ASEAN quan ngại về tình hình Biển Đông
Tuyên bố khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, an ninh, ổn định, an toàn và tự do hàng hải và hàng không trên Biển Đông. Tuyên bố tái khẳng định sự cần thiết tăng cường sự tin tưởng lẫn nhau, kiềm chế các hành động có thể làm phức tạp thêm tình hình và theo đuổi các giải pháp hòa bình cho những tranh chấp theo luật pháp quốc tế, bao gồm cả Công ước LHQ về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982. Tuyên bố nhấn mạnh tầm quan trọng của việc không quân sự hóa và kiềm chế tiến hành tất cả các hoạt động, bao gồm việc thay đổi hiện trạng mà có thể gây phức tạp tình hình và làm leo thang căng thẳng tại Biển Đông. Tuyên bố cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thực thi đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), đồng thời thúc giục các bên làm việc hiệu quả và sớm thông qua Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), bao gồm cả việc tăng cường các cuộc gặp thường xuyên của các quan chức ASEAN và Trung Quốc và cuộc gặp của Nhóm làm việc chung về việc thực hiện DOC.
Tuyên bố trên được đưa ra sau cuộc họp giữa đại diện các nước ASEAN với Ngoại trưởng Trung Quốc-Vương Nghị. Đây là tuyên bố đầu tiên của ASEAN về vấn đề Biển Đông sau khi Tòa trọng tài Thường trực của LHQ (PCA) ra phán quyết bác bỏ yêu sách “đường 9 đoạn” của Trung Quốc trên Biển Đông. Trước đó, đã có lo ngại ASEAN sẽ không ra được Tuyên bố chung do có ý kiến phản đối đề cập vấn đề Biển Đông. Nhiều nhà ngoại giao muốn thay đổi quy định về nguyên tắc đồng thuận của ASEAN, cho phép một bộ phận các nước trong khối có thể tự mình đưa ra hành động đối với những vấn đề gây tranh cãi.
PV