Chính sách xã hội giai đoạn 2012-2020: An sinh hoàn thiện, phát triển bền vững

Với hơn 3 triệu hội viên, thời gian qua, các cấp Hội CCB Việt Nam có nhiều hoạt động thiết thực, đặc biệt là vận động các nguồn xã hội hoá để làm công tác an sinh xã hội, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho hội viên.

Với định hướng không ngừng cải thiện, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của Người có công (NCC) và bảo đảm an sinh xã hội (ASXH) là nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng của Ðảng, Nhà nước, của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, Nghị quyết số 15-NQ/TW của Ban Chấp hành T.Ư Đảng, Khóa XI về một số vấn đề về chính sách ASXH giai đoạn 2012-2020 đã đánh dấu một bước đột phá lớn, góp phần quan trọng trong thúc đẩy quá trình hoàn thiện các chính sách xã hội, củng cố hệ thống chính sách ASXH cơ bản đảm bảo công bằng, toàn diện, bao trùm, tiệm cận các tiêu chuẩn quốc tế, đảm bảo cơ bản quyền an sinh của người dân, góp phần phát triển kinh tế, ổn định chính trị và trật tự xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.

Phát biểu tại Hội thảo Tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết T.Ư 5 Khóa XI được tổ chức ngày 16-9-2022, Thứ trưởng Bộ LĐTBXH - Nguyễn Văn Hồi cho biết: Sau 10 năm thực hiện, Nghị quyết T.Ư 5, Khóa XI đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Nhận thức của các cấp ủy đảng, chính quyền và người dân về chính sách xã hội có chuyển biến rõ rệt. Hầu hết các chỉ tiêu đều đạt và vượt mục tiêu Nghị quyết với nhiều điểm sáng. Cụ thể, trong tổng số 26 chỉ tiêu có 5 chỉ tiêu vượt và hoàn thành trước thời hạn, gồm: Nhà ở cho NCC, trợ giúp xã hội, trợ giúp xã hội cho người cao tuổi, tỷ lệ đi học đúng tuổi, bảo hiểm y tế, tiêm chủng mở rộng; và 16 chỉ tiêu đạt mục tiêu vào năm 2020.

Chính sách ưu đãi NCC được quan tâm đặc biệt và là chính sách tốt nhất trong các chính sách xã hội; phong trào “Đền ơn đáp nghĩa” được triển khai sâu rộng. Đến nay, cả nước đã xác nhận được trên 9,2 triệu NCC; trong đó có trên 1,2 triệu NCC đang hưởng chế độ ưu đãi hằng tháng. Đến năm 2020, đảm bảo 99,5% gia đình NCC có mức sống bằng hoặc cao hơn mức trung bình của dân cư trên địa bàn cư trú; 99% xã phường làm tốt công tác thương binh liệt sĩ.

Chính sách ASXH khẳng định vai trò là xương sống của hệ thống chính sách xã hội trong phòng ngừa, giảm thiểu và khắc phục các rủi ro của người dân trong cuộc sống. Giai đoạn 2010-2021, tăng trưởng kinh tế đã thúc đẩy việc làm và cải thiện thu nhập của hộ gia đình Việt Nam, khoảng cách thu nhập giữa thành thị và nông thôn được thu hẹp. Năm 2021, thu nhập bình quân đầu người/tháng là 4,2 triệu đồng, cao gấp 3 lần so với năm 2010. Khoảng cách thu nhập bình quân đầu người của nhóm nghèo nhất với nhóm giàu nhất đã được cải thiện. Cơ cấu thu nhập tiến bộ hơn, tỷ trọng thu nhập từ tiền lương, tiền công ngày càng tăng, từ 44,8% năm 2010 lên 57% năm 2021.

Giảm nghèo tiếp tục là điểm sáng được cộng đồng quốc tế ghi nhận và đánh giá cao. Theo báo cáo do Ngân hàng thế giới (World Bank-WB) tại Việt Nam phối hợp với Cơ quan Phát triển Quốc tế Úc công bố đánh giá, trong thập niên vừa qua, công cuộc giảm nghèo ở Việt Nam đã đạt được các kết quả đầy ấn tượng. Tính trung bình, mức tiêu dùng hộ gia đình đạt tăng trưởng cao, ở mức khoảng 5% mỗi năm. Căn cứ vào chuẩn nghèo dành cho quốc gia thu nhập trung bình thấp (LMIC) của WB (3,20 USD/ngày tính theo ngang giá sức mua năm 2011), tỷ lệ nghèo đã giảm từ 16,8% năm 2010 xuống còn 5% vào năm 2020. Điều này có nghĩa là 10 triệu người đã thoát nghèo, số người nghèo đã giảm xuống còn 5 triệu người vào năm 2020.

Tuy nhiên, bên cạnh các kết quả đạt được, việc thực hiện một số chính sách xã hội còn có những hạn chế, bất cập. Chính sách xã hội còn thiếu tính bao trùm, liên kết trong hỗ trợ đối tượng và chưa bao phủ hết đối tượng, chưa có sự tương trợ, kết nối của các trụ cột chính sách trong tổ chức thực hiện; chênh lệnh mức sống giữa vùng miền, nhóm đối tượng còn lớn. Quá trình tổ chức triển khai thực hiện chính sách xã hội chưa đồng bộ, thiếu đồng đều giữa các địa phương. Chất lượng dịch vụ xã hội còn hạn chế. Hệ thống quản trị bất cập, chưa hiện đại. Nguồn lực còn hạn chế và thiếu chủ động.

Với định hướng con người là trung tâm của quá trình phát triển, đầu tư cho con người, cho chính sách xã hội là đầu tư cho phát triển nhằm đạt được mục tiêu phát triển nhanh và bền vững, hoàn thiện hệ thống chính sách xã hội cần hướng đến bao phủ toàn dân, bao trùm và toàn diện; đáp ứng các nhu cầu an sinh xã hội và dịch vụ xã hội cho nhân dân, tạo cơ hội phát triển cho tất cả người dân và không để ai bị bỏ lại phía sau, tạo nền tảng xây dựng xã hội tiến bộ, công bằng, bình đẳng, nhân ái, đoàn kết, tương trợ lẫn nhau góp phần thực hiện khát vọng dân tộc, phát triển đất nước phồn vinh, tự cường và hạnh phúc.

Hồ Thanh Hương