Chủ tịch Quốc hội: Xây dựng, hoàn thiện thể chế là một trong ba đột phá chiến lược để phát triển đất nước bền vững
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu bế mạc Hội nghị.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh quan điểm này với các cơ quan từ Trung ương đến địa phương trong phát biểu bế mạc Hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai Kết luận của Bộ Chính trị về định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV tổ chức sáng 3-11.
Phối hợp chặt chẽ bảo đảm tiến độ, chất lượng xây dựng pháp luật
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ đây là lần đầu tiên, Bộ Chính trị có kết luận cho định hướng xây dựng pháp luật cho cả một nhiệm kỳ, là định hướng hết sức quan trọng để Quốc hội và các cơ quan chủ động hơn, vào cuộc từ sớm, từ xa, phối hợp chặt chẽ bảo đảm tiến độ, chất lượng xây dựng pháp luật.
Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh xây dựng, hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển có vai trò, ý nghĩa hết sức quan trọng, là một trong ba đột phá chiến lược để phát triển đất nước bền vững đã được Đảng ta đề ra từ Đại hội XI và tiếp tục được xác định là khâu đột phá trọng tâm ưu tiên hàng đầu trong nhiệm kỳ Đại hội XIII và cho cả giai đoạn 10 năm 2021 - 2030.
Thực hiện sự phân công của Bộ Chính trị, Đảng đoàn Quốc hội đã tổ chức nghiên cứu, xây dựng Đề án báo cáo Bộ Chính trị.
Với 8 nhóm định hướng lớn, 70 định hướng cụ thể, Đề án đã bám sát chủ trương, đường lối Đại hội XIII và các văn kiện khác của Đảng, đề ra 137 nhiệm vụ lập pháp cụ thể cần thực hiện trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV nhằm hoàn thiện đồng bộ, có chất lượng hệ thống pháp luật, tạo lập môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, lành mạnh, công bằng cho mọi thành phần kinh tế, thúc đẩy đổi mới sáng tạo; huy động, quản lý và sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực cho phát triển.
Các định hướng và nhiệm vụ lập pháp trong Đề án đã bao quát toàn diện các lĩnh vực đời sống kinh tế-xã hội của đất nước, đồng thời, quán triệt và thực hiện nghiêm túc ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong bài phát biểu quan trọng tại phiên khai mạc kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XV, là “ưu tiên xây dựng mới, sửa đổi, bổ sung các đạo luật ở các lĩnh vực trọng điểm có ý nghĩa then chốt, có tính khả thi cao, tạo sự bứt phá về phát triển kinh tế-xã hội”, tập trung tháo gỡ các điểm nghẽn, nút thắt về thể chế, khắc phục tình trạng mâu thuẫn, chồng chéo, cản trở sự phát triển trong các lĩnh vực, kịp thời ứng phó hiệu quả với đại dịch Covid-19.
Lưu ý 4 nhiệm vụ trọng tâm
Để bảo đảm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII, Kết luận số 19-KL/TW của Bộ Chính trị và định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, trong quá trình triển khai thực hiện các nhiệm vụ được giao, Chủ tịch Quốc hội đề nghị lãnh đạo các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị, các cấp, các ngành từ Trung ương đến địa phương, các đại biểu Quốc hội cần quan tâm lưu ý một số nhiệm vụ trọng tâm.
Thứ nhất, chú trọng nâng cao nhận thức về vai trò, ý nghĩa và tầm quan trọng của công tác xây dựng pháp luật, hoàn thiện thể chế, không ngừng nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác lập pháp. Trong xây dựng pháp luật, cần phải ưu tiên cao nhất cho chất lượng, kiên quyết không chạy theo số lượng, cố gắng khắc phục cơ bản những tồn tại, bất cập đã được các cơ quan nhận diện và chỉ ra trong quá trình tổng kết, xây dựng Đề án.
Thứ hai, không ngừng đổi mới, tìm tòi, cải tiến quy trình, thủ tục để nâng cao hiệu quả công tác xây dựng, ban hành pháp luật; tăng cường sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, tổ chức tham gia quy trình lập pháp để nâng cao chất lượng các dự án luật, dự thảo nghị quyết trình Quốc hội.
Thứ ba, trong quá trình nghiên cứu, rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung, xây dựng mới luật, pháp lệnh, nghị quyết theo yêu cầu của các nhiệm vụ lập pháp, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh việc siết chặt kỷ luật, kỷ cương, bảo đảm tuân thủ chặt chẽ quy trình, thủ tục luật định, nhất là trong việc chuẩn bị hồ sơ đề nghị đưa dự án luật vào chương trình xây dựng pháp luật, công tác soạn thảo, lấy ý kiến và tiếp thu ý kiến của cơ quan, tổ chức, chuyên gia, nhà khoa học, đối tượng chịu sự tác động.
Thứ tư, ngay từ bây giờ, hết sức quan tâm triển khai nghiên cứu, thực hiện các nhiệm vụ lập pháp, đặc biệt là trong năm 2022, có thể coi là năm bản lề triển khai thực hiện Kết luận của Bộ Chính trị.
Theo tiến độ xác định trong Đề án đã được Bộ Chính trị thông qua, có 95/137 nhiệm vụ lập pháp cần phải hoàn thành việc rà soát, nghiên cứu trong thời gian từ nay đến hết năm 2022, trong đó có 40 nhiệm vụ phải hoàn thành trước ngày 30-6-2022, 55 nhiệm vụ phải hoàn thành trước ngày 31-12-2022. Đây là một thách thức không nhỏ, vì trong thời gian ngắn (khoảng hơn 1 năm) phải hoàn thành số lượng nhiệm vụ rà soát, nghiên cứu rất lớn, chiếm 69% tổng số nhiệm vụ lập pháp được xác định của cả nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV.
Để hoàn thành khối lượng công việc rất đồ sộ này, bảo đảm chất lượng, hiệu quả, đúng tiến độ, các cơ quan, nhất là người đứng đầu, cần trực tiếp chỉ đạo và khẩn trương triển khai ngay các nhiệm vụ lập pháp được giao.
Hiện nay, Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2021, 2022 đều đã được Quốc hội thông qua, nhưng số lượng các dự án trình Quốc hội còn khá khiêm tốn, nhất là các dự án “gối đầu” cho năm tiếp theo. Vì vậy, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các cơ quan hữu quan quan tâm chỉ đạo, bảo đảm hoàn thành công tác rà soát, nghiên cứu đúng tiến độ, nếu được thì đẩy nhanh tiến độ hoàn thành để kịp thời đề xuất bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022 và cho việc lập Chương trình năm 2023, đáp ứng yêu cầu thực tiễn.
Khẩn trương chỉ đạo triển khai ngay các công việc, nhiệm vụ
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm không chỉ của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và đại biểu Quốc hội trong nhiệm kỳ này mà còn là trách nhiệm, nhiệm vụ quan trọng cần ưu tiên hàng đầu của tất cả các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương. Do đó, sau Hội nghị này, các cơ quan, tổ chức cần khẩn trương chỉ đạo triển khai ngay các công việc, nhiệm vụ để thực hiện Kết luận của Bộ Chính trị và Đề án.
Cụ thể, Ủy ban Pháp luật tiếp thu đầy đủ ý kiến của các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội và ý kiến của các cơ quan, tổ chức tại Hội nghị này, ý kiến của đồng chí Thường trực Ban Bí thư hoàn thiện dự thảo Kế hoạch của Ủy ban Thường vụ Quốc hội triển khai thực hiện Kết luận của Bộ Chính trị và Đề án để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành sớm, cố gắng ban hành ngay trong tuần này.
Trên cơ sở Kết luận của Bộ Chính trị, Đề án và Kế hoạch của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đề nghị các cơ quan, tổ chức căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ và phạm vi lĩnh vực phụ trách, khẩn trương xây dựng kế hoạch chi tiết của cơ quan, tổ chức mình để triển khai thực hiện. Trong đó, cần lưu ý việc thực hiện các giải pháp nhằm tăng cường năng lực cho các cơ quan, đơn vị, đội ngũ công chức làm công tác xây dựng pháp luật, các điều kiện bảo đảm cho công tác xây dựng pháp luật, tăng cường kỷ luật, kỷ cương, bảo đảm hoàn thành tốt các nhiệm vụ lập pháp được giao. Kế hoạch của các cơ quan, tổ chức phải được gửi báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội để theo dõi, giám sát việc thực hiện. Đồng thời, hằng năm, Đảng đoàn Quốc hội cũng phải báo cáo Bộ Chính trị về việc thực hiện Kết luận 19.
Theo tiến độ và các nhiệm vụ lập pháp được phân công chủ trì thực hiện, đề nghị các cơ quan khẩn trương bắt tay ngay vào việc tổ chức rà soát, nghiên cứu và báo cáo kết quả với Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Về tiến độ báo cáo đã được nêu cụ thể trong Kế hoạch của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Đối với các nhiệm vụ lập pháp cần hoàn thành việc rà soát, nghiên cứu vào ngày 30-6-2022 thì báo cáo kết quả chậm nhất là ngày 15-7-2022; đối với các nhiệm vụ lập pháp cần hoàn thành việc rà soát, nghiên cứu trong năm 2022, 2023, 2024 và 2025 thì báo cáo kết quả chậm nhất vào ngày 1-3 của năm tiếp theo. Qua rà soát, nghiên cứu, nếu thấy cần thiết phải sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới luật, pháp lệnh, nghị quyết thì kịp thời đề xuất đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh hằng năm và tổ chức việc soạn thảo trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét và quyết định.
Thường trực Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội được phân công theo dõi, đôn đốc, giám sát việc thực hiện các nhiệm vụ lập pháp có trách nhiệm phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, tổ chức có liên quan trong quá trình triển khai thực hiện, vừa để tham gia, phối hợp ngay từ đầu, vừa để đôn đốc bảo đảm chất lượng, đúng tiến độ.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị các Tỉnh ủy, Thành ủy, HĐND, UBND, Đoàn đại biểu Quốc hội, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và các đại biểu Quốc hội chủ động tổ chức nghiên cứu, quán triệt Kết luận của Bộ Chính trị và Đề án; phối hợp rà soát, tổng kết, khảo sát thực tiễn khi có yêu cầu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, các Bộ, ngành, cơ quan, tổ chức ở Trung ương. Đề nghị các Đoàn đại biểu Quốc hội, các đại biểu Quốc hội đề cao trách nhiệm trong việc nghiên cứu, xem xét, cho ý kiến về các dự án luật, nghị quyết; chủ động hơn nữa trong công tác lập pháp thông qua việc thực hiện quyền sáng kiến lập pháp theo quy định của Hiến pháp, Luật Tổ chức Quốc hội và Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Đề nghị Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên tiếp tục nâng cao hơn nữa chất lượng giám sát và phản biện xã hội đối với công tác xây dựng pháp luật; phát huy vai trò, trách nhiệm, tham gia có hiệu quả vào quy trình lập pháp.
Theo Báo Chính phủ