Ngày 18-12, tại Hà Nội, Bộ GDĐT đã công bố dự thảo Quy chế tổ chức kỳ thi trung học phổ thông quốc gia (THPT) - sự kiện đang được dư luận xã hội, các bậc phụ huynh và học sinh quan tâm. Thuận lợi hơn, cụ thể hơn là nhận xét của nhiều người trong cuộc.
Bộ GDĐT cho biết, thời gian diễn ra cuộc thi THPT quốc gia dự kiến từ ngày 1 đến hết ngày 4-7-2015, muộn hơn so với lịch thi dự kiến trước đây gần 1 tháng để thêm thời gian cho các thí sinh ôn tập, hệ thống hóa kiến thức, chuẩn bị tốt nhất cho kỳ thi. Sẽ có 8 môn thi, trong đó thí sinh thi để xét công nhận tốt nghiệp THPT thi 4 môn với 3 môn bắt buộc là toán, văn, ngoại ngữ và một môn tự chọn trong số các môn lý, hóa, sinh, sử, địa. Các mức thu lệ phí trong kỳ thi này sẽ duy trì ổn định như mức năm 2014 để không gây khó khăn cho các thí sinh và gia đình, các thí sinh chỉ có nhu cầu xét tốt nghiệp THPT sẽ không phải nộp lệ phí. Thí sinh dự thi để xét tuyển cao đẳng, đại học sẽ dự thi 4 môn tùy theo khối thi, đồng thời đăng ký thêm các môn phù hợp với từng khối thi của các trường đại học, cao đẳng quy định. Thí sinh đã tốt nghiệp THPT dự thi chỉ để xét tuyển đại học, cao đẳng đăng ký môn thi theo quy định của trường đại học, cao đẳng với ngành đào tạo có nguyện vọng. Về cụm thi, dự kiến sẽ có 34-35 cụm thi liên tỉnh do các trường đại học chủ trì, việc chấm thi do cán bộ giáo viên các trường đại học và các trường PTTH chấm. Với các tỉnh khó khăn, nếu UBND tỉnh đề nghị, Bộ GDĐT sẽ tạo điều kiện để thành lập cụm tỉnh dành cho thí sinh chỉ thi để lấy kết quả tốt nghiệp THPT dựa trên cơ sở năng lực của các trường đại học và điều kiện ăn ở,đi lại của thí sinh, mỗi cụm thi sẽ quy định số lượng các tỉnh mà thí sinh tham gia thi.
Có một điểm mới trong thang điểm của kỳ thi THPT này là điểm thi sẽ được tính bằng thang điểm 20 chứ không phải thang điểm 10. Điểm liệt được tính từ 2 điểm trở xuống, mức điểm ưu tiên được tăng từ 4 điểm lên 8 điểm. Với nhóm thí sinh xét tuyển dựa trên kết quả một kỳ thi lẫn kết quả học tập, nhà trường có thể quy đổi ra thang điểm 20. Về cách tính điểm sàn, dù kết quả của kỳ thi THPT quốc gia hay từ việc tuyển sinh riêng vẫn phải quy định các ngưỡng điểm đảm bảo chất lượng. Trường đại học tuyển sinh riêng thì quy định theo đề án tuyển sinh riêng, còn với trường sử dụng kết quả kỳ thi chung, sau khi có kết quả thi bộ sẽ dựa trên mức điểm và sử dụng các thuật toán để quy định ngưỡng điểm sàn cụ thể. Riêng với môn thi ngoại ngữ, thí sinh có chứng chỉ quốc tế có uy tín sẽ được xem xét miễn thi, điểm quy đổi đạt trình độ bậc 3 (khung 6 bậc dành cho Việt Nam); điểm này chỉ dùng xét tốt nghiệp THPT, không dùng xét tuyển đại học, cao đẳng. Sau khi có kết quả thi, các cụm thi sẽ gửi giấy chứng nhận kết quả thi cho các Sở GDĐT để chuyển đến thí sinh. Mỗi thí sinh được cấp 4 giấy chứng nhận kết quả thi có mã vạch nhận dạng để đăng ký xét tuyển tối đa 4 đợt. Sau khi có kết quả thi kỳ thi THPT quốc gia, thí sinh mới đăng ký tuyển sinh vào các trường Đại học, cao đẳng (sử dụng kết quả 4 môn thi tối thiểu và các môn thi tự chọn khác theo nguyện vọng). Những trường sử dụng nhiều tổ hợp môn thi để xét tuyển cho một ngành hoặc nhóm ngành phải dành ít nhất 75% chỉ tiêu của ngành hoặc nhóm ngành đó để xét tuyển cho các tổ hợp môn thi tương ứng với các khối thi trước đây, 25% chỉ tiêu còn lại dành cho các khối thi mới.
Đề thi của đợt thi THPT quốc gia định hướng đánh giá năng lực học sinh, tiếp tục triển khai theo cách của kỳ thi tốt nghiệp THPT và đại học, cao đẳng năm 2014 với đề thi mở và vận dụng kỹ năng nhiều hơn, thay vì cách học thuộc lòng, sẽ giúp thí sinh hạn chế mang tài liệu vào phòng thi. Các câu hỏi ở mức độ khó giúp phân hóa trình độ thí sinh. Nội dung đề thi thuộc chương trình THPT hiện hành, chủ yếu ở chương trình lớp 12. Với các cụm thi tỉnh, lúc đầu thí sinh chỉ đăng ký để xét tốt nghiệp phổ thông, sau này có xét tuyển vào đại học hay không thì các thí sinh chưa hết cơ hội vào đại học vì hiện nay, các trường đại học sử dụng thi riêng; sử dụng kết quả tốt nghiệp phổ thông và kết quả học tập các năm thì các thí sinh hoàn toàn có thể có cơ hội này.
Theo Thứ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Vinh Hiển, dự thảo Quy chế này được đưa lên mạng lấy ý kiến rộng rãi trong vòng 45 ngày theo quy định, Quy chế chính thức sẽ được thông báo trước Tết Nguyên đán Ất Mùi 2015.
Vân Trang