để đề xuất cho phù hợp. Các Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mong muốn Nhật Bản với nền kinh tế đứng thứ ba thế giới, có nền khoa học công nghệ phát triển sẽ tiếp tục là đối tác chiến lược của ASEAN và có những đóng góp tích cực vào việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn tự do hàng không, hàng hải trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương, Đông Á và Đông Nam Á.
Về phía Việt Nam, tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phùng Quang Thanh khẳng định: “Việt Nam ủng hộ các sáng kiến của Nhật Bản vì mục tiêu nâng cao hiểu biết lẫn nhau, hoàn thiện các cơ chế hợp tác sẵn có; tăng cường sự minh bạch xây dựng lòng tin, tiếp tục hợp tác vì hòa bình, ổn định và phát triển của hai nước nói riêng và trong khu vực nói chung”.
Nguyễn Hạnh Tần