“12 cọc tiêu sống” Truông Bồn

Đó là 12 cô gái TNXP tuổi đời từ 18 đến 20 thuộc Đại đội 117, Tổng đội TNXP 300, 12 cô gái cọc tiêu sống bảo vệ trọng điểm giao thông ở Truông Bồn (Nghệ An) trong thời kỳ chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ.
Đứng trên Truông Bồn nhìn xuống thấy rõ con đường giữa đồi núi. Giặc Mỹ đã điên cuồng dội vào con đường huyết mạch giao thông nối liền hai miền Nam-Bắc và sang nước bạn Lào anh em hàng vạn tấn bom; hòng chặn đứng đường tiếp viện của miền Bắc đến với tiền tuyến lớn miền Nam anh hùng.
Hơn một ngàn ngày đêm, 12 cô gái đã bảo vệ an toàn trọng điểm để “địch phá ta cứ đi”. Đêm đêm các cô gái cởi áo ngoài, mặc áo lót trắng làm cọc tiêu cho các anh lái xe băng qua đoạn đường còn đầy bom đạn này. Dưới bàn tay “xi nhan” tài tình của các cô gái trẻ, dù đạn bắn, bom rơi, máy bay giặc Mỹ gầm rú điên cuồng cũng không chặn được xe qua trọng điểm. Ngày các cô lại lấp hố bom, sửa lại những đoạn đường hư hỏng để đảm bảo an toàn cho xe đi.
Cuối tháng 10-1968, 12 cô gái đã hoàn thành nhiệm vụ sau ba năm mặc áo TNXP. Chỉ còn một ngày nữa là những “cọc tiêu sống” này sẽ phải xa nhau. Trong các cô ai cũng nghĩ phải có một cái gì để làm kỷ niệm trước lúc xuất quân.
Và Trần Thị Doãn, tiểu đội trưởng nêu sáng kiến: “Làm một đoạn đường thật tốt, gọi là “Đoạn đường kỷ niệm ra quân”. Ý kiến vừa dứt, tất cả tiểu đội đều reo lên nhất trí. Cần một người ở lại làm công tác hậu cần, mà không ai chịu. Cuối cùng lấy danh nghĩa thủ trưởng, cô Doãn chỉ định cô Hảo ở lại. Báo cáo chỉ huy, hai anh Hợp và Hòa không những tán thành mà còn xung phong làm cùng.
Hôm ấy 31-10-1968 mây mù, toàn tiểu đội đang tay cuốc, tay xẻng thoăn thoắt vừa làm vừa nói chuyện, thì máy bay Mỹ lao tới gầm rú, gào thét như xé nát không trung. Oàng, oàng! Nó bỏ bom rồi các cậu ơi!
Lại oàng oàng từng loạt bom rơi tới tấp ngay giữa đội hình, 13 liệt sĩ trong đó có 11 cô gái trong tiểu đội đã ngã xuống. Thực hiện nguyện vọng của nhân dân địa phương, T.Ư Đoàn Thanh niên cùng nhân dân Nghệ An đã lập Di tích lịch sử Truông Bồn kỷ niệm chiến công oanh liệt, tưởng niệm 13 liệt sĩ TNXP hi sinh anh dũng trong cuộc kháng chiến cứu nước còn sống mãi trong lòng nhân dân và tuổi trẻ cả nước. Đó là Trần Thị Doãn, Hà Thị Đang, Hoàng Thị Nhung, Nguyễn Thị Tân, Phan Thị Dung, Nguyễn Thị Phúc, Vũ Thị Hiền, Đoàn Thị Bốn, Nguyễn Thị Văn, Nguyễn Thị Hoài, Đinh Thị Vinh và hai anh trong ban chỉ huy đại đội Trần Văn Hợp và Cao Ngọc Hòa.
Quốc Tăng