Cảm nhận khi đọc lại Tuyên ngôn Độc lập (01/09/2011)

Có thể nói, đây là ba mốc son chói lọi trên con đường dài đấu tranh dựng nước và giữ nước của các thế hệ con Lạc cháu Hồng.

Kỷ niệm 66 năm ngày Quốc khánh 2-9 (1945-2011), tôi xin được bày tỏ cảm nhận của mình về Tuyên ngôn độc lập của Bác Hồ. Đã là công dân Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh, không ai là không biết Bác Hồ viết Tuyên ngôn Độc lập tại số nhà 48 Hàng Ngang - Hà Nội. Bản Tuyên ngôn Độc lập được người viết trên chiếc bàn con có mặt hình vuông, bọc da, màu xanh là mạ, kê sát tường của căn phòng gác hai ngôi nhà 48 Hàng Ngang.

Khi viết Tuyên ngôn Độc lập, Bác Hồ có vận dụng tinh thần, tư tưởng tự do, bình đẳng được thể hiện trong bản Tuyên ngôn độc lập năm 1776 của nước Mỹ, các quyền tự do dân chủ, dân quyền của cách mạng Pháp năm 1789 để khẳng định quyền tự do, Độc lập của dân tộc Việt Nam. Mở đầu bản Tuyên ngôn Độc lập, Bác Hồ đã trích một câu trong Tuyên ngôn Độc lập của nước Mỹ, đó là: “Tất cả mọi người sinh ra đều có quyền bình đẳng. Tạo hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được. Trong những quyền ấy có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc”.

Người còn trích một câu trong Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền của cách mạng Pháp, đó là:

“Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi và phải luôn luôn tự do và bình đẳng về quyền lợi”. Sau khi trích dẫn hai câu quan trọng trong Tuyên ngôn Độc lập của nước Mỹ, trong Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền của nước Pháp, Bác Hồ đã viết: “Từ đó suy ra là tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng, dân tộc nào cũng có quyền sung sướng, quyền tự do, đó là những lẽ phải không ai chối cãi được”. Ngày 2-9-1945, tại vườn hoa Ba Đình lịch sử, trước hàng chục vạn đồng bào thủ đô dự cuộc mít tinh, Bác Hồ đã dõng dạc và trang nghiêm đọc bản Tuyên ngôn Độc lập. Người đã thay mặt Chính phủ lâm thời nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, tuyên bố với thế giới rằng: “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do, độc lập và thực sự đã trở thành một nước tự do, độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy”.

66 năm đã trôi qua, lớp lớp các thế hệ con Lạc cháu Hồng đã một lòng, một dạ thực hiện tốt những điều Bác Hồ đã khẳng định trong bản Tuyên ngôn Độc lập. Dưới sự lãnh đạo sáng của Đảng và Bác Hồ, dân tộc Việt Nam đã đánh bại thực dân Pháp với chiến thắng Điện Biên Phủ “chấn động địa cầu”, trường kỳ kháng chiến đánh thắng đế quốc Mỹ với đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, đi lên chủ nghĩ xã hội. Sau hơn 25 năm tiến hành công cuộc đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo, cả nước đã đạt được thành tựu mới to lớn về chính trị - kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng, đối ngoại, không chỉ làm phấn chấn lòng người trong nước mà còn nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế. Hiện nay, đi theo con đường mà Đảng và Bác Hồ đã lựa chọn, 54 dân tộc trên dải đất hình chữ S, đoàn kết một lòng thi đua học tập và làm theo tấm gương đạo đức Bác Hồ, đồng thời, vững bước tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng đất nước theo mục tiêu: “Dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh”.

Ngô Đức Thuận