Chính thức ký kết CPTPP

Trước đó, Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) được ký kết tháng 2-2016, với 12 nước tham gia (thêm Mỹ). Ngay sau khi nhậm chức vào tháng 1-2017, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố rút khỏi Hiệp định, cho rằng Hiệp định đa phương này làm ảnh hưởng đến công ăn việc làm của người Mỹ. Cuối năm 2017, 11 nước thành viên còn lại đổi tên Hiệp định TPP thành Hiệp định CPTPP với nỗ lực khôi phục Hiệp định trên thông qua nhiều vòng đàm phán.
Hiệp định CPTPP về cơ bản giữ nguyên nội dung đã đàm phán của TPP nhưng quy định tạm hoãn 20 nghĩa vụ thực thi của TPP và các nội dung cần đàm phán lại như đầu tư và cấp phép đầu tư, giải quyết tranh chấp viễn thông, điều kiện tham dự thầu, đối tượng có thể cấp bằng độc quyền sáng chế, minh bạch và công bằng về thủ tục đối với hàng hóa dược phẩm và thiết bị y tế. Về quy mô, Hiệp định TPP chiếm 40% GDP, 30% thương mại toàn cầu và có 800 triệu dân. Trong khi đó, Hiệp định CPTPP chiếm khoảng 15% GDP, 15% tổng thương mại toàn cầu (10.000 tỷ USD) và 500 triệu dân. Dù không quy mô bằng Hiệp định TPP cũ, nhưng Hiệp định CPTPP cũng giúp nhiều nước tiếp cận được với các thị trường thương mại tự do mới, định hình tương lai kinh doanh tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương trong nhiều năm tới dù không có sự tham gia của Mỹ. Theo thỏa thuận, cần ít nhất 6 quốc gia thành viên ký phê chuẩn thì 60 ngày sau, hiệp định sẽ có hiệu lực. Từ sau đó, bất kỳ một quốc gia hoặc lãnh thổ nào đều có thể gia nhập Hiệp định này, theo các điều khoản và điều kiện được thống nhất giữa các Bên của Hiệp định với quốc gia hoặc lãnh thổ riêng biệt đó.
Sự tham gia tích cực của Việt Nam trong quá trình đàm phán CPTPP kéo dài và khó khăn được nhiều nước thành viên đánh giá cao. Bộ trưởng Thương mại quốc tế Canada - François Philippe Champagne chia sẻ: “Việt Nam là một phần quan trọng trong quá trình đàm phán CPTPP. Việt Nam luôn bên cạnh chúng tôi để đảm bảo rằng chúng ta muốn một Hiệp định với tham vọng mang lại lợi ích cho người dân”. Theo các chuyên gia, Hiệp định CPTPP sẽ mang lại nhiều lợi ích cho nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt là các lợi ích chưa thể tính toán được đến từ quá trình thúc đẩy cải cách thể chế. Mặt khác, Hiệp định CPTPP cũng tạo ra sự thúc ép rất lớn buộc Việt Nam cải cách môi trường đầu tư, kinh doanh và thể chế.
Nguyên Phong