Bộ tộc giỏi leo trèo

Tính đến thời điểm hiện tại bộ tộc này chỉ còn khoảng 4000 người. Hiện đang sinh sống trong một khu rừng sát dòng sông Rio Napo, một phụ lưu chảy vào sông Amazon.
Bộ tộc Huaorani có đặc điểm riêng là bàn chân, bàn tay đều có 6 ngón. Có lẽ chính điều kiện và môi trường sống đã khiến gen của bộ tộc thay đổi để thích nghi. Họ không chỉ leo trèo giỏi, mà còn đu cây rất tài tình.
Trong gia đình người Huaorani phân rõ vai trò của đàn ông và đàn bà. Đàn ông chuyên săn bắt, còn đàn bà công việc chủ yếu là nuôi con, hái rau, thảo mộc. Họ sống hòa hợp với môi trường tự nhiên.
Bộ tộc này vẫn tự hào gọi mình là Huaorani, nghĩa là “loài người”, để phân biệt với tất cả những ai không phải người Huaorani. Họ đeo trên cổ răng báo, mang một niềm tin tổ tiên mình được sinh ra nhờ cuộc hôn phối giữa loài báo và chim đại bàng.
Tuy ham mê săn bắn nhưng người Huaorani vẫn yêu quý động vật, như chim, khỉ và các loài gặm nhấm.
Ngoài việc đi săn, bộ tộc Huaorani còn hiểu biết sâu sắc về cây cối, loại cây nào chứa chất độc và loại cây nào được dùng làm thuốc. Trang phục truyền thống của bộ tộc thực chất là những sợi dây mảnh buộc quanh eo - gọi là komi.
Năm 1990, chính phủ Ecuador đã lập Khu dự trữ rừng Waorani Ethnic để bảo vệ khu rừng có bộ tộc này sinh sống. Tuy nhiên, do phá rừng và khai thác dầu khí của con người đang dần đe dọa đến nền văn hóa nguyên sơ của người Huaorani.
Phạm Đình Quyền