Bác Hồ tiên đoán và chỉ đạo đánh máy bay B-52 từ rất sớm (27/12/2012)

Hồi ký củùa Thượng tướng Phùng Thế Tài, nguyên Phó tổng tham mưu trưởng ghi: “Năm 1962, tôi được bổ nhiệm làm Tư lệnh bộ đội phòng không. Bác Hồ hỏi tôi: “Chú là Tư lệnh bộ đội phòng không, vậy chú biết gì về B-52 chưa”. Thấy tôi lúng túng, Bác cười độ lượng: “Chú có biết cũng chưa làm gì được nó. Nó bay cao trên 10 cây số, mà trong tay chú hiện nay mới có pháo cao xạ thôi… Nhưng ngay từ nay, chú phải theo dõi chặt chẽ và thường xuyên quan tâm đến loại máy bay B-52 này”… Bác còn nói: “Sớm hay muộn, Mỹ cũng sẽ đưa B-52 vào chiến trường Việt Nam”…

Đúng như tiên đoán của Bác, ngày 18-6-1965, Mỹ đã cho 30 chiếc máy bay B-52 cất cánh từ đảo Gu-am, vào ném bom rải thảm đầu tiên xuống khu Bến Cát, tây bắc Sài Gòn. Từ đó B-52 thường xuyên vào đánh phá miền Nam nước ta. Lúc này ta vừa thành lập Trung đoàn tên lửa SAM-2 đầu tiên. Được tin, ngày 19-7-1965, Bác Hồ đến thăm, động viên cán bộ, chiến sĩ đơn vị. Đứng giữa trận địa đang sẵn sàng chiến đấu, Bác nói: “Dù đế quốc Mỹ có lắm súng, nhiều tiền. Dù chúng có B-57, B-52 hay B gì đi chăng nữa ta cũng đánh… Đã đánh là nhất định thắng…”.

Từ ngày 24-7-1965 ra quân đánh thắng trận đầu, đến tháng 3-1966, bộ đội tên lửa đã bắn rơi tại chỗ nhiều máy bay trinh sát không người lái của Mỹ ở độ cao từ 16 đến 18km. Ngày 24-3-1966, Bác Hồ lại tới động viên quân chủng. Bác xem rất kỹ xác chiếc máy bay không người lái BQM-34A rồi nói: “Mỹ đã đưa máy bay B-52 vào chiến trường Việt Nam, liên tiếp gây tội ác với đồng bào ta ở miền Nam. Ngay từ bây giờ, các chú phải chuẩn bị đối phó, vì sớm hay muộn, Mỹ cũng sẽ đưa B-52 ra đánh phá miền Bắc… Tên lửa của ta có thể bắn tới tầm cao của máy bay B-52, nhưng đánh thế nào để thắng, cần nghiên cứu. Nhiệm vụ này Bác giao cho các chú. Chúng ta phải quyết tâm bắn rơi máy bay B-52, phải quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược ”.

Đúng như nhận định của Bác, ngày 12-4-1966, Mỹ cho bay bay B-52 ra miền Bắc, ném bom xuồng đèo Mụ Giạ, tây Quảng Bình, rồi liên tiếp gây tội ác ở Vĩnh Linh. Bác chỉ thị cho đồng chí Phùng Thế Tài “Bất kể trong tình huống nào, ta cũng phải đánh thắng máy bay B-52”. Bác còn nói: “Các chú muốn bắt cọp, phải vào hang…”.

Thực hiện chỉ thị của Bác, từ mùa hè năm 1966, Quân chủng PK-KQ đưa Trung đoàn tên lửa H38 vào Vĩnh Linh, có B-52 hoạt động thường xuyên để chiến đấu và nghiên cứu cách đánh loại máy bay này. Quân chủng thành lập “Tổ nghiên cứu cách đánh máy bay B-52” gồm cán bộ các cơ quan tham mưu, kỹ thuật do đồng chí Hoàng Văn Khánh, Phó tư lệnh Binh chủng Tên lửa dẫn đầu vào chỉ đạo và rút kinh nghiệm, lập “hồ sơ” về B-52, viết tài liệu “Cách đánh máy bay B-52”. Binh chủng Ra-đa có đoàn nghiên cứu “Cách phát hiện máy bay B-52 trong nhiễu”. Bộ Tham mưu quân chủng thành lập Đội nhiễu làm nhiệm vụ trinh sát điện tử, phân tích các loại nhiễu để phục vụ chiến đấu. Các đoàn công tác đều tập trung vào chiến trường, lên đỉnh Trường Sơn hoặc ở ngay tiểu đoàn tên lửa.

Ngày 17-9-1967, Trung đoàn tên lửa H38 bắn rơi 2 chiếc máy bay B-52 đầu tiên tại Vĩnh Linh. Được tin, Bác Hồ trực tiếp ký quyết định tặng thưởng Huân chương Quân công hạng nhì cho Tiểu đoàn 84 (Trung đoàn H38). Bác gửi thư khen đồng bào, chiến sĩ khu Vĩnh Linh, có đoạn: “Vĩnh Linh thật xứng đáng là tiền tuyến anh hùng của miền Bắc XHCN”. Đến tháng 1-1968, Trung đoàn H38 đã bắn rơi 6 máy bay B-52 trên vùng trời Vĩnh Linh.

Một ngày đầu xuân 1968, Bác gọi đồng chí Phùng Thế Tài, lúc đó là Phó tổng tham mưu trưởng lên báo cáo tình hình đánh máy bay B-52 ở nam Quân khu 4. Bác nói: “Sớm muộn đế quốc Mỹ cũng sẽ đưa B-52 ra đánh Hà Nội, rồi có thua nó mới chịu thua. Chú phải dự kiến trước mọi tình huống, càng sớm càng tốt, để có thời gian mà suy nghĩ, chuẩn bị…”. Bác còn nói: “Chú nhớ là trước khi thua ở Triều Tiên, đế quốc Mỹ đã ném bom hủy diệt thủ đô Bình Nhưỡng. Ở Việt Nam, Mỹ nhất định thua, nhưng nó chỉ chịu thua sau khi thua trên bầu trời Hà Nội. Vì thế, nhiệm vụ của các chú rất nặng nề”…

Tháng 2-1968, Quân chủng PK-KQ hoàn thành phương án “Đánh trả cuộc tập kích đường không bằng máy bay B-52 của Mỹ bảo vệ Hà Nội, Hải Phòng”. Một số tài liệu được tiếp tục hoàn chính như “Quy trình bắt B-52 trong nhiễu của Binh chủng Ra-đa”, “Cách chống nhiễu thông tin của Binh chủng Thông tin”… Đặc biệt, một tập tài liệu dày 30 trang đánh máy mang tên “Cách đánh B-52” của bộ đội tên lửa, bìa màu đỏ, còn gọi là “Cẩm nang đỏ” có giá trị rất lớn. Các tài liệu trên là cả một quá trình nhiều năm vượt qua khó khăn, gian khổ và hy sinh của cán bộ, chiến sĩ trên chiến trường ác liệt.

Tháng 10-1972, Quân chủng tổ chức hội nghị chuyên đề về cách đánh B-52, sau đó tập huấn cho cán bộ chỉ huy, kíp chiến đấu của bộ đội tên lửa. Tháng 11, Quân chủng đưa cán bộ vào Quân khu 4 giúp các đơn vị áp dụng thực tế cách đánh B-52. Đêm ngày 22-11-1972, hai tiểu đoàn tên lửa 43 và 44 (Trung đoàn H63) bằng 4 quả đạn bắn rơi 2 máy bay B-52. Từ công tác chuẩn bị đánh B-52 công phu theo chỉ thị của Bác Hồ, chúng ta đã chủ động vào trận trong chiến dịch “Hà Nội - Điện Biên phủ trên không”, bắn rơi 81 máy bay Mỹ, trong đó có 34 chiếc B-52, có 16 chiếc B-52 bị bắn rơi tại chỗ. Mỹ đã “thua trên bầu trời Hà Nội” như Bác Hồ tiên đoán.

Bài và ảnh: Xuân Mai