Khóa đào tạo sĩ quan Công an nhân dân vũ trang kết thúc, nhưng chúng tôi vẫn được cấp trên thông báo tập luyện bình thường để làm nhiệm vụ đặc biệt.
Tiểu đoàn 1 của Trường gồm 5 đại đội, riêng Đại đội sĩ quan Hậu cần đã ra trường trước gần 1 tháng, còn 4 đại đội, hơn 500 quân vẫn cứ thực hiện nghiêm các chế độ trong ngày. Các đại đội đều tập đội ngũ, đứng nghiêm trong hàng. Những ngày đầu đứng nghiêm 1 giờ, sau đó nâng dần 1 giờ 30 phút đến 2 giờ, 3 giờ ở sân bóng đá xã Trung Sơn Trầm, Sơn Tây. Trời tháng 8, cái nắng cháy bỏng ở Sơn Tây, nhiều đồng chí không đứng được lâu, ngã trong hàng quân. Cán bộ đại đội, trung đội quy định: Trong hàng quân, khi có người ngã gục, người bên không được di chuyển, vẫn phải đứng nghiêm, sẽ có bộ phận Quân y đến cấp cứu...
Anh em chúng tôi bàn tán khả năng tham gia duyệt binh ngày 2-9, nhưng đến ngày 30-8, vẫn không thấy thông tin gì. Tới ngày 1-9, các đồng chí cấp ủy các chi bộ đại đội (khi ấy tôi là Chi ủy viên và cán bộ trung đội phó kiếm chức), được triệu tập họp. Đồng chí Chính trị viên đại đội Thượng úy Hoàng Chư và đồng chí Đại đội trưởng Trung úy Nguyễn Văn Cao, từ nhà Ban Chỉ huy Đại đội bước vào, nét mặt buồn thiu.
Nhìn nét mặt của các cán bộ chỉ huy của mình đoán chắc có việc gì hệ trọng lắm. Thay mặt Đảng ủy Tiểu đoàn 1, Chính trị viên Hoàng Chư nói: “Chắc các đồng chí chờ mong để nhận nhiệm vụ tham gia duyệt binh, mừng Quốc khánh mồng 2-9, đây cũng là một nhiệm vụ rất vinh dự cho Trường ta và lực lượng Công an nhân dân vũ trang, nhưng các đồng chí ơi, Bác Hồ...”.
Đồng chí Chính trị viên nước mắt trào ra, nghẹn ngào không nói được nữa... Một lát sau, với giọng miền Trung, đồng chí cố nói tiếp: “Theo thông báo của cấp trên, Bác Hồ ốm rất nặng, khó qua. Nếu Bác Hồ qua đời là một tổn thất lớn lao cho Đảng ta, nhân dân và các LLVTND... Theo chỉ thị của Đảng ủy và Ban Giám hiệu Nhà trường, toàn Trường thời gian này có 3 nhiệm vụ: (1) Luôn luôn sẵn sàng chiến đầu, giữ nghiêm kỷ luật; (2) Chọn 500 sĩ quan, học viên Khóa IV, một khối của Lực lượng Công an nhân dân vũ trang sẵn sàng làm nhiệm vụ bảo vệ Tang lễ Bác tại Ba Đình, Hà Nội; (3) Các học viên sĩ quan Khóa IV, vừa chuẩn bị tốt cho công tác tổng kết khóa học sau khi làm nhiệm vụ đặc biệt.
Chẳng ai bảo ai, tất cả chúng tôi đều òa khóc, thương Bác, Không ai nghĩ là Bác phải đi xa... Sau cuộc họp Đại đội, là các Trung đội học viên tập họp quán triệt tình hình và sẵn sàng nhận nhiệm vụ. Sáng 3-9, chúng tôi được lệnh tập trung đại đội để nghe tin Đài tiếng nói Việt Nam... Nỗi buồn đau khôn tả khi tin Bác Hồ của chúng ta đã đi xa... Những ngày này, thời tiết khác thường, trên đất Sơn Tây và Hà Nội lúc nắng, lúc mưa tầm tã, quần áo lúc nào cũng ướt đẫm.
Lúc ấy chúng tôi mới đoán biết chắc được lệnh sẽ về Hà Nội bảo vệ Lễ tang Bác, Những ngày này trên thao trường ai cũng buồn, nhưng ai cũng có một niềm tự hào để được đi làm nhiệm vụ tiễn Bác đi xa...
Sáng ngày 8-9, từ 5 giờ, chúng tôi được lệnh hành quân, xe của Trường, của Bộ Tư lệnh Công an nhân dân vũ trang về đón chúng tôi ở sân trường, 2 giờ sau đó cả tiểu đoàn tập kết theo quy định tại Hà Nội. Dọc đường, trời vẫn mưa, chúng tôi thấy những dòng người kéo về Hà Nội, cả những cụ già chống gậy, theo từng đoàn, các tổ chức trong và ngoài nước về viếng Bác, ai cũng khóc nức nở. Cả ngày chúng tôi được cấp mỗi người một chiếc bánh mỳ kẹp thịt và muối vừng, mỗi tiểu đội 2 bình tông nước. Chúng tôi xếp hàng dịch từng bước để vào viếng Bác ở Hội trường Nhà tang lễ, phải đột xuất nhường cho các đoàn khách quốc tế vào viếng Bác, nên từ 8 giờ sáng ngày 8-9 đến hơn 3 giờ sáng ngày 9-9 chúng tôi mới được vào Nhà tang lễ viếng Bác.
Bác nằm đó, vầng trán Bác cao, vẫn đôi dép cao su và bộ quần áo ka-ki bạc màu.
Viếng Bác xong, chúng tôi được lệnh di chuyển kịp ra sân Ba Đình xếp hàng theo đội hình. Ở giữa sân là khối các đơn vị bộ đội chủ lực, các quân binh chủng, đến khối Công an nhân dân vũ trang, dân quân tự vệ và các đoàn thể nhân dân, các địa phương và bạn bè quốc tế về Hà Nội viếng Bác. Đông lắm!
Khi đồng chí Lê Duẩn - Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành T.Ư Đảng đọc Di chúc của Bác, sau đó là Điếu văn của Ban Chấp hành T.Ư Đảng Cộng sản Việt Nam: “Chủ tịch Hồ Chí Minh không còn nữa... Non sông đất nước ta đã sinh ra Người và chính Người đã làm rạng rỡ non sông đất nước ta... Vĩnh biệt Người chúng ta thề!”...
Cả rừng người òa lên khóc; chúng tôi trong hàng quân cũng khóc Bác. 4 giờ Lễ tang Bác, không một ai bị ngã như những ngày tập luyện, cả 500 học viên sĩ quan Biên phòng chúng tôi làm tròn trách nhiệm và vinh dự của mình với Bác Hồ kính yêu.
Đã 50 năm Bác đi xa, tôi không bao giờ quên những ngày tháng lịch sử ấy. 50 năm qua, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân chung sức, chung lòng thực hiện lời Di chúc của Bác đã và đang “Xây dựng đất nước ta đàng hoàng hơn, to đẹp hơn”.
Nguyễn Quang Vinh