ASEAN-Ấn Độ nâng tầm quan hệ đối tác chiến lược (27/12/2012)

Với chủ đề "Đối tác ASEAN-Ấn Độ vì hòa bình và thịnh vượng chung”, hội nghị tập trung vào thảo luận định hướng tương lai quan hệ đối thoại ASEAN-Ấn Độ và thông qua Tuyên bố tầm nhìn với việc nâng quan hệ đối thoại ASEAN-Ấn Độ lên đối tác chiến lược. Quan hệ đối thoại ASEAN-Ấn Độ bắt đầu từ năm 1992 và nâng lên thành quan hệ đối thoại đầy đủ tháng 12-1995. Hội nghị Cấp cao ASEAN-Ấn Độ lần đầu tiên đã được tổ chức năm 2002 tại Phnôm Pênh.

ASEAN và Ấn Độ đã lập các cơ chế đối thoại và hợp tác: Hội nghị Cấp cao, Hội nghị sau Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN (PMC+1), Tham vấn Bộ trưởng Kinh tế ASEAN (AEM) và Bộ trưởng Thương mại và Công nghiệp Ấn Độ (MCI), Hội nghị các Quan chức cao cấp (SOM), các Quan chức Kinh tế cao cấp (SEOM), Ủy ban Hợp tác chung (JCC) được tổ chức hàng năm. Ấn Độ cũng tham gia tích cực vào Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF) từ tháng 7-1996. Hội nghị Cấp cao ASEAN-Ấn Độ lần thứ 8 thông qua kế hoạch hành động giai đoạn 2010-2015. Hai bên đang triển khai kế hoạch hành động bằng các chương trình thực hiện hai năm với sự tài trợ từ quỹ Hợp tác ASEAN-Ấn Độ.

Trong 20 năm qua, ASEAN-Ấn Độ đã hợp tác tích cực trong nhiều lĩnh vực. Nhân kỷ niệm 20 năm thiết lập quan hệ đối thoại, hai bên sẽ tổ chức Hội nghị Cấp cao kỷ niệm ASEAN-Ấn Độ tại Niu Đê-li. Trong năm nay, nhiều hoạt động kỷ niệm cũng đã được tổ chức ở cả ASEAN và Ấn Độ, nổi bật nhất là cuộc Diễu hành ôtô qua 10 nước ASEAN và tới Ấn Độ đúng dịp hội nghị cấp cao kỷ niệm. Ngoài ra, Hội nghị cấp cao ASEAN-Ấn Độ lần thứ tám (Hà Nội, 10-2010) đã nhất trí thành lập Nhóm các nhân vật nổi tiếng EPG) ASEAN-Ấn Độ để kiểm điểm 20 năm quan hệ đối thoại, khuyến nghị định hướng và các biện pháp dài hạn để phát triển quan hệ ASEAN-Ấn Độ đến năm 2020.

Việt Nam đã phê chuẩn hiệp định và bắt đầu triển khai từ ngày 1-6-2010. Hiện hai bên đang đàm phán Hiệp định thương mại dịch vụ, đầu tư và nhất trí đặt mục tiêu nâng kim ngạch thương mại song phương lên 70 tỷ USD vào năm 2012. Năm ngoái, tổng kim ngạch thương mại hai bên đạt gần 75 tỷ USD, vượt xa mục tiêu đặt ra cho năm 2012... Hợp tác chuyên ngành giữa ASEAN-Ấn Độ cũng được đẩy mạnh. Ấn Độ thể hiện tích cực cam kết và sẵn sàng chia sẻ với ASEAN kinh nghiệm và nguồn lực về những lĩnh vực thế mạnh như khoa học-kỹ thuật, công nghệ thông tin, sinh học, năng lượng, y tế, dược phẩm, giáo dục, phát triển nguồn nhân lực... Thời gian qua, Ấn Độ đã có những bước phát triển mạnh mẽ, góp phần nâng cao vị thế trên trường quốc tế và khu vực. ASEAN mong muốn củng cố hơn nữa mối quan hệ với Ấn Độ; ngược lại, Ấn Độ cũng coi trọng vai trò hiện nay của ASEAN. Hội nghị Cấp cao kỷ niệm là một sự kiện quan trọng đối với hai bên với hy vọng thông qua sự kiện này, đẩy mạnh hơn nữa quan hệ hợp tác, hữu nghị, hỗ trợ lẫn nhau nhằm thực hiện mục tiêu chiến lược của mỗi bên ở khu vực.

ASEAN tiếp tục tập trung thúc đẩy tiến trình xây dựng Cộng đồng và kết nối ASEAN, duy trì đoàn kết và vai trò trung tâm của hiệp hội ở khu vực. Qua sự kiện này, ASEAN tin tưởng sẽ thu hút thêm sự hỗ trợ và các nguồn lực từ Ấn Độ cho các trọng tâm ưu tiên đồng thời mở rộng quan hệ với Ấn Độ cả về bề rộng và chiều sâu, theo hướng thực chất và hiệu quả hơn. ASEAN cũng mong muốn phát triển quan hệ với Ấn Độ nhằm bảo đảm vững chắc hơn hòa bình, ổn định và phát triển của khu vực, kể cả vấn đề an ninh, an toàn hàng hải ở Biển Đông. Trong những năm gần đây, Việt Nam và Ấn Độ đã có mối quan hệ hợp tác chặt chẽ và hiệu quả trong khuôn khổ hợp tác ASEAN và các cơ quan liên quan. Ấn Độ đã giúp đỡ Việt Nam triển khai các dự án trọng điểm nằm trong khuôn khổ hợp tác ASEAN-Ấn Độ (VIEDC) như Trung tâm phát triển doanh nhân Việt Nam-Ấn Độ tại Hà Nội; Trung tâm đào tạo tiếng Anh Việt Nam-Ấn Độ (VICELT) tại Đà Nẵng và đang thảo luận xây dựng Trung tâm đào tạo tiếng Anh-Việt-Ấn Độ đặt tại Học viện Ngoại giao. Việt Nam đã hoàn tất thủ tục nội bộ và chuẩn bị đàm phán với Ấn Độ về việc tiếp nhận Dự án xây dựng trạm viễn thám ASEAN-Ấn Độ trị giá hơn 5 triệu USD đặt tại TP Hồ Chí Minh.

Đoàn Việt Nam tham dự Hội nghị cấp cao kỷ niệm 20 năm quan hệ đối thoại ASEAN-Ấn Độ nhằm tiếp tục thúc đẩy quan hệ đối thoại ASEAN-Ấn Độ phát triển thực chất và hiệu quả với các trọng tâm về hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư, khoa học công nghệ, thu hẹp khoảng cách, tăng cường kết nối, hỗ trợ ASEAN xây dựng cộng đồng, hợp tác tiểu vùng Mê Công, khẳng định tầm quan trọng của quan hệ ASEAN-Ấn Độ đối với hòa bình, ổn định và phát triển của khu vực; qua đó nâng cao vai trò, vị thế của Việt Nam, đồng thời góp phần tăng cường quan hệ đối tác chiến lược và hợp tác song phương giữa Việt Nam và Ấn Độ.

Thanh Lâm